Welkom. “SMA-rt Risico-Klasse v.s. dNAA Blootstellingsklasse” De Nederlandse Amovatie Associatie Presentatie: “SMA-rt Risico-Klasse v.s. dNAA Blootstellingsklasse”

Welkom Perceptie van de markt: “dNAA wil alles in Risico-Klasse 1 zetten” “dNAA; de terugschaal-koning” Is helaas een onjuist beeld dat is geschetst door de markt. In deze presentatie leggen wij u uit wat het verschil is tussen: Ascert Risico-Klasse en de dNAA Blootstellings-Klasse. Waar het misverstand van “Alles onder RK1” vandaan komt.

Welkom. De afgelopen zes jaar heeft dNAA samen met veel partners onderzoek gedaan naar efficiëntere en snellere werkmethodes in de asbestbranche, zonder dat het (leef)milieu of de arbeidsomstandigheden worden geschaad. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de ontwikkeling van dNAA-protocollen. dNAA-protocollen maken het tevens mogelijk om de kosten van de werkzaamheden of werkmethodieken die nodig zijn in verhouding met het risico van de sanering te brengen. “Risico gericht saneren”. Deze protocollen zijn wetenschappelijk getest en juridisch onderbouwd en zijn ingedeeld in een Blootstellingsklasse. Zie ook de presentatie “Wat doet dNAA”. Mw. ing. M.M. Ladage B.Sc. ADK

PIP Voor het ontwikkelen van protocollen maakt dNAA gebruik van haar eigen opgestelde Proceshandboek Innovaties en Protocollen (PIP). Het proceshandboek beschrijft een onderzoeksmethode waarbij een combinatie wordt gemaakt van de volgende (internationale) goedgekeurde meetmethodes: • NEN 689: “Leidraad voor de beoordeling van de blootstelling bij inademing van chemische stoffen voor de vergelijking met de grenswaarden en de meetstrategie” en helpt bij een uniforme interpretatie van de eisen uit de schema’s; • NEN‐EN 482 “Werkplekatmosfeer ‐ Algemene eisen voor de uitvoering van de procedures voor het meten van chemische stoffen”; • Het SC(i)‐548 protocol (Nederlands voorschrift); • NEN‐NL 2939:2007 (ontwerp) "Werkplekatmosfeer ‐ Bepaling van de concentratie aan respirabele asbestvezels in de lucht bij het werken met of in de directe omgeving van asbest of asbesthoudende producten, met behulp van microscopische technieken"; • NEN‐ISO 14966:2003/C1:2007 " Buitenlucht ‐ Bepaling van de numerieke concentratie van anorganische vezelachtige deeltjes ‐ Scanning elektronenmicroscoop methode"; • NEN ISO 16000‐27 “Bepaling van de neergestreken stofvezels op oppervlakken met SEM”; • NEN‐NL 2990:2012 "Lucht ‐ Eindcontrole na asbestverwijdering"; • NEN‐NL 2991:2015 "Lucht ‐ Risicobeoordeling in en rondom gebouwen of constructies waarin asbesthoudende materialen zijn verwerkt“.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunten: 1. Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandighedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). 2. Zonder meetgegevens geen indeling in een Blootstellings-Klasse. 3. Blootstellingsklasse niet alleen op basis van Arbeidsomstandigheden maar ook op (Leef-)Milieu Uitgangspunten: 1. Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. 2. Altijd Worst Case benadering als er geen meetgegevens bekend zijn. 3. SMA-rt alleen op basis van Arbeidsomstandigheden

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). De SMA-rt Risico indeling kent enkel een risico-indeling op basis van een 8-urige werkdag. De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Ook al wordt de handeling 1 malig per werkdag uitgevoerd, stel een half uur durend, wordt de handeling ingedeeld naar zou het 8 uur worden uitgevoerd. Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 24 uur inademen. Uit eigen onderzoek is gebleken dat sommige saneerders langer dan 8 uur op 1 dag werken. Om te voorkomen dat zij dan meer dan 2000v/m3 inademen stelt dNAA dat de persoon niet meer dan 2000v/m3 per 24 uur mag inademen. De dNAA Blootstellingsindeling gaat bij de indeling ervan uit bij hoeveel minuten uitvoeren van de handeling, per 24 uur, het maximum wordt bereikt.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen, Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit), De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Voorbeeld: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard 8 uur verwijderen geeft een emissie van 5800v/m3 in de lucht Ook al duurt deze sanering een half uur, moet men van 8 uur per dag uit gaan = 5800 v/m3 = RK 2A De dNAA Blootstellingsindeling gaat bij de indeling ervan uit bij hoeveel minuten uitvoeren van de handeling, per 24 uur, het maximum wordt bereikt. Stel hetzelfde voorbeeld als bij SMA-rt: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard; middels de dwingende werkwijze uit protocol “dNAA-P6” waarbij dwingend een Wetting Agent wordt gebruikt, geeft een werkelijke blootstelling van 350,6 v/m3 per uur.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Voorbeeld: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard 8 uur verwijderen geeft een emissie van 5800v/m3 in de lucht Ook al duurt deze sanering een half uur, moet men van 8 uur per dag uit gaan = 5800 v/m3 = RK 2A geeft een werkelijke blootstelling van 350,6 v/m3 per uur. Dit betekent dat deze toepassing onder het protocol met vastgestelde Veiligheidsregime, vastgestelde saneringswijze en vastgestelde eindbeoordeling: 360 minuten per 24 uur mogen worden uitgevoerd onder blootstellingsklasse BK2 (300 > v/m3 < 2K) Of 480 minuten (8 uur) onder blootstellingsklasse BK3 (2K > v/m3 < 10K)

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Voorbeeld: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard 8 uur verwijderen geeft een emissie van 5800v/m3 in de lucht Ook al duurt deze sanering een half uur, moet men van 8 uur per dag uit gaan = 5800 v/m3 = RK 2A Het weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard gaat geschat een half uur duren. De saneerder kan dus onder het protocol “dNAA-P6” in BK2 saneren zonder bang te zijn de grenswaarde van 2000v/m3 te overschrijden = Risicogericht inventariseren en saneren.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Voorbeeld: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard 8 uur verwijderen geeft een emissie van 5800v/m3 in de lucht Ook al duurt deze sanering een half uur, moet men van 8 uur per dag uit gaan = 5800 v/m3 = RK 2A MAAR In de huidige wet en regelgeving staat dat voor elke bron een SMA-rt uitdraai in het inventarisatierapport moet zijn opgenomen. Dus moet dNAA de uitkomst “BK2 met protocol P6” omzetten naar de SMA-rt risico-indeling. Voor de toepassing in dit voorbeeld is dit dan “RK1 mits niet langer dan 360 minuten per 24 uur uitgevoerd. (nb 1: de persoon mag ook geen ander Asbest erbij saneren in die 24 uur dus ook geen ander SMA-rt RK1 toepassingen) (nb 2: dNAA heeft inspecteurs in dienst die hierop toe zien = borging)

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 1: Een persoon mag maximaal 2000v/m3 per 8uur tgg inademen. Uitgangspunt 1: Een persoon mag ongeacht de achtergrondwaarde maximaal 2000v/m3 per dag inademen (art. 4.46 Arbeidsomstandig-hedenbesluit alsmede art. 7.19 Bouwbesluit). De SMA-rt Risico indeling gaat bij de indeling ervan uit dat een ieder 8 uur de handelingen aan het asbest uitvoert. Voorbeeld: Het inpandig weghalen van 0,5m2 geschroefd Amfibool Zachtboard 8 uur verwijderen geeft een emissie van 5800v/m3 in de lucht Ook al duurt deze sanering een half uur, moet men van 8 uur per dag uit gaan = 5800 v/m3 = RK 2A Men leest alleen “RK1” waardoor het beeld is geschapen dat dNAA “alles in RK1 zet” en het beeld “de terugschaalkoning”. NB: In alle inventarisatierapporten van de leden van dNAA zitten per toepassing zowel: Een SMA-rt volgens Ascert Het dNAA-protocol behorende bij deze toepassing En een aangepaste SMA-rt op basis van / vertaald vanuit de Blootstellingsklasse van dNAA-protocol behorende bij deze toepassing De saneerder kan dus kiezen = marktwerking.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 2: Altijd Worst Case benadering als er geen meetgegevens bekend zijn. Uitgangspunt 2: Zonder meetgegevens geen indeling in een Blootstellings-Klasse. De Ascert SMA-rt gebruikersraad deelt een toepassing in een Risico-Klasse: 1. Ongeacht het soort handeling toe toegepast moet worden om de toepassing “los te maken”. 2. Op basis van 8 uur tijd gewogen gemiddelde. 3. Als er geen gegevens bekend zijn, wordt de toepassing ingedeeld in de hoogste Risico-Klasse = Worst-Case dNAA kent geen Blootstellingsklasse toe aan een handeling aan een toepassing indien deze handelingen niet landelijk en meermaals zijn bemeten volgens het “PIP” Meetprotocol. Is van de handeling bij de toepassing geen protocol aanwezig kan deze toepassing niet onder dNAA worden gesaneerd.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 2: Altijd Worst Case benadering als er geen meetgegevens bekend zijn. Uitgangspunt 2: Zonder meetgegevens geen indeling in een Blootstellings-Klasse. De Ascert SMA-rt gebruikersraad deelt een toepassing in op de volgende bemeten parameters: Concentratie asbest Matrix Activiteit / Energie dNAA deelt een toepassing in op de volgende bemeten parameters: Concentratie asbest Matrix Activiteit / Energie Mate van bewerking Beheersmaatregelen Ventilatie

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 2: Altijd Worst Case benadering als er geen meetgegevens bekend zijn. Uitgangspunt 2: Zonder meetgegevens geen indeling in een Blootstellings-Klasse. De Ascert SMA-rt gebruikersraad deelt een toepassing na bemeten in op : 1. ‘Gevoel’ of 2. Geometrisch gemiddelde (GM) en geometrische standaarddeviatie (GSD) Toetsing overeenstemming met referentiewaarde op groepsniveau met behulp van parameter U Homogene expositiegroep (HEG) dNAA deelt een toepassing in op: Geometrisch gemiddelde (GM) en geometrische standaarddeviatie (GSD) Toetsing overeenstemming met referentiewaarde op groepsniveau met behulp van parameter U Homogene expositiegroep (HEG) Uitvoering variantieanalyse; ANOVA (Unifactoriele variant-analyse) Binnenpersoons-variantie (variatie van dag tot dag) Tussenpersoons-variantie Vergelijking met de referentiewaarde op individueel niveau Blootstellingsindeling

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 2: Altijd Worst Case benadering als er geen meetgegevens bekend zijn. Uitgangspunt 2: Zonder meetgegevens geen indeling in een Blootstellings-Klasse. Er zijn er 3 sanerings-klasses mogelijk: Er zijn er 9 sanerings-klasses mogelijk:

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Uitgangspunt 3: SMA-rt alleen op basis van Arbeidsomstandigheden. Uitgangspunt 3: Blootstellingsklasse niet alleen op basis van Arbeidsomstandigheden maar ook op (Leef-)Milieu Het Risico-classificatie systeem kent haar grondslag in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Het Blootstellings-classificatie systeem kent haar grondslag in zowel het Arbeidsomstandighedenbesluit als in de Wet Milieubeheer. dNAA beoordeeld de bemeten parameters “Mate van bewerking, “Beheersmaatregelen” en “Ventilatie” ook op het gebied van (Leef-)Milieu en neemt deze mee in haar berekeningen.

Ascert SMA-rt Risico-Klasse (RK) Samengevat: Risico- Klasse is net zo veilig voor de mens als de Blootstellingsklasse Op basis van 8 uur Op basis van altijd “Worst Case” Kostbaar door Worst-Case benadering Afhankelijk van de database (SMART). Door generieke benadering per toepassing: Veel discussies Veel interpretaties Veel rechtszaken dNAA Blootstellings-Klasse (BK) Samengevat: Blootstellingsklasse is net zo veilig of veiliger voor mens en (leef-)milieu als de Risico-Klasse Op basis van minuten per 24 uur Op basis van de daadwerkelijke blootstelling Kostenbesparend Optimalisatie tussen efficiency en veiligheid Project specifiek Risico-gericht Sneller Door duidelijke dwingende stappenplannen in de Protocollen: Geen discussies Geen interpretaties Geen rechtszaken

De Nederlandse Amovatie Associatie Dank voor uw aandacht. Vragen? Hullenbergweg 278 1101 BV AMSTERDAM E-mail: info@dNAA.nl Web: www.dNAA.nl Mw. ing. M.M. Ladage B.Sc. ADK De Nederlandse Amovatie Associatie Lees ook de presentaties: Wat doet dNAA Wat is een dNAA protocol? Lees ook onze leaflets op: https://dnaa.nl/leaflets/