Ontheming: wat werkt en wat helpt? Alba vzw Sophie Boddez & Stef Smits

Oikotenmethode > Alba Inleiding

Doelgroep Jongeren in moeilijkheden 16-18 jaar JRB of OCJ Perspectief arm Doelgroep

Vicieuze cirkel doorbreken, hoop brengen en nieuwe perspectieven openen Weerbaarheid verhogen, probleemoplossend vermogen en een positief zelfbeeld versterken De verbindingen herstellen van de jongere met zichzelf, zijn omgeving en de maatschappij om zo zijn kansen op integratie te verhogen Doelstellingen

Empowerende, krachtgerichte benadering  met een nadruk op zelfverantwoordelijkheid en zorg en de mogelijkheid hun toekomst in eigen handen te nemen, zonder de individuele kwetsbaarheden uit het oog te verliezen Herstelgerichte  benadering : zowel in het werken aan verbinding als in het omgaan met wat gebeurt tijdens de tocht, regels en afspraken Participatief (met respect voor het eigen verhaal van alle betrokkenen) Met geloof in de kracht en het effect van authentieke relaties en ontmoetingen basisprincipes

Ontheming Uprooting Séjours de rupture Ontheemding - ontheming Langdurig weg zijn in een volledig andere context In de hoop op een positieve verandering Uprooting = het weggaan uit zijn vertrouwde omgeving Andere omgeving Andere rol : i.c. pelgrim Andere aspecten van zichzelf leren kennen Daagt uit om andere strategieën en copingsmechanismen te ontwikkelen Ontheming Uprooting Séjours de rupture

Werkzame factoren van ontheming Vrijwilligheid Eenvoud van het basiskader Stappen Natuur Uitdaging Tijd & ruimte / vrijplaats Overeenkomst (~contract) Ontmoetingen 1-op-1 begeleiding Positief verhaal Werkzame factoren van ontheming

Vrijwilligheid Motivatiebrief (als signaal van eigen keuze) Startpunt voor krachtgerichte benadering Aanmoediging om de toekomst in eigen handen te nemen Aantrekkelijke verandering in perspectief/externe druk Vrijwilligheid

Eenvoud van het basiskader 4 basisregels: geen smartphone – elke meter te voet – respect voor elkaar en voor de wet 3 maanden stappen Vreemde omgeving Op eigen kracht Beperkt budget Symbolisch krachtige bestemming In het hier en nu – weinig afleiding: gedachten en emoties worden meer zichtbaar en toegankelijk Eenvoud van het basiskader

Stappen Toegankelijke en eenvoudige activiteit Op eigen kracht : zelfverantwoordelijkheid ‘Simpel’ met erg duidelijke structuur > regelmaat: geeft gevoel van controle Introspectie/reflectie Metafoor voor het leven Inherente uitnodiging naar introspectie Stappen

Natuur Rust Intense ervaringen Elementen om te accepteren Uitdagingen om te overwinnen Natuur

Uitdaging Grootse onderneming, niet op maat, maar grensverleggend Bewondering/trots/nieuwsgierigheid Uitdaging

Tijd en ruimte / vrijplaats Afstand nemen Heling Nieuwe perspectieven ontwikkelen Bij jezelf komen Paradox van de vrijheid Experimenteren/speelruimte Vrijplaats: grote ‘speelruimte’ verkleint kans op ‘reactance’ Vrijplaats: creëren van een pedagogische plek - openen van de wereld – ‘inter-esse’ Vrijplaats = onbezette ruimte Tijd en ruimte / vrijplaats

De overeenkomst Het kader, niet het scenario Onvoorspelbaarheid en het onverwachte = essentiële elementen Doelstellingen? Overeenkomst als “beloven” en creëren van nieuwe openheid. Eigen beleving – verbintenis - engagement – verwachting – hoop De overeenkomst

Alle partijen gelijkwaardig : ruimte voor ieders verhaal Jongere als verantwoordelijke partner, gedragen door anderen Conflictueuze familierelaties : paradox van de afstand Verbindend : gedragenheid en gemeenschappelijkheid creëren (Neuzen in dezelfde richting) De overeenkomst

1-op-1 begeleiding Individuele benadering Herstelgericht Niet-professionele/geschoolde begeleiders - eenmalig, ook voor begeleider - presentie - gelijkwaardige relatie (persoon <-> job) - strategie van de ontwapening Gesteund door pedagogisch team dat projecten omkadert 1-op-1 begeleiding

Ontmoetingen Constructief en onbekend Rechtstreekse feedback Ont-moeting: ruimte voor authenticiteit Ontmoetingen

Positief verhaal Een nieuw en ander verhaal naast het andere Krachten die aanwezig zijn versterken De held in je eigen verhaal Positieve ervaringen verhogen veerkracht Resilience (Cyrulnik): trauma hoeft ons niet te verlammen – focussen op moeilijkheden die al zijn overwonnen Gevierd met aankomstfeest: positief verhaal in de verf gezet – wall of fame Positief verhaal