Faculteit der Rechtsgeleerdheid VVPJ Update dag –TOEKOMST VAN PENSIOEN Prof. Dr. Erik Lutjens Hoogleraar Pensioenrecht VU / Advocaat DLA Piper

Het is nu 2013! In 1993 > grensoverschrijdende dienstverrichting verzekeraars In 2003 > grensoverschrijdende activiteiten voor IVBPV In 2013 > API? In 2023 > banken en beleggingstellingen met een PPI functie?

Nog twee jaartallen 1994 > recht op waardeoverdracht 2014 > collectieve waardeoverdracht zonder instemming individu ?

Waarom debat over de pensioenuitvoerders? Sinds 1952 verzekeraars en pensioenfondsen? Waarom moet dat veranderen? Nationale en internationale dimensie Wie geeft het kernargument?

Nationaal Pensioenfondsen hebben het moeilijk, te klein, te kwetsbaar, te ondeskundig Te duur > beheerskosten met 62% gestegen (governancen en eisen toezichthouder) Niet aantrekkelijk voor jongeren > onderzoek zij willen wel DC maar wel zeker pesioen En >> Multi-Opf, gedeeltelijke opheffing domein Voor Bpf >> feitelijk geen domeinafbakening (bedrijfstak is maar theoretisch concept)

Internationaal > de uitgaande dienst belemmert Door de beperkingen van pensioenfondsen geen interessante partij op NL pensioenmarkt voor buitenlandse regelingen (domein, verbod ringfencing, taakafbakening) Dus > er komt een PPI Geen domein, geen verbod ringfencing, geen taakafbakening, geen pensioenverzekering (wel regeling) Beperkt product Ingewikkeld in uitvoering (altijd verzekeringsovereenkomst met verzekeraar of pensioenfonds nodig) Markttoegang complex door eisen DNB Werkgever gebonden aan instemmingsrecht OR (voor zover Pensioenwet)

Toekomst voor de PPI Materieel geen enkele toegevoegde waarde Premieovereenkomst kan verzekeraar ook uitvoeren Verzekeraar kan ook buitenlandse regelingen uitvoeren Knelpunt is niet bevoegdheid maar regels toepasselijke recht Maar toch: geen verzekeraars imago, low cost organisatie, nieuw en geen remmende voorsprong, weinig eisen financiële opzet En: toenemende druk tot individualisering, minder solidariteit Ook: meer beleggingsrisico bij werknemer, kostenduidelijkheid voor werkgever

Toekomst voor pensioen Reële pensioencontract: niet mogelijk bij PPI Invaren: niet mogelijk naar PPI (ook niet naar API) Nieuwe “pensioen”vormen als zorg: niet mogelijk bij PPI Keuze-opties, flexibele pensioendatum, vrijwillige pensioenvoorziening: PPI geschikt

Toekomst voor PPI Bij invoering API > PPI wordt gelijkgesteld Betere internationale positionering? > neen toepassing buitenlands arbeids- en pensioenrecht blijft het probleem Beter opgewassen tegen financiële problemen pensioenfondsen > ja, ten koste van pensioenzekerheid Beter voor kosten en gemak werkgever > ja, en dat is de weg naar de toekomst Beter aansluitend bij wensen van jongeren > ja, maar lijkt meer wegens bestuurlijke organisatie dan wegens produkt