Voorstelling & toelichting nieuwe leerplannen Duits Woensdag 11 mei 2016

Wat je mag verwachten Aanleiding Voor wie en wanneer? Beginsituatie De nieuwe leerplannen Leerlijnen Pedagogisch-didactische wenken Vragen

Aanleiding Europees referentiekader voor talen (ERK) Visietekst MVT Eenvormigheid binnen MVT  Zelfde opbouw en begrippenkader als in leerplannen Frans en Engels gewenst

Voor wie en wanneer? Leerplan D/2016/………. Voor 4de jaar aso In werking op 1 september 2016 Vervangt het leerplan met referentie 2002/0279/009 Bereidt voor op de 3de graad aso

Voor wie en wanneer? Leerplan D/2016/13.758/007 Voor alle leerlingen van 3de graad aso in de richtingen met de pool Moderne talen In werking op 1 september 2016 Vervangt het leerplan met referentie 2006/0279/030. Sluit aan bij en bouwt verder op het leerplan van het 4de jaar aso.

Profiel leerling Moderne talen Voor talen geen cesuur op het einde van de tweede graad Positieve oriëntering: leerlingen en klassenraad zijn zich bewust van de verbredende en de verdiepende doelstellingen voor de pool Moderne talen Samen met Engels en Frans bekijken

Profiel leerling Moderne talen Wat wordt van leerlingen verwacht op het einde van de tweede graad? interesse en motivatie (bereidheid om extra opdrachten luisteren en lezen uit te voeren, om teksten te bestuderen...) bereidheid en aanleg om talen te bestuderen op een abstracter niveau nieuwsgierigheid naar andere culturen en bereidheid om met native speakers te communiceren autonomie in het taalverwervingsproces, inzet van leerstrategieën taalvaardigheid op hoger verwerkingsniveau

Visie Doel is communicatie Taalleerder is een taalgebruiker ERK Taaltaken Focus op de betekenis en het begrijpen en overbrengen van boodschappen Streven naar correctheid (attitude) Groei naar zelfstandigheid

Opbouw en samenhang: niveaus van ERK

Opbouw en samenhang: Niveaus ERK 4de jaar aso Receptieve vaardigheden: basisdoelstellingen op niveau A1 Productieve vaardigheden: basisdoelstellingen op niveau A1 3de graad aso Receptieve vaardigheden: basisdoelstellingen op niveau B1 + mogelijkheid tot V/U Productieve vaardigheden: basisdoelstellingen op niveau A2 + mogelijkheid tot V/U

Heterogene beginsituatie De school heeft het adviesleerplan van 4de jaar Duits aso gevolgd Beginsituatie 3de graad: receptieve vaardigheden: A1 van het ERK, voor sommigen met uitbreiding naar het A2-niveau.  Voor productieve vaardigheden: bepaalde aspecten van het A1-niveau.

Heterogene beginsituatie 2 De school heeft adviesleerplan van 4de jaar aso niet gevolgd schooleigen oplossingen: Bv. in het eerste trimester van het eerste leerjaar van de derde graad een verkort inlooptraject of een graaduur Duits aanbieden.

De nieuwe leerplannen Leerplandoelstellingen (≠ eindtermen) Algemene doelstellingen Communicatieve vaardigheden Interculturele component Taalkundige component SET (Specifieke Eindtermen)

Samenhang met andere MVT Dezelfde sleutelbegrippen als in leerplannen Frans en Engels: Basis – verdieping - uitbreiding Verwerkingsniveaus Strategieën Tekstsoorten Teksttypes Tekstkenmerken Taaltaken Specifieke eindtermen (SET)

Basis – verdieping/uitbreiding Basisniveau dat elke leerling dient te halen Bijkomende differentiatie via uitbreidings- en verdiepingsdoelstellingen 4 uur Duits in het totale curriculum taalsterke leerlingen

Leerplan 3de gr aso: basis en verdieping Bv. Schrijfvaardigheid: Naast basisdoelstellingen (B) + ook heel wat verdiepende doelstellingen (V) Doelstelling (B) S 2: vertrouwde personen, dingen en situaties op een begrijpbare manier beschrijven Mogelijke schrijftaken: Personen beschrijven, eigen hobby beschrijven en zeggen wat men daarvoor nodig heeft, de ligging van de eigen woning en de woning zelf beschrijven ... Doelstelling (V) S 17: over onderwerpen uit het persoonlijke dagelijkse leven schrijven en persoonlijke mening weergeven Mogelijke schrijftaken: Op een eenvoudige manier mening over een film weergeven in een e-mail aan een Duitse vriend/vriendin ons schoolsysteem kort toelichten

Opbouw en samenhang: wat centraal in leerplan de vijf vaardigheden (luisteren, lezen, spreken, gesprekken voeren en schrijven) centraal. Voor elke vaardigheid de volgende doelstellingen (geïntegreerd): specifieke doelstellingen gepaste strategieën (luister-, lees-, spreek- en schrijfstrategieën + leerstrategieën) attitudes Luister- en leesplezier worden nagestreefd Spreek- en schrijfplezier

Verwerkingsniveaus Beoordelend Structurerend Beschrijvend Kopiërend

Strategieën Le 9 Leerstrategieën zich blijven concentreren ondanks het feit dat ze niet alles begrijpen; relevante informatie aanduiden. digitale en niet-digitale hulpbronnen en gegevensbestanden raadplegen; Leesstrategieën onduidelijke passages herlezen; het leesdoel bepalen en hun leesgedrag erop afstemmen; gebruikmaken van ondersteunende (talige en niet-talige) gegevens binnen en buiten de tekst; hypothesen vormen over de inhoud en de bedoeling van de tekst; Compensatiestrategieën de vermoedelijke betekenis van transparante woorden afleiden; de vermoedelijke betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context.

Strategieën Spr 4, Gespr 10 Leerstrategieën het spreekdoel bepalen en hun taalgebruik erop afstemmen; zich blijven concentreren ondanks het feit dat ze niet alles kunnen verwoorden; bij de voorbereiding, digitale en niet-digitale hulpbronnen (woordenboeken, grammatica’s …) kritisch raadplegen en de gevonden informatie correct gebruiken; digitale en niet-digitale hulpbronnen en gegevensbestanden (een woordenlijst, een woordenboek, een encyclopedie …) efficiënt raadplegen en rekening houden met de gevonden informatie. Spreek- en gespreksstrategieën eventueel een spreekplan opstellen; bij een gemeenschappelijke spreektaak: - afspraken maken over inhoud en formulering (taal); - elkaars inbreng in de tekst opnemen; - elkaars voorbereiding evalueren, corrigeren; indien nodig, gebruik maken van een sjabloon en/of sleutelwoorden; gebruikmaken van non-verbaal gedrag; gebruikmaken van ondersteunend visueel en auditief materiaal; Compensatiestrategieën ondanks moeilijkheden via omschrijvingen de correcte boodschap overbrengen;

Attitudes W 5 zien het belang in van lexicale correctheid en streven naar taalverzorging; zijn bereid om de woordenschat voor voor hen relevante situaties zelfstandig uit te breiden.

Tekstsoorten

Teksttypes Voorbeelden Liefdesbrief Liefdesgedicht Handleiding Reclameboodschap ….

tekstkenmerken

Taaltaken Taalhandeling Van taalhandeling naar taaltaak persoonlijke ervaringen, plannen en gebeurtenissen beschrijven Van taalhandeling naar taaltaak Op weg naar school vertel je in een gesprek met een medeleerling wat je in het weekend gedaan hebt. (combinatie van taalhandelingen: een kort gesprek beginnen, op gang houden en afsluiten; in gesprekken over vertrouwde thema’s op vragen reageren …)

Interculturele component  kennis en attitudes die van belang zijn in de contacten en de communicatie met de Duitstalige wereld en met anderstaligen in het algemeen: vertrouwdheid met aspecten van het dagelijkse leven, de gewoonten, de waarden, de cultuur…  Vooral aandacht voor die facetten die belangrijk zijn bij talige communicatie.

Doelstellingen: interculturele competentie Leerplan 3de graad aso IC 1: onderscheiden verschillen en gelijkenissen in leefwijze tussen de eigen cultuur en de cultuur van een streek waar Duits de taal van de communicatie is. (SET 7) IC 2: maken kennis met Duitstalige landen en regio’s, met aspecten van de geschiedenis voor zover ze relevant zijn voor hun leefwereld en/of aansluiten bij de actualiteit. (SET 4, 5, 6, 7) IC 3: toetsen stereotypen over de Duitstalige wereld aan de werkelijkheid. (SET 4, 5, 6, 7) IC 4: ontdekken een klein aanbod uit de Duitstalige literatuur. (SET 9 )

Doelstellingen: taalkundige component Grammatica Een communicatieve aanpak! In dienst van de vaardigheidstraining. Een formele aanpak van de grammatica kost veel tijd en rendeert bovendien weinig.

Doelstellingen: taalkundige component Grammatica Verdieping Sommige elementen uit de Verstehensgrammatik kunnen– enkel in dienst van de vaardigheidstraining – als Verwendungsgrammatik geleerd worden: bv. adjectiefverbuiging, genitief, betrekkelijke voornaamwoorden.

Doelstellingen: taalkundige component Woordenschat Een communicatieve aanpak! Basis: ERK-niveau A1 + A2 Inzetten van strategieën zoals gebruik maken van kennis van andere talen context hulpmiddelen …

Specifieke eindtermen (SET) decretale doelen specifiek gedeelte van de studierichting, i.c. M.V.T. Verbreding van de communicatieve vaardigheden uit de basisvorming verdieping van de reflectie op: taal en communicatie; taal en cultuur; taal als systeem

SET Verbreding Communiceren over een breed gamma van onderwerpen – alle vaardigheden meer materiaal, meer leerstof Met een voldoende rijk en genuanceerd taalgebruik

SET Verdieping Taalfenomenen verdiepend bestuderen, beschouwen, verwerken en uitdrukken om zo inzicht te verwerven in - de taal als systeem - de relatie taal en cultuur - de wijze waarop communicatie functioneert

SET Hoger beheersingsniveau Tekstkenmerken Verwerkingsniveau Evaluatie Talige autonomie

Specifieke eindtermen (SET) Ook in het vak Duits enkele SET realiseren. Overleg en samenwerking met collega's Engels en Frans!

Specifieke eindtermen (SET) Duits: bescheiden bijdrage tot realisatie van de SET. De SET worden gelezen in samenhang met de leerplandoelstellingen en veronderstellen een hoger beheersingsniveau. Bij elke vaardigheid wordt vermeld welke SET aan bod kan komen. Bij ped. did. wenken heel wat suggesties.

Leerplan 4de jaar aso Leerling maakt kennis met Duits, heeft plezier in het leren van Duits en heeft zin om verder Duits te leren.

Bronnenlijst In het leerplan Digitale lijst (http://duitsmvt.jimdo.com)

Pedagogisch-didactische wenken Apart service-document Toelichting en suggesties bij didactische aspecten Zie ook service-document ‘Evalueren in het vak Duits’ Zie ook service-document ‘Leerplangebonden attitudes in het vak Duits’

Leerlijnen In de leerplannen: leerplandoelstellingen Via nagestreefde ERK-niveaus Via tekstkenmerken Via beheersingsniveaus (beschrijvend, structurerend, beoordelend) Via basis, verdieping en uitbreiding Via reproductie  transfer  creatief-communicatieve fase & taaltaak In de lesaanpak Via verminderde ondersteuning Via evaluatiecriteria