2.6 duurzaamheid in projecten
Duurzaamheid in projecten; 2.6 Duurzaamheid in projecten; zo doen gemeenten dat
Handreiking ? Mark: CROW is onderdeel van het Loket Duurzaam GWW. Het loket dient als platform om kennis over Duurzaam GWW te delen. Onderzoek door CROW naar Duurzaam GWW in de gemeentelijke praktijk. Bestaande kennis gebruiken. Een handreiking over de mogelijkheden tot het verduurzamen van gemeentelijke projecten.
Bart Steman, Jos Schild Robin Boelsums Frans Mooy Mark Hofstede Mark: RHDHV, Gemeente Den Haag en Súdwest-Fryslân voorstellen. Veel gemeenten hebben bijgedragen. Provincie Gelderland en het Fonds Collectieve Kennis hebben de handreiking gefinancierd. Mark Hofstede
Waarom heeft de gemeente Den Haag bijgedragen aan deze handreiking? Robin:
Waarom heeft de gemeente Súdwest-Fryslân bijgedragen aan deze handreiking? Frans:
3 vragen centraal: Bart/Jos:
Klantreizen – de eindgebruiker centraal: Bart/Jos:
Ervaringen uit de praktijk: Bart/Jos:
Stelling 1: Ik weet precies hoe ik de duurzaamheidsambities van mijn gemeente moet vertalen naar mijn project. Bart/Jos:
Stelling 2: De duurzaamheidsambities voor mijn project vertellen mij precies wanneer ik het goed heb gedaan. Bart/Jos:
Bart/Jos:
Bart/Jos:
Bart/Jos:
Bart/Jos:
Bart/Jos:
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Verkenningsfase Stappen en resultaat Met wie kan ik dit het beste doen? Handige instrumenten die mij kunnen helpen Het project is op hoofdlijnen bekend en je weet grofweg wat je moet doen om de generieke projectdoelstellingen te bereiken. Als je een duurzaam project wilt, moet je al vanaf het begin duurzaamheidsambities vaststellen voor dit project. Dit zorgt ervoor dat je gericht op zoek kan gaan naar maatregelen die helpen om de duurzaamheidsambities voor dit project te behalen. Weet eerst wat het duurzaamheidsbeleid is van jouw gemeente. Vertaal deze vervolgens naar generieke duurzaamheidsambities voor jouw project. Brede vertegenwoordiging van afdelingen binnen de gemeente, zowel thematisch als betrokkenen per projectfase (van inkoop tot beheer en onderhoud) Relevante stakeholders uit de omgeving van het project, die mogelijk kunnen bijdragen aan het behalen van de duurzaamheidsambities Omgevingswijzer Om bij een groot project met verschillende varianten te verkennen wat de impact is op haar omgeving en welke meekoppelkansen er liggen. Ambitieweb Om de duurzaamheidsambities op organisatieniveau in kaart te brengen Om de duurzaamheidsambities op projectniveau vast te stellen Producten/resultaten: Duurzaamheidsambities van de gemeente Duurzaamheidsambities voor het project Waarom duurzaamheid in deze fase? Tips and tricks Hier kun je de grootste duurzaamheidswinst behalen binnen het hele project. Door vanaf het begin na te denken over duurzaamheid ben je nog in staat om buiten bestaande kaders te denken en zit het project nog niet vast binnen de bestaande regels en reeds gemaakte keuzes. Ook helpt dit om integraal over duurzaamheid na te denken. In de vervolgfasen van het project wordt de duurzaamheidswinst die je kan behalen namelijk steeds kleiner. Door in deze fase duurzaamheid expliciet te maken, zorg je voor: Soepele bestuurlijke besluitvorming Breder draagvlak binnen de organisatie Mede eigenaarschap door meerdere partijen, met mogelijkheden voor verbreding scope van het project en mee financiering waar mogelijk. Weet je niet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn, of kun je daar niks mee in jouw project? Zorg er dan voor dat je een Ambitieweb invult voor projecten in de openbare ruimte in het algemeen. Doe dit samen met collega’s van verschillende afdelingen en verken wat er op dit moment al aan duurzaamheid gedaan wordt (niveau 2) en waar jullie nog een stapje extra willen zetten (niveau 3). Je zult merken dat je met concrete duurzaamheidsambities tijdens de volgende fasen van het project meer sturing kan geven aan de invulling en het bereiken van deze ambities. Bart/Jos: Wanneer doe ik het goed? Je weet wat de gemeentelijke duurzaamheidsambities zijn De duurzaamheidsambities voor het project zijn geformuleerd, gekoppeld aan de gemeentelijke ambities Brede vertegenwoordiging van ambtenaren binnen gemeente en relevante stakeholders Verkenningsfase
Wil je weten hoe ambitieniveaus van invloed zijn op de aanbesteding? Het Ambitieweb KLIK OP EEN THEMA VOOR MEER INFORMATIE Het Ambitieweb is ontwikkeld om duurzaamheid integraal te benaderen voor een project en helpt bij het maken van keuzes. Een goed ingevuld Ambitieweb geeft een duidelijke prioritering aan van thema’s met een hoog ambitieniveau en thema’s met een laag ambitieniveau. Maak zo vroeg mogelijk de keuze voor de drie meest kansrijke en belangrijke thema’s voor uw project. Het helpt om eerst het eigen duurzaamheidsbeleid van de organisatie te vertalen naar een Ambitieweb. Dit Ambitieweb voor de organisatie kan dan als uitgangspunt genomen worden voor het invullen van het Ambitieweb voor het project. Gebruik daarnaast de specifieke context van het project om de doelstellingen van de gemeente door te vertalen. Waar liggen unieke kansen en wat vinden de stakeholders extra belangrijk? Verken vervolgens wat de consequenties zijn van het vaststellen van een ambitieniveau per thema. Het vaststellen van een hoog ambitieniveau betekent namelijk dat er gedurende het hele project extra aandacht voor moet komen, niet alleen in tijd maar ook in geld. Vertaal de ambitieniveaus naar concrete doelstellingen en prestatie-indicatoren. Deze indicatoren moeten waar mogelijk kwantitatief zijn, maar waar dat niet mogelijk of wenselijk is, kunnen kwalitatieve prestatie-indicatoren worden gebruikt. Bart/Jos: Gebruik dit interactief Ambitieweb om Ambitieniveaus, doelstellingen en indicatoren vast te stellen. Tip uit de praktijk Wanneer je voor de eerste keer het Ambitieweb invult met een projectteam, merk je dat iedereen alles wel belangrijk vind. Dit helpt echter niet bij het prioriteren van ambities. Verdeel daarom de ambities aan de hand van onderstaande richtlijn. 3 keer ambitie niveau 3, 6 keer ambitieniveau 2, 3 x ambitieniveau 1 Zie hier voorbeeldprojecten waarin het Ambitieweb als uitgangspunt voor het hele project is meegenomen Wil je weten hoe ambitieniveaus van invloed zijn op de aanbesteding? Terug
Bart/Jos:
Hoe gaat de gemeente Den Haag de handreiking toepassen? Robin:
Hoe gaat de gemeente Súdwest-Fryslân de handreiking toepassen? Frans:
Eerste reacties: Compact Laagdrempelig geschreven Makkelijk mee te nemen naar mijn eigen organisatie Visueel aantrekkelijk Bart/Jos:
Publicatie van de handreiking: Definitieve handreiking eind juni beschikbaar via de website van CROW Interesse? Bart/Jos: