Algemene Muziekleer Hoofdstuk 7 Samenklank

De intervallen

Consonant Dissonant geen of minimale spanning tussen de tonen spanning tussen de tonen. Soms klinkt het wringend. De term “vals” is echter fout, want als de instrumenten goed gestemd zijn klinken ze niet vals.

Grote drieklank (majeur) Een akkoord dat bestaat uit: Een grondtoon Een grote terts op die grondtoon Een reine kwint op die grondtoon Vb. C, E, G

Kleine drieklank (mineur) Een akkoord dat bestaat uit: Een grondtoon Een kleine terts op die grondtoon Een reine kwint op die grondtoon Vb. A, C, E

Homofoon (gelijkstemmig; Grieks: homos = gelijk; fone = stem) hebben we het wanneer bij meerstemmige muziek één van de stemmen de melodie voert, terwijl de anderen een begeleidende, opvullende functie hebben. Je ziet meteen aan geschreven muziek dat het homofoon is: de stemmen staan keurig recht onder elkaar. Bijvoorbeeld: in 1543 schreef Claude Goudimel een vierstemmige zetting van psalm 143. Hieronder zie je daarvan het begin: duidelijk homofoon, alleen in maat twee kan Goudimel zich in de derde stem even niet in houden http://www.youtube.com/watch?v=Ki0glERC31o

Polyfoon Polyfonie (veelstemmig; Grieks: polys = veel; fone = stem) betekent dat er meer melodieën tegelijk bezig zijn. Alle stemmen die meedoen zijn gelijkwaardig. We noemen deze polyfone muziek ook wel contrapuntisch. Bijvoorbeeld: in 1568 schreef Claude Goudimel opnieuw een vierstemmige zetting van psalm 143. Maar nu deed hij het anders: hij zorgde voor een contrapuntisch stemmenweefsel: polyfonie:

Unisono Eenstemmig: alle desbetreffende instrumenten spelen tegelijk dezelfde melodie Voorbeeld: Bach - Matthaus Passion Zie afbeelding) (Finale: Presto) 2e pianosonate in bes klein Frédéric Chopin https://www.youtube.com/watch?v=JJEQqcw-830

Gebroken drieklank Het na elkaar tot klinken komen van de tonen van een akkoord

Twaalfmatig Blues schema Bluesschema's zijn opgebouwd uit perioden van een vast aantal maten met meestal drie basisakkoorden. Aan de hand van het schema kunnen op de akkoorden improvisaties uitgevoerd worden.

Bourdon De meest elementaire begeleidingsvorm is wel de bourdon. De bourdon is dus een begeleidingsfiguur bestaande uit lang aangehouden samenklank van een kwint (tonica en dominant) in de bas Een bourdon begeleiding word gemaakt door snaren die in kwint of octaaf gestemd zijn. Ze klinken continue en geven het hele stuk door dezelfde toon aan. Het zit standaard in instrumenten als: doedelzakken, draailieren, hommels en epinetten. Het geluid kan ook gesimuleerd worden door een piano of ander instrument. Het voorbeeld hieronder is een epinette. http://threeships.timerime.com/en/event/392519/Bourdon+begeleiding/ Draailier http://nl.wikipedia.org/wiki/Hommel_(muziekinstrument) Hommel Doedelzak

Orgelpunt een begeleidingsfiguur bestaande uit een lang aangehouden (of steeds herhaalde) toon in de bas

Close harmony Een samenklankopbouw waarbij de tonen zo dicht mogelijk bij elkaar liggen Voorbeeld begeleid: https://www.youtube.com/watch?v=1zNWBHjmKbw Voorbeeld onbegeleid (a capella): https://www.youtube.com/watch?v=jJEcdEgtOiQ

Akkoordsymbolen: majeur/ mineur/ dominant septiem Vanuit C geredeneerd: C: C-majeur grondtoon + grote terts + reine kwint Cm: C-mineur grondtoon + kleine terts + reine kwint C7: C-majeur (dominant) septiem grondtoon + grote terts + reine kwint +kleine septiem

Hoofdstuk 6: Samenklank Luistervaardigheid en voorstellingsvermogen: Herkennen en benoemen van: - eenstemmigheid, tweestemmigheid / intervallen, driestemmigheid. Herkennen van meerstemmigheid Herkennen, benoemen en onderscheiden van: Vormen van eenstemmigheid/meerstemmigheid Spanning en ontspanning Volgen en herkennen van een akkoordenschema; Noteren van een aangeboden akkoordenschema met maximaal drie verschillende gegeven akkoorden Interpreteren van veranderingen en contrasten

Hoofdstuk 6: Samenklank begrippen die bij dit item van de stofomschrijving horen Akkoord: grote (majeur) en kleine (mineur) drieklank. Akkoordenschema Twaalfmatig bluessschema Bourdon, orgelpunt. Close harmony. Consonant en dissonant. Gebroken drieklank. Homofonie, polyfonie en unisono. Intervallen: prime, terts, kwart, kwint, octaaf Tweeklank,drieklank