Regionale samenwerking: noodzakelijk en ongemakkelijk VNHG 14-09-2018 Friso de Zeeuw emeritus hoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft ambassadeur Expertteam Woningbouw ministerie BZK
Waarom regionale samenwerking? draagvlak voorzieningen en expertise bovenlokale opgaven is dynamisch: wisselen in tijd, schaal, partners regionale krachtenbundeling
Noodzaak neemt toe (fysiek domein) woningbouwopgave mobiliteit energietransitie en klimaat kennis en kunde decentrale taken algemener: netwerksamenleving vraagt netwerkbestuur
Tegengestelde tendensen….. lokaal georiënteerde partijen sterker Omgevingswet: meer lokale afwegingsruimte participatie richt zich vooral op lokale issues regionale Spaghetti-bord wordt al voller (nieuw: woningmarktregio’s; ‘klimaatregio’s etc, etc)
Erken de wetmatigheden ‘t blijft houtje-touwtje uit democratisch oogpunt (zie advies ROB 2015: Wisselwerkingen) cyclus van opkomst en neergang zijn onvermijdelijk voorbeelden: Drechtsteden; Hart van Holland; Twente Noord-Hollandse voorbeelden: MRA; West-Friesland; regio Alkmaar; Zaanstreek-Waterland succes afhankelijk van urgentie, politiek, personen, perceptie kosten
Kan het beter? wetsontwerp ‘meer invloed gemeenteraad? adviezen van de VNG-taskforce? uniforme gebiedsindeling? centrumgemeente plus kleine gemeente als spil soms moet je het probleem groter maken…. en door de ‘pijngrens’ gaan
Helpt gemeentelijke fusie ? ja, maar niet voor de grootschalige opgaven slechtste van twee werelden: ambtelijke fusie provincie oefent druk uit; prima ook rijksbeleid is cyclisch; nu weer op de terugtocht
Conclusies onvermijdelijk, onvolmaakt en spaghetti-achtig schrap een regeling als er weer eentje bijkomt verbeteringen zitten nauwelijks in de structuur behalve bij gemeentelijke fusies; hoort in het repertoire menselijke factor plus maatschappelijke urgentie doorslaggevend ook: ‘daar wil ik bijhoren’ dus: ploeterend de organisatiekracht verhogen zoek selectief de pijngrens op