Zelfontplooiing
Een mooi preekthema voor in de jeugddienst? ‘ik ben mooi, gewild, geliefd, uniek, volmaakt, vrij!!’ Is dit typisch voor onze tijd? Leg uit! Zou dit jeugd / ouderen in de kerk aanspreken? Leg uit! Is dit bijbelse prediking? Leg uit!
Zelfontplooiing Wees jezelf, er zijn al genoeg anderen (authenticiteit) Maak je eigen keuzes (autonomie, zelfsturing) Doe waar je zin in hebt en geniet ervan (vrijheid) Toets of je je doelen haalt (reflectie). Gooi zo nodig je leven over een andere boeg.
Sterfbed Iemand zei: ‘Als ik op mijn sterfbed al mijn doelen gehaald heb, heb ik te weinig doelen gehad in mijn leven.’ Wat vind je van deze gedachte? Is dit christelijk? Of wat vind je van deze: ‘Als ik oud ben heb ik geen spijt van wat ik gedaan heb. Hoogstens van wat ik niet gedaan heb!’
Een mooi ideaal? Zelfontplooiing komen we tegen in onderwijs en media als hét ideaal. Zelfontplooiing volgens bovenstaande kenmerken draagt echter ook bij aan individualisme, gedram, troep op straat, eindeloos tobben over zichzelf, gebroken relaties, liefdeloosheid, dood willen als je levensmoe bent, abortus, etc.
Waarom zou ik… Waarom zou ik, als zelfontplooiing mijn hoogste doel is… … de troep van een ander opruimen? … trouw blijven aan een ‘moeilijke’ partner? … niet meer zo vaak in een vliegtuig stappen ivm het milieu? … 10% van mijn inkomen weggeven?
God? Als zelfontplooiing mijn ideaal is… … is geloof in God maar beklemmend. Al die vrijheidsbeperkende geboden en plichten! … of zou het geloof in God mij juist kunnen helpen om mijzelf te ontplooien???
Wat nu? Zelfontplooiing als modern ideaal, kan uit de hand lopen. Hoe kunnen we de balans vinden in jezelf ontwikkelen en in verbinding blijven met medemensen? Hoe denkt de bijbel daarover?
Gods eer De bijbel is duidelijk: mensen moeten zich niets verbeelden. Er valt niets te ontplooien. Mensen kunnen alleen gered worden om tot een goed leven te komen. Dat levert niet zoveel eer een aanzien op. Dat geeft niet. Als God maar tot zijn eer komt. Lees bijv. Fil. 3 maar. Overigens schakelt God geredde zondaren niet uit maar in voor zijn Koninkrijk.
Een evenwichtig mens Aanvaardt zichzelf Sluit aan bij wat hij zelf denkt en voelt Communiceert erover Dit zegt de psychologie. Dit is authenticiteit. Dit is ook bijbels! Ef.5:1 2Tim.1:7 NB: als een in Christus geschonken identiteit en in verbinding met de naasten
Aansluiten bij ‘aansluiten bij jezelf’ is niet ‘doordrukken’! Het gaat wel over de verbinding die iemand met zichzelf moet houden bij de keuzes die hij maakt, zelfs al is dat de keuze om zichzelf te verloochenen! Wie niet oprecht communiceert sluit niet aan bij de ander maar ook niet bij zichzelf en accepteert de ander én zichzelf niet.
Een onevenwichtig mens Heeft een te negatief zelfbeeld of overdreven positief (narcistisch) zelfbeeld. Gevolg: hij is veel met zichzelf bezig, hetzij met tobben, hetzij met geldingsdrang. De moderne mens is eigenlijk een combinatie van beide. Vanuit deze onevenwichtigheid groeit een gebrekkige verbinding met anderen én zichzelf.
Waar komt dit vandaan? Het heeft met welvaart, kleine gezinnen, langdurig onderwijs te maken. Een modern mens is vaak verwend (materieel en pedagogisch) Daardoor lijkt de wereld om hem te draaien. Hij verwart daardoor individu zijn (een zegen!) met individualist / egoist zijn (een zonde)
De moderne mens – ik en u dus! Wordt ‘gedwongen’ (door ouders, school, omgeving) om zo hoog mogelijk te scoren. Legt zelf de lat ook hoog (op het gebied van prestaties, bezit, uiterlijk) Is daardoor juist onzeker (faalangst) Hij speelt zijn eigen WK en gaat voor de eerste prijs. Als dat niet lukt: depressiviteit
En dan nog iets over u en mij De moderne mens is nog op een andere manier met zichzelf bezig: hij is te romantisch Het eigen gevoel is uitgangspunt (moraal, relaties, kerkgang) De blik is te veel naar binnen gericht. Ook dat leidt tot tobben en eenzaamheid Wat is op dit moderne mens zijn onze reactie vanuit het geloof?
Zelfaanvaarding of zelfverloochening? Zoek de balans. Beide zijn nodig en kunnen niet zonder elkaar. Bekering tot God is: Breken met zonden (o.a. van ik-gerichtheid én van een negatief zelfbeeld) Een nieuw leven als geschenk van God aanvaarden in verbinding met anderen Zelfstandig, liefhebbend, gehoorzaam en vrij in het leven staan (denk hier eens even over na…) Zie bijvoorbeeld Lukas 10 en Gal.5
Even napraten over deze stellingen In een pastoraal gesprek moet ook gevraagd worden: ‘Hoe denkt u over uzelf? Er is een verband tussen het zelfbeeld en Godsbeeld van een mens. Wie niet van zichzelf houdt kan ook niet van anderen houden. In de kerk lopen ook veel mensen rond met een DIK IK.