Pilot Maatschappijwetenschap-pen Docentendag maatschappijleer 11 februari 2011 Lieke Meijs (l.meijs@slo.nl)

Indeling workshop 2. Vragen en reacties 1. Wat maakt het nieuwe examenprogramma Maatschappijwetenschappen anders? 2. Vragen en reacties 3. Materiaal t.b.v pilot: welke keuzes zijn gemaakt?

Het nieuwe examenprogramma Ontwikkeling van het vak: Van periode met vormingsdoelen, via kennisdoelen (examen) naar burgerschapsvorming (maatschappijleer) en naar het nieuwe vak maatschappijwetenschappen (concept/contextbenadering). Kenmerken van het vak: meer wetenschap dan leer; basis in sociologie en politicologie; meer eigenheid in vergelijking met maatschappijleer; verschil havo en vwo aangescherpt; meer theoretische en meer empirisch door de hoofdrol die hoofd- en kernconcepten spelen in de analysevaardigheid.

Wat moet de concept-contextbenadering brengen? Bètavakken: streven naar betekenisvol onderwijs door contexten een belangrijke rol te laten spelen. Maatschappijwetenschappen: versterken van de rol van concepten in het vak (benaderingswijzen teveel beperkingen); Wisselwerking tussen concepten en contexten staat centraal: transfer van concepten van de ene naar de andere context.

Verschil tussen het huidige en nieuwe programma Huidige programma Nieuwe programma Vakspecifieke benadering invalshoeken Concept contextbenadering CE domeinen 3 waarvan 2 wisselend Vaste domeinen SE Domeinen 2/3 thema’s 1/2 domeinen m.b.t. actualiteit Verschil havo en vwo Enkele eindtermen meer, moeilijkheidsgraad Andere contexten, ander beheersingsniveau

Andere vwo contexten dan havo domeinen hoofdconcepten Havo context Vwo context Cultuur en socialisatie vorming B: Samenlevings- vormen B: Religie Sociale verschillen verhouding C: Maatschappelijke verschillen C: Machtsverhou-dingen in de wereld Staat en samenleving binding D: Veiligheid D: Natievorming en de rol van de staat Maatschappelijke ontwikkelingen verandering E: Media E: De wording van de moderne westerse samenleving

Hoofd- en kernconcepten Huidige programma: losse begrippen 1 SK PK P K H Nieuwe programma: sociologische (SK) en politicologische kernconcepten (PK) rondom een hoofdconcept (H) 2

Contexten Context Samenlevingsvormen 3 SK PK PK SK H2 PK SK H2 H1

Contexten SK PK H2 3 Context Maatschappelijke verschillen PK SK H3 SK

Contexten SK PK ? 3 SE domein Actualiteit PK SK ? SK

Conceptueel leren denken Nieuwe uitdaging voor het vak, met meer nadruk op hogere denkvaardigheden; Uitdaging voor nieuw materiaal, met meer nadruk op hoofd- en kernconcepten; Meer ruimte in het programma voor actualiteit.

Uitgangspunten bij de materiaalontwikkeling Flexibel digitaal materiaal waar docenten uit kunnen kiezen, met ruimte voor eigen didactiek: - b.v. vertrekkend vanuit opdrachten om zelf op zoek te gaan; - b.v. vertrekkend vanuit basismateriaal, m.b.v. verkennende opdrachten; Scheiding tussen basismateriaal en aanvullingen (verdiepend, of keuze); Keuze voor actualiteit: - hele schooljaar door actualiteiten items; - grotere actualiteiten opdracht; Onderzoek doen voor vwo: steeds blokjes van onderzoeksvaardigheden.