Europees Modellenrecht & Bird & Bird Wouter Pors Den Haag

Inleiding

Europese regelgeving Verordening (EG) 6/2002 betreffende Gemeenschapsmodellen Inwerkingtreding 6-3-2002 Vanaf die dag niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel Uitvoeringsverordening Gemeenschapsmodel (EG) 2245/2002 Aanvraag, vernieuwing, afstand, etc Inwerkingtreding 24-12-2002 Richtlijn 98/71/EG inzake de rechtsbescherming van modellen Uiterste implementatiedatum 28-10-2001 Geïmplementeerd in BTMW 1-12-2003 Gecodificeerd in BVIE © Bird & Bird LLP 2012

Wat is Europees Modellenrecht? Het recht met betrekking tot het Gemeenschapsmodel, zoals dat uitputtend is geregeld in de Verordeningen Ingeschreven Gemeenschapsmodel Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel Het nationale of regionale (Benelux) modelrecht, voor zover dat is geharmoniseerd door de Richtlijn De jurisprudentie van het Gerecht (voorheen Gerecht van Eerste Aanleg) en het Hof van Justitie, die zowel geldt voor de Verordening als de Richtlijn © Bird & Bird LLP 2012

Europees vs nationaal modellenrecht Materieel modellenrecht is vergaand geharmoniseerd Wat voor nationaal modellenrecht geldt, is in het algemeen ook van toepassing op Europees modellenrecht Nog weinig Europese jurisprudentie Weinig nationale jurisprudentie over materiële vragen Veel jurisprudentie over handhaving Van belang voor advisering van cliënt: wat kun je met je recht? www.ie-forum.nl; www.boek9.nl; www.iept.nl; www.rechtspraak.nl © Bird & Bird LLP 2012

Samenloop: modellenrecht en auteursrecht Artikel 17 Richtlijn en 96 Verordening: ingeschreven model kan tevens beschermd worden door auteursrecht Verplichte cumulatie zonder vormvereisten Voorwaarden voor bescherming vooralsnog nationaal recht Start is datum creatie of vastlegging in huidige vorm Duur tot 70 jaar na de dood van de maker HvJEG 27-1-2011, Flos / Semeraro: Geldt ook voor modellen waarvan bescherming voor implementatiewet al was vervallen, mits ze daarvoor als model beschermd waren Exploitatie voor inwerkingtreding blijft rechtmatig (verworven rechten) Voortgezette exploitatie of door derden is dat niet Wel is een redelijke overgangstermijn mogelijk, maar minder dan 10 jaar © Bird & Bird LLP 2012

Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel Absolute nieuwheid (eigen karakter) Artikel 11: bescherming 3 jaar vanaf openbaarmaking in EU Artikel 19 lid 2: gebruik dat voortvloeit uit namaak Vzr Den Haag 17-10-2007, G-star / Esprit Vzr Den Haag 28-5-2008, Present Time / Blokker Op gedaagde rust de bewijslast dat sprake is van onafhankelijk scheppend werk door een ontwerper van wie redelijkerwijs mag worden aangenomen dat hij het geopenbaarde model niet kende Vzr Den Haag 9-9-2005, BIE 2006/23, Enlight / Avantronic In het algemeen moeten voor de zitting voldoende duidelijke afbeeldingen (in kleur) worden overgelegd © Bird & Bird LLP 2012

De aanvraag

Ingeschreven, maar geen bescherming! Vzr Den Haag 27-1-2010, Bocci Design / Ni Hao Trading Uit het modelrecht blijkt niet dat de lamp gemaakt is van massief glas met luchtbelletjes, die een waterig lichteffect geven Het modelrecht brengt de te beschermen kenmerken onvoldoende in beeld Dit had met foto’s in plaats van tekeningen kunnen worden opgelost © Bird & Bird LLP 2012

Ingeschreven, maar geen bescherming! Rb Den Haag 21-10-2009, Bloom / Groove Garden Dat de lamp is aangebracht in een dubbele bodem blijkt niet uit het depot Evenmin blijkt uit de omschrijving het gelijktijdig dubbel gebruik als bloempot en lamp Modelrecht nietig Hof Den Haag 13-12-2011, Bloom / Groove Garden Model geldig, maar geen inbreuk © Bird & Bird LLP 2012

Aanvraagprocedure Aanvraag indienen bij OHIM in Alicante Duidelijke afbeeldingen die de nieuwe vormgevingskenmerken laten zien Van elementen die te beschermen zijn Duidelijke omschrijving Zelfs als OHIM die niet wil accepteren Leg stippellijnen uit (Hof Den Haag 30-3-2010, Kwik Lok / Schutte), Maar: EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch bevestigt disclaimer functie van stippellijnen Eventueel meervoudige aanvraag Moet wel nut hebben Elementen die onder uitsluiting vallen Recht van voorrang Opschorting publicatie 30 maanden vanaf prioriteit © Bird & Bird LLP 2012

Aanvraagprocedure 2 Bij gebreken in de aanvraag stelt OHIM fatale termijn voor herstel Ambtshalve toetsing Of sprake is van een voortbrengsel als bedoeld in artikel 3 lid 1 onder a Strijd met openbare orde of goede zeden Oppositie: verzoek tot nietigverklaring Art 25: ruime catalogus nietigheidsgronden Geen termijn Gedaagde in een inbreukprocedure mag zich voegen © Bird & Bird LLP 2012

Aanvraagprocedure 3 Beroep tegen beslissing van Cancellation Division Termijn: 2 maanden Beroep bij Board of Appeal Volledig nieuwe beoordeling (EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch) Hoger beroep bij EU Gerecht tegen beslissing van Board of Appeal Geen mogelijkheid om nieuw bewijs in te dienen! Beroep bij Hof van Justitie, maar alleen voor rechtsvragen, niet feitelijke punten © Bird & Bird LLP 2012

Duur van de bescherming Niet-ingeschreven model: 3 jaar vanaf terbeschikkingstelling Ingeschreven model: 5 x 5 = 25 jaar Auteursrecht: 70 jaar na dood maker Eigen karakter, persoonlijk stempel van de maker Slaafse nabootsing: onbeperkt Eigen positie in de markt, nodeloze verwarring Merkrecht (beeldmerk, vormmerk): onbeperkt Onderscheidend vermogen, inburgering, bekend merk © Bird & Bird LLP 2012

Geldigheid van het modelrecht

Nietigverklaringen door OHIM © Bird & Bird LLP 2012

Nietigverklaringen door OHIM © Bird & Bird LLP 2012

Geldigheidsvereisten Art 3: De verschijningsvorm van een voortbrengsel of deel ervan Art 4: Nieuw en eigen karakter Art 8: Niet bepaald door technische functie EU Gerecht 12-5-2010, Beifa / Schwan-Stabilo Model niet alleen nietig als het identiek is aan, maar ook als het overeenstemt met ouder merk In dat geval niet voldaan aan nieuwheidsvereiste EU Gerecht 18-3-2010, Mon Graphic / Pepsico Nietigheidsgronden limitatief, kwade trouw geen nietigheidsgrond Wel: misbruik bevoegdheid OHIM, EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch Bij algemene indruk moet de vrijheid van de ontwerper worden betrokken, nader uitgewerkt in EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch Categorie voortbrengsel mag op basis van omstandigheden van de zaak worden bepaald, dus niet uitsluitend afhankelijk van de inschrijving © Bird & Bird LLP 2012

Geldigheid: maatstaf voor beoordeling Beoordeling van het gehele voortbrengsel Vzr Den Haag 18-9-2009, Easy Sanitary Solutions / I-drain Ook afbeeldingen waarop kenmerken staan die onzichtbaar blijven bij normaal gebruik kunnen van belang zijn voor de vaststelling van het uiterlijk van het wel zichtbare deel van het model En dus bijdragen aan de geldigheid Hof Den Haag 17-5-2011: in kort geding moet OHIM gevolgd worden Hof Amsterdam 27-5-2004, IER 2004/81, Folat / Trinamic Bij de beoordeling van het eigen karakter moet uitgegaan worden van de algemene indruk van het model, beschouwd in zijn geheel Combinatie van bekende elementen moet niet zonder meer als tot het vormgevingserfgoed behorend worden aangemerkt © Bird & Bird LLP 2012

Wijze van beoordelen EU Gerecht 22-6-2010 Shenzhen Taiden / OHIM Het geheel is niet technisch bepaald Volgen van een tendens / stijl niet relevant voor eigen karakter Kijken naar algemene indruk Aard van het voortbrengsel en bedrijfstak waarmee het verbonden is Op basis van normale gebruikswijze Verzamelen specifieke elementen van verschillende prior art mag niet Wel verschillende wijzen van beschikbaar stellen van elementen van één prior art voortbrengsel (publicatie depot, presentatie aan publiek, etc) Zie ook: EU Gerecht 6-10-2011, Ivars / OHIM © Bird & Bird LLP 2012

Geïnformeerde gebruiker EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch HvJEU 20-10-2011, Pepsico / Mon Graphic Geen ontwerper of technisch deskundige Kent de in de betrokken sector bestaande verschillende modellen Heeft zekere kennis van elementen die deze modellen bevatten Geeft blijk van een vrij hoog aandachtsniveau bij gebruik ervan Kan niet onderscheiden tussen technische en willekeurige aspecten (EU Gerecht) © Bird & Bird LLP 2012

Relevant vormgevingserfgoed Vzr Den Haag 12-4-2005, Ferrari / Asiangear Gemeenschapsmodelrecht Internationaal modelrecht, mede voor Benelux Geen ambtshalve toetsing door OHIM Echte F1 raceauto bij publiek reeds bekend Geïnformeerde gebruiker van speelgoedauto’s is daarmee bekend, verschil in gebruiksfunctie dus niet relevant Modelrechtelijke vordering in kort geding afgewezen OHIM 13-11-2006, Supermarked / Ferrari Geïnteresseerden in speelgoedauto’s volgen ook de ontwikkelingen bij echte auto’s Bevestigd in beroep © Bird & Bird LLP 2012

Bescherming van onderdelen Art 3: samengesteld voortbrengsel Eisen in grote lijnen gelijk aan Benelux model Niet: bij normaal gebruik zichtbaar blijven (3.4 lid 1.a BVIE) Maar: overweging 12: Bescherming dient zich niet uit te strekken tot die onderdelen die bij normaal gebruik van een voortbrengsel niet zichtbaar zijn, noch tot die kenmerken van een dergelijk onderdeel die onzichtbaar zijn wanneer dat onderdeel op zijn plaats is aangebracht. Wat is normaal gebruik? Onderdeel om mee te “pimpen”? EU Gerecht 9-9-2011 Kwang Yang Motors / Honda Motor van grasmaaier tijdens gebruik zichtbaar © Bird & Bird LLP 2012

Model technisch bepaald 1 Uiterlijke kenmerken die uitsluitend door technische functie zijn bepaald Gaat dus verder dan enkel beperking van de vrijheid van de ontwerper Jas heeft praktisch nut, maar is daarmee nog niet technisch bepaald EU Gerecht 9-9-2011, Kwang Yang Motors / Honda: bij veel vrijheid eerder dezelfde indruk en dus nietigheid Vzr Den Haag 18-9-2009, Easy Sanitary Solutions / I-drain Uitzondering geldt alleen als technische overwegingen beslissend zijn Vzr Den Haag 29-3-2011, Koninklijke Dekker / Bakker de Houthandel Rb Brussel 23-10-2009 Print & Display / Dru Tenminste deel van het model niet technisch bepaald © Bird & Bird LLP 2012

Model technisch bepaald 2 Vzr Den Haag 11-4-2011, Ruby / Strada Hof Den Haag 24-2-2009, Carmo / Reich Uitzondering voor technisch bepaalde modellen heeft zelfde strekking als voor merkenrecht in Philips / Remington en Lego / OHIM, of alternatieven beschikbaar zijn maakt dus niet uit Vzr Den Haag 14-3-2012, Fat Boy / Garden Impressions Technisch kenmerk wel beschermd als het op een specifieke, niet technisch noodzakelijke wijze is uitgevoerd Vzr Den Haag 26-4-2012, Doro / Hesdo Symbolen op toetsen, kleuren, bies Vzr Den Haag 14-12-2011, AD Inkoop / Action Dat model is gebaseerd op natuurlijke vorm van plant doet niet af aan geldigheid © Bird & Bird LLP 2012

Nietigheidsverweer – verschuiving! Aanvankelijk: geen vordering, dan uitgaan van geldigheid Vzr Den Haag 11-2-2005, Berg Toys / Montare Rb Den Haag 4-6-2008, Dedom / Qmarfelfe Tenminste als regel in kort geding uitgaan van geldigheid Vzr Den Haag 7-10-2008, BMW / Inter-Tyre Hof Den Bosch 12-2-2008, Driessen / Europochette Geen voorlopige maatregel als model door OHIM nietig verklaard Vzr Den Haag 29-5-2008, Crocs / De Vos © Bird & Bird LLP 2012

Nietigheidsverweer – stand van zaken Geen nietigheidsvordering mogelijk, maar verbod in kort geding toch afwijzen bij gerede kans op nietigheid In feite op basis van belangenafweging Vzr Den Haag 17-2-2009, Merryfair/ Euro-Stoel Vzr Den Haag 1-7-2010, Van Otterloo / Dutch Nut Group Vzr Den Haag 26-4-2011, Hooked / Stam+ Vzr Rotterdam 26-5-2011 en 7-7-2011, KAR / Meubelco Hof Den Haag 18-5-2010, BMW / Inter-Tyre Nietigheid kan in kort geding ook bij wijze van verweer worden aangevoerd zonder nietigheidsvordering Bodemprocedure: nietigheidsvordering blijft noodzakelijk Rb Den Haag 6-4-2011, GB-Trade / Edco © Bird & Bird LLP 2012

Bijzonderheden nietigheid Rb Den Haag 1-2-2011, Golden Dream / Lions Bij niet-ingeschreven gemeenschapsmodel kan nietigheid in kort geding gewoon (voorlopig) beoordeeld worden Rb Den Haag 14-9-2011 en 29-2-2012, Sun Garden / Garden Impressions Duitse rechter heeft nietigheid afgewezen Beslissing nietigheidsvordering heeft gelding voor hele Unie Geen nieuwe vordering bij andere Gemeenschapsrechtbank mogelijk Bij afwijzing staat tussen partijen geldigheid vast Prejudiciële vraag: staat inbreuk ook vast als Duitse rechter niet cross-border bevoegd is? Niet naar HvJEU, want Rb oordeelt ook tot inbreuk © Bird & Bird LLP 2012

Processuele aspecten Rb Den Haag 18-3-2009, Crocs / Makro Schorsing nietigheidsvordering tot OHIM in hoogste instantie beslist Rb Den Haag 7-12-2011, Bodum / Jos ten Berg Inbreukprocedure moet geschorst worden bij nietigheidsactie OHIM Ook als die actie pas na dagvaarding gestart is Wel voorlopige voorziening mogelijk Dat eerder kort geding gevoerd is blokkeert dit niet Rb Den Haag 27-6-2007, Starform / Time Out Holland Conventie: niet-ingeschreven modelrecht en auteursrecht Gedaagde beroept zich op Gemeenschapsmodel Eiser mag bij vermeerdering van eis nietigheid vorderen © Bird & Bird LLP 2012

Nietigheid via beschermingsomvang Rb Den Haag 1-10-2008, Hansgrohe / Tiger (afgewezen) Hof Den Haag 30-11-2010, Hansgrohe / Tiger (toegewezen) Geen nietigheidsvordering, dus geldig (bodemprocedure) Wel beoordeling van aspecten waarin het eigen karakter gelegen is, voor beschermingsomvang Elementen die uitdrukking zijn van bepaalde stijl of mode zijn uitgesloten, want leiden niet tot andere algemene indruk Hof: als zodanig geen criterium ; resultaat hetzelfde Kenmerken die uitsluitend door technische functie worden bepaald Apparaatgerichte leer: beschikbaarheid alternatieven maakt niet uit Hof: in casu niet technisch bepaald Mate van vrijheid van de ontwerper op moment depot Hof: grote navolging doet niet af aan beschermingsomvang © Bird & Bird LLP 2012

Overgangsrecht Rb Den Haag 11-6-2003, IER 2003/76, Promoclip / Clipbizz Modellen, gedeponeerd voor de implementatie van de Richtlijn, vallen niet onder de Richtlijn Oud model alleen nietig door technisch effect als alle factoren die haar uiterlijk bepalen daarvoor onmisbaar zijn Rb Den Haag 24-5-2006, BIE 2007/19, Stenman / Dulimex Oud model, dus gaat het om nieuwheid, niet om eigen karakter Eigen karakter is hogere eis © Bird & Bird LLP 2012

Vermogensrecht

Eigendomsrechten Recht komt toe aan ontwerper Werkgever: binnen functie of volgens instructie HvJEG 2-7-2009, FEIA / Cul de Sac Werkgeversmodelrecht strekt zich niet uit tot buiten arbeidsverhouding in opdracht ontworpen modellen Overdracht van het recht door ontwerper aan opdrachtgever is mogelijk Vzr Assen 1-7-2004, IER 2004/94, Kids Factory / Some Overdraagbaarheid moet op grond van artikel 27 lid 1 beoordeeld worden naar nationaal modelrecht (woonplaats houder) Beslag, verpanding, etc: nationaal recht woonplaats houder © Bird & Bird LLP 2012

Opeising Vordering tot opeising Bij rechter die volgens EEX en nationaal recht bevoegd is Door ontwerper of werkgever Binnen 3 jaar na inschrijving / terbeschikkingstelling Geen vervaltermijn bij kwade trouw Hof Den Haag 20-9-2011, Markant / Europlex Rechtsgevolgen Eigendom gaat over Licenties en andere rechten vervallen Dit doorkruist dus nationaal vermogensrecht Oude houder te goeder trouw heeft recht op redelijke licentie © Bird & Bird LLP 2012

Inbreuk

Rechten van de houder Art 19: uitsluitend recht tot gebruik en licentie, etc Art 10: Inbreuk ingeschreven model is elk gebruik dat bij de geïnformeerde gebruiker geen andere algemene indruk wekt, rekening houdend met de vrijheid van de ontwerper Art 19 lid 2: Inbreuk niet-ingeschreven model alleen in geval van namaak. Geen namaak bij onafhankelijk scheppend werk van ontwerper die model redelijkerwijs niet kon kennen © Bird & Bird LLP 2012

Beschermingsomvang en inbreuk Vzr Den Haag 24-8-2011, Apple / Samsung Uitsluitend uiterlijke kenmerken uit modelinschrijving meegewogen Combinatie van bekende elementen, deels technisch bepaald Minimalistisch ontwerp volgt techniek en ergonomie Ongerechtvaardigd concurrentievoordeel Beschermingsomvang dan beperkt tot “werkelijke ontwerpelementen” Mijn mening: fundamentele miskenning van de prestatie van de ontwerper HvJEU 20-10-2011, Pepsico / Grupo Promer Gemiddelde gebruiker betrekt bij beoordeling daadwerkelijk verhandelde voortbrengselen Rechter mag die ter verduidelijking gebruiken, niet als grondslag oordeel Hof Den Haag 24-1-2012, Apple / Samsung Beperkte beschermingsomvang gezien vormgevingserfgoed, niets over minimalisme Northern District of California 26-6-2012, Apple / Samsung “Apple has established a strong case on the merits.” Verbod alsnog opgelegd © Bird & Bird LLP 2012

Recht van voorgebruik Rb Den Haag 6-4-2011, GB-Trade / Edco 22 lid 1: derde die kan aantonen dat hij vóór de datum van de aanvrage, te goeder trouw een aanvang heeft gemaakt met, of serieuze en daadwerkelijke voorbereidingen heeft getroffen tot het gebruik. 19 lid 2: geen namaak als het gewraakte model voortvloeit uit onafhankelijk scheppend werk door een ontwerper van wie redelijkerwijs mag worden aangenomen dat hij het door de rechthebbende openbaar gemaakte model niet kende. Bewijslast rust op verweerder. HvJEU 16-2-2012, Cegasa / PROIN Inbreukmaker kan geen recht van gebruik ontlenen aan later ingeschreven modelrecht (nogal overbodige vraag) © Bird & Bird LLP 2012

Botsende grondrechten Vzr Den Haag 4-5-2011, Darfurnica Naar voorlopig oordeel dient in de onderhavige omstandigheden het belang van Plesner bij het vrij (kunnen blijven) uiten van haar (artistieke) mening via het werk “Simple Living” zwaarder te wegen dan het belang van Louis Vuitton bij het ongestoord genot van haar eigendom Modelrecht is alleenrecht op gebruik Daargelaten de vraag of de functie van het modelrecht zich tevens kan uitstrekken tot bescherming van de reputatie van het model of zelfs die van de rechthebbende, is die functie naar voorlopig oordeel in ieder geval minder wezenlijk te achten Gebruik door Plesner is functioneel en proportioneel en dient niet een louter commercieel doel © Bird & Bird LLP 2012

Gebruik voor reparatie toegestaan Beperking voor gebruik voor reparatie BVIE: uitsluiting voor reparatie onderdelen art (3.19 lid 3) en voor reparatie van schepen en vliegtuigen die tijdelijk in de Benelux zijn (art 3.19 lid 2) Verordening: alleen uitsluiting voor reparatie van schepen en vliegtuigen die tijdelijk in de EU zijn (art 20 lid 2) Overweging 13: het is passend om hiervoor geen bescherming te geven Vzr Den Haag 24-2-2010, Vredo / Benedict Het is toegestaan onderdelen ter reparatie van een samengesteld voortbrengsel te verhandelen, omdat het gebruik van die beeldbepalende onderdelen ertoe dient om het samengesteld voortbrengsel de oorspronkelijke uiterlijke kenmerken terug te geven © Bird & Bird LLP 2012

Procederen en handhaven

Exclusieve bevoegdheid Art 82 + 83: rechtsmacht nationale rechter, cross-border voor hele EU 1. Woonplaats gedaagde of vestigingsplaats gedaagde 2. Woonplaats eiser 3. Spaanse rechter Forumkeuze Verschijnen zonder bevoegdheidsverweer Art 82 + 83: rechtsmacht, nationaal bevoegd Plaats van de inbreuk Relatieve bevoegdheid: nationaal recht Rechtbank Den Haag en Brussel aangewezen Art 90: voorlopige maatregelen (beslag) Iedere rechtbank, Vzr Rotterdam 26-5-2011. KAR / Meubelco © Bird & Bird LLP 2012

Exclusieve bevoegdheid 2 Onomstreden in bodemprocedure Hof van Beroep Gent 2-11-2009, Europochette / Duni Alleen Benelux model, gerechten Brussel bevoegd voor Gemeenschapsmodel Rb Zwolle-Lelystad 01-9-2010, JunkTrunk / Wehkamp Bevoegdheidsverweer, zaak dus verwezen naar Den Haag Vzr Den Haag is ook exclusief bevoegd in kort geding Vzr Den Haag 20-9-2006, BIE 2007/118, Febreze Vzr Den Haag 1-7-2010, Dutch-Nut-Group Vzr Haarlem 13-1-2011, Keezbord / Keezenspel Vzr Den Bosch 22-5-2009, Rosero-P / VDL Bus & Coach Wapperverbod in conventie, inbreuk in reconventie In reconventie geen beroep op onbevoegdheid gedaan Misbruik van recht omdat modelrecht nietig lijkt te zijn © Bird & Bird LLP 2012

Exclusief in kort geding: afwijking Hof Amsterdam 4-1-2007, Tommy Hilfiger / The Sting Bevoegdheid in kort geding alleen exclusief voor cross-border verboden Hof Den Bosch 12-2-2008, Driessen / Europochette Vzr Den Haag is helemaal niet exclusief bevoegd Vervolg: Vzr Den Bosch 12-8-2010, Heerkens Shoes / Fergan Zaak over Gemeenschapsmerk “Overigens heeft de voorzieningenrechter overwogen om een prejudiciële vraag voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie, inhoudende of artikel 103 van de Gemeenschapsmerkverordening toelaat dat de nationale wetgever de bevoegdheid tot het treffen van voorlopige voorzieningen en beschermende maatregelen exclusief toekent aan één gespecialiseerde rechtbank voor het gemeenschapsmerk, zoals in Nederland de rechtbank Den Haag terzake is aangewezen. Maar de voorzieningenrechter laat deze mogelijkheid over aan het gerechtshof in geval van een eventueel appèl.” © Bird & Bird LLP 2012

Bevoegdheid - uitwerking Auteursrecht en slaafse nabootsing zijn verknocht Vzr Den Haag 18-7-2005, BIE 2006/16, Mezutec / Remon Rb Den Haag 12-3-2008, Consolidated Shoe Company / Dolce & Gabbana Rb Den Haag 4-6-2008, Dedom / Qmarfelfe Vzr Den Haag 20-5-2008, Dedon / Suprento Rb Den Haag neemt bij samenloop met Gemeenschapsrecht verknochtheid en dus bevoegdheid aan Verweer tegen vordering in reconventie Rb Den Haag 17-1-2007, IER 2007/52, Garmin / TomTom Voor verklaring niet-inbreuk in conventie grensoverschrijdend bevoegd In reconventie op grond van aanvullende werking artikel 6 EEX grensoverschrijdend bevoegd voor inbreukverbod voor alle partijen, Europees en niet-Europees © Bird & Bird LLP 2012

Cross-border bevoegdheid 1 Vzr Den Haag 17-10-2006, Howe / Casala Vzr Den Haag 17-10-2007, G-Star / Esprit Vzr Den Haag 28-5-2008, Present Time / Blokker In beginsel verbod voor hele EU, tenzij er gronden zijn om het te beperken Vzr Den Haag 2-11-2006, IER 2007/13, TomTom / Garmin Grensoverschrijdende bevoegdheid ten aanzien van niet in de EU gevestigde gedaagden Rb Den Haag 12-3-2008, Consolidated Shoe Company / Dolce & Gabbana De Rechtbank is grensoverschrijdend bevoegd voor de verschenen Italiaanse gedaagden, omdat zij die bevoegdheid niet bestreden hebben © Bird & Bird LLP 2012

Cross-border bevoegdheid 2 Vzr Den Haag 19-2-2008, Meubelfabriek Vermeer / Marcel van Dam Cross-border tot 3 jaar na introductie niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel Daarna nationaal verbod op grond van slaafse nabootsing (onrechtmatige daad, nationaal materieel recht) Rb Den Haag 2-5-2012, Babywelt / Maxi Miliaan Verordening geeft geen cross-border bevoegdheid voor verklaring van niet-inbreuk Uitwijken naar EEX © Bird & Bird LLP 2012

Ex parte verbod Vele malen toegewezen Vzr Den Haag 7-6-2007, Paletti Internethandel, hoge omloop, dus onherstelbare schade Vzr Den Haag 30-9-2008, Bodum / Kaldi Ingrijpende maatregel, dus hoge eisen aan bewijs Vzr Den Haag 14-11-2008, Marko Schuhfabrik / Van Woensel Op verzoek Rechtbank nadere onderbouwing eigen karakter Vzr Den Haag 9-12-2008, Janty / Nimaco Afgewezen, inbreuk onvoldoende aannemelijk. Hoge eisen Vzr Den Haag 31-3-2009, Bose / Holland Electronics Vzr Den Haag 11-5-2010, X / Y (onvoldoende onderbouwd) © Bird & Bird LLP 2012

Opheffing ex parte verbod Vzr Den Haag 16-12-2008, Trendhopper / Arp Design Voor opheffings kort geding hoeft niet de in de beschikking genoemde zitting te worden gebruikt Vzr Den Haag 18-12-2009, Ten Berg / Bodum Herziening heeft geen terugwerkende kracht, anders zou het ex parte verbod onvoldoende afschrikkende werking hebben Vzr Den Haag 4-5-2011, Darfurnica Wel terugwerkende kracht Vzr Den Haag 3-3-2010, Bodum / Ten Berg Toepassing civiel ne bis in idem, niet na ex parte, wel na opheffing © Bird & Bird LLP 2012

Cross-border ex parte verbod? Rb Den Haag verleent met ingang van Safretti / Wolters ex parte verboden voor de hele EU Handhavingsrichtlijn jonger dan Modellenverordening Art 81: aangewezen rechter bevoegd voor o.a. inbreuken Art 83: cross-border bevoegdheid Executie: ordre public EEX v Handhavingsrichtlijn? HvJEG 27-4-2004 Turner / Grovit verbod anti suit injunction EU beginsel van wederzijds vertrouwen EEX is noodzakelijkerwijs gegrond op het vertrouwen van de verdragsluitende staten in elkaars rechtssystemen en rechterlijke instanties Ex parte wordt gewoon toegewezen, immers geen verweer In opheffings kort geding is dit nog niet aangevoerd © Bird & Bird LLP 2012

Varia procesrecht

Handhavingsrichtlijn Ex parte verbod Bewijsbeslag Beslag voor veilig stellen van bewijs van inbreuk Vzr Den Haag 11-3-2008, MFB Diffusion / Asiangear 1 Rechtbank bepaalt welke deskundigen de deurwaarder mag meenemen Vzr Amsterdam 22-3-2010, Betafence / Road Safety Hensen (Den Haag) treedt op als rechter in Amsterdam Monsterneming is afdoende, geen bewijsbeslag Proceskosten Bij inbreuk op IE in beginsel volledige kosten vergoed Lijst van indicatietarieven: € 6.000 - € 25.000 Rb Den Haag 15-10-2008, X / Van Bergen Als geen handhavingsmaatregel wordt gevorderd geen volledige vergoeding van proceskosten © Bird & Bird LLP 2012

Nevenvorderingen Rb Den Haag 11-4-2007, BIE 2008/4, Rotork / Autork Toewijsbaarheid nevenvorderingen is afhankelijk van het recht van de landen waar de inbreuk wordt gepleegd Voor de Benelux is de grondslag te vinden in artikel 3.17 en 3.18 BVIE in samenhang met de Handhavingsrichtlijn Voor de overige Lid-staten is onduidelijk in hoeverre de Handhavingsrichtlijn al is geïmplementeerd Vzr Den Haag 3-2-2009, Jems / Hollywood Nails Per nevenvordering spoedeisend belang vereist Hof Den Haag 18-5-2010, BMW / Inter-Tyre Belang als dit leidt tot beëindiging verdere inbreuk © Bird & Bird LLP 2012

Bijzondere vorderingen Wapperverbod Vzr Rotterdam 26-5-2011 en 7-7-2011, KAR / Meubelco Alleen bij weten of ernstig vermoeden ongeldigheid Indirecte inbreuk Vzr Den Haag 22-7-2011, First Bike / Ridder Ride Wellicht mogelijk onder verordening voor componenten Alternatief mogelijk onrechtmatige daad Onderdelen tenminste geschikt en bestemd om te worden samengevoegd tot model Subject matter | Client details © Bird & Bird LLP 2012

Europese Harmonisatie Belangrijk recht Uniforme inschrijving voor de hele Europese Unie Anders dan auteursrecht uniform criterium voor geldigheid Cross-border handhaving via één rechter Europees modellenrecht is nog niet effectief geharmoniseerd Zelfs binnen Nederland verschillen van inzicht Het wordt tijd voor (meer) prejudiciële vragen Tot die tijd: strategisch adviseren en procederen © Bird & Bird LLP 2012

wouter.pors@twobirds.com Bird & Bird is an international legal practice comprising Bird & Bird LLP and its affiliated and associated businesses. Bird & Bird LLP is a limited liability partnership, registered in England and Wales with registered number OC340318 and is regulated by the Solicitors Regulation Authority. Its registered office and principal place of business is at 15 Fetter Lane, London EC4A 1JP. A list of members of Bird & Bird LLP and of any non-members who are designated as partners, and of their respective professional qualifications, is open to inspection at that address. www.twobirds.com