10-12-2018 Enquête: onderzoek door vragen te stellen aan bevolking of delen van bevolking Survey: onderzoek om overzicht te krijgen vaak van bevolking of delen van bevolking Grootschalig veld onderzoek

Opbouw: keuzes bij het ontwerpen van surveys 10-12-2018 Opbouw: keuzes bij het ontwerpen van surveys - dataverzamelingsmethoden - steekproeftrekking - opstellen vragenlijsten - operationaliseren: geldigheid en betrouwbaarheid - vermijden van meetfouten = voorkomen van formuleringsfouten 10-12-2018

Ontstaansgeschiedenis 10-12-2018 Ontstaansgeschiedenis In de Romeinse tijd: volkstellingen (Jozef en Maria) In de Napoleontische tijd: burgerlijke stand In de 19e eeuw: sociale ongelijkheid of armoede onderzoek (Le Play, Marx) In de 20e eeuw: sociale cohesie of publieke opinie onderzoek (Weber, Fromm)

Doel en definitie Beschrijven en verklaren van sociale verschijnselen 10-12-2018 Doel en definitie Beschrijven en verklaren van sociale verschijnselen via ondervraging met gestandaardiseerde vragen (-lijsten) van een (steekproef van een) relatief groot aantal respondenten op een relatief groot aantal kenmerken Doel: beschrijven van verschijnselen verklaren (evt. voorspellen) van sociale verschijnselen Voorbeelden: kiezersonderzoek, opinie-onderzoek, marktonderzoek, beleidsonderzoek, mobiliteitsonderzoek

Soorten vraagstellingen 10-12-2018 Soorten vraagstellingen Nieuwe gegevens ter beantwoording van: Beschrijvende vraagstellingen Verklarende vraagstellingen Bij reeds bestaande/verzamelde gegevens ook Comparatieve vraagstellingen: - trend vragen (trendsurveys of panelsurveys) - landenvergelijkende vragen (cross-nationale surveys)

Wanneer enquêtes, bij welke vraagstellingen? 10-12-2018 Wanneer enquêtes, bij welke vraagstellingen? Keuze voor onderzoeksstrategie op basis van: - probleemstelling: doelstelling en vraagstelling - plus onderzoeksopzet: wie, waar, wanneer, hoe Kenmerken van personen demografische of achtergrond kenmerken (leeftijd, opleiding) Subjectieve zaken meningen, ervaringen, houdingen, tevredenheid en draagvlak! Gedrag, feitelijkheden stem-gedrag, vrijetijds besteding Achtergrond: Zonder het gebruik van veilige anti-conceptie middelen is er een grote kans op verdere verspreiding van aids. Maar: Hoe groot is die kans op verspreiding? In hoeverre zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen in de kans om aids te krijgen? Probleemstelling: Vraagstelling: in hoeverre gebruiken Surinamers anti-conceptie middelen? Precieser: in hoeverre gebruiken Surinaamse jong-volwassenen (I.c. mensen onder de 25 jaar) (in 2002) condooms tijdens sexuele contacten? Beschrijvings-vragen: zijn er verschillen tussen jonge mannen en jonge vrouwen in de mate dat zij condooms gebruiken tijdens sexuele contacten? Verklarings-vragen: waarom zijn er verschillen tussen jonge mannen en jonge vrouwen in de mate dat zij condooms gebruiken tijdens sexuele contacten? in hoeveel gevallen gebruiken Surinaamse jong-volwassen mannen en vrouwen (in Suriname in 2002) condooms wanneer zij geslachtsgmeenschap hebben? Beschrijvings-vragen: 2a in hoeverre zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen in het gebruik van condooms bij geslachtsgemeenschap? 2b in hoeverre zijn er verschillen tussen mensen die verschillen qua opleidingsniveau in het gebruik van condooms bij geslachtsgemeenschap? Verklarings-vragen: 3a waarom zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen in het gebruik van condooms? 3b waarom zijn er verschillen tussen mensen van verschillende opleidingsniveau’s in het gebruik van condooms bij geslachtsgemeenschap?

Van probleemstelling tot dataverzamelingsmethode 10-12-2018 Van probleemstelling tot dataverzamelingsmethode Probleemstelling + onderzoeksopzet strategiekeuze enquête persoonlijk, telefonisch, zelf-invul

Eerste keuze: varianten van dataverzamelingsmethoden 10-12-2018 Eerste keuze: varianten van dataverzamelingsmethoden Persoonlijk interview face-to-face doorgaans bezoek aan huis Telefonisch interview mondeling interview per telefoon Zelf invullen tijdens persoonlijk interview schoolonderzoek, klassikaal invullen post- of email-enquête Computer gestuurd enquêteren, voordelen: snelheid, vermijden (routing) fouten, uitvoeren controles

Welke variant: maakt het wat uit? 10-12-2018 Welke variant: maakt het wat uit? Persoonlijk interview beste (unit) response: onderzoekseenheden die informatie geven beste kwaliteit, minder item non-response, ook bij gevoelige onderwerpen maar duur en tijdrovend meer last van sociale wenselijkheid, respons-vertekening Telefonisch interview minder (unit) response, maar snel, relatief goedkoop maar alleen voor korte en relatief eenvoudige interviews Zelf invullen langzaam, geen controle op selectie noch kwaliteit (unit) response veel item non-response, minder last van sociale wenselijkheid geen interviewer nodig, goedkoopste methode Ter beantwoording van bovenstaande probleemstelling: Goede respons + goede kwaliteit > persoonlijk interview Maar…. Last van sociale wenselijkheid…….> zelf laten invullen >>>>> combinatie van persoonlijk interview met zelf-invul-lijsten

Tweede keuze: Selectie van onderzoekseenheden 10-12-2018 Tweede keuze: Selectie van onderzoekseenheden Definitie populatie of universum beoogde populatie: bijv. alle volwassen Nederlanders Operationalisering populatie concreet te onderzoeken populatie: ‘alle in 2005 in Nederland verblijvende personen > 18 jaar, exclusief zieken en gevangenen’ Steekproefplan: steekproefkader plus omvang administratie van personen? onder-, of overdekking? representatief? kans-steekproef? welke procedure ga je volgen? hoeveel onderzoekseenheden wil je benaderen? Selectie daadwerkelijk uitvoeren steekproefplan

Steekproeven trekken kies dan altijd voor een kanssteekproef. 10-12-2018 Steekproeven trekken Kanssteekproef elk element uit de populatie heeft een bekende en berekenbare kans om in de steekproef te worden opgenomen: uitspraken over nauwkeurigheid mogelijk Niet-kanssteekproef (of monster) elke andere soort steekproef Beoog je uiteindelijk generaliserende uitspraken te doen, kies dan altijd voor een kanssteekproef. Wanneer de steekproef geen kanssteekproef is, is elke statistische generalisatie dubieus.

10-12-2018 Kanssteekproef Elk element heeft een bekende en berekenbare kans om in de steekproef te worden opgenomen Die kans hoeft niet steeds dezelfde te zijn Varianten: enkelvoudige aselecte steekproef systematische steekproef gestratificeerde steekproef clustersteekproef getrapte steekproef:

Varianten: Enkelvoudige aselecte steekproef Systematische steekproef 10-12-2018 Varianten: Enkelvoudige aselecte steekproef simpel ‘random’ trekken (met of zonder teruglegging!), bv. ledenlijst Systematische steekproef systematisch uit een lijst (kaartenbak, computerlijst, burgerlijke stand) Gestratificeerde steekproef eerst deelpopulaties maken, dan per deelpopulatie trekken Clustersteekproef trek eerst clusters (scholen, klassen) dan per cluster alle eenheden (leerlingen) Getrapte steekproef Aselecte steekproef (binnen clusters), via meerdere achtereenvolgende stappen: 1 aselecte steekproef van gemeenten of 2 aselecte steekproef van adressen (postafgifte punten), 3 aselecte steekproef van personen daarbinnen (de laatst jarige=feestje) In Nederland vaak getrapte steekproeven: regio’s Urbanisatiegraad >>selectie van steden en dorpen binnen steden en dorpen: enkelvoudige aselecte steeproeven zonder teruglegging >>> a-selecte selectie van individuen. Maar….duur….> getrapte steekproeven: post-afgifte-bestand PTT: adressen Binnen adressen: degene die het eerst jarig is Definitie populatie in Suriname: alle jong-volwassenen! Operationele populatie in Suriname: alle in Suriname wonende jong-volwassen in 2002! Steekproefplan: Burgerlijke stand? Registratie telefoon-aansluitingen? Registratie electriciteits-afgifte punten!! Selectie: Wijkindeling > a-selecte keuze voor electriciteits-afgifte punten Erf met groot gezinsverband: opa en oma, vaders en moeders, kinderen Alle aanwezige kinderen: jong-volwassenen onder de 25 Diegene die het eerst jarig is!!!

Selectie van onderzoekseenheden 10-12-2018 Selectie van onderzoekseenheden definitie populatie operationalisering populatie steekproefplan: bv. alle adressen selectie onderzoekseenheden: bv. huishouden op adres selectie respondenten: bv. de laatst jarige volwassene

Niet-kanssteekproef of monster: trekkingskansen zijn onbekend 10-12-2018 Niet-kanssteekproef of monster: trekkingskansen zijn onbekend Theoretische steekproef Alleen bepaalde relevant geachte mensen ondervragen, bv. bepaalde beroepsgroepen Quota steekproef doorgaan tot voldoende elementen van ieder quotum maar niet op echte kansbasis bijv. voorbijgangers interviewen in winkelcentrum, maar … evenveel mannen als vrouwen Sneeuwbal begin ‘ergens’, vraag om nieuwe contacten, ga door tot de steekproef groot genoeg is bijv. druggebruikers; vraag elke geïnterviewde gebruiker om nieuwe adressen

10-12-2018 Dekking Dekking = omvat het steekproefkader alle elementen uit de populatie? Telefoonboek bevat niet alle Nederlanders  dekkingsprobleem Burgerlijke stand: ook dekkingsprobleem!!! Postafgifte punten!!! Probleem is altijd: representativiteit = externe geldigheid!

Internet en problemen van dekking 10-12-2018 Internet en problemen van dekking Telepanel respondenten hebben thuis een computer en vullen eens per week een vragenlijst in E-mail enquête een postenquête per e-mail Internet enquête een website speciaal ingericht voor een enquête Problemen met dekking en steekproeftrekking!

Non-respons = niet alle getrokken eenheden doen mee 10-12-2018 Non-respons = niet alle getrokken eenheden doen mee Algehele non-response niet bereikt wel bereikt, maar weigert of is niet in staat partiële non-respons: doet mee, maar haakt af item non-response: slaat enkele vragen over of wil enkele vragen niet beantwoorden 10-12-2018

Meer over non-respons Non-respons is een behoorlijk probleem 10-12-2018 Meer over non-respons Non-respons is een behoorlijk probleem Marktonderzoek: vaak wel 50-60% Overheid en universiteiten: 40-50% Reduceerbaar tot …….30% non-response, ergo: 70% response! Voorkomen beter dan genezen zorgvuldige benadering van en beloning voor respondenten > Zorgvuldige instructie interviewers: goede training ‘doorstep interaction’ en begeleiding Waardering van respondenten! Genezen = controleren op representativiteit statistisch wegen Bij panelonderzoek: ‘mortality’, uitval (‘attrition’) voorkomen 10-12-2018

Derde keuze: Opstellen van vragenlijst 10-12-2018 Derde keuze: Opstellen van vragenlijst Inventariseer welke soort informatie nodig is: vraagstellingen, onderzoeksvragen, omschrijving van begrippen en operationalisaties Inventariseer bestaande geldige en betrouwbare vragen/items Bedenk aanvullende geldige en betrouwbare vragen/items Uitstapje: geldigheid en betrouwbaarheid in soorten en maten Vraagvormen Logische opbouw Voorkom formuleringsfouten Uittesten van de vragenlijst

Inventariseer soort informatie tbv variatie 10-12-2018 Inventariseer soort informatie tbv variatie Wat wordt gevraagd? kennis opinie attitude ervaring gedrag achtergrondvragen Gedrag: condoomgebruik tijdens geslachtsgemeenschap Achtergrondvragen: sexe, etnische groep, opleidingsniveau, Kennis: besmettingsbronnen van aids, bronnen van kennis Opinie of Attitude: preventie van aids, preventie van zwangerschap

= voorkomen van validiteits-problemen: 10-12-2018 Voorkomen van formuleringsfouten= voorkomen van (systematische) meetfouten Vindt u ook niet dat etnische minderheden moeten integreren en assimileren teneinde volwaardige burgers van ons land te worden? Ja, dat zouden ze moeten Nee, dat zouden ze niet moeten Ik weet het niet = voorkomen van validiteits-problemen: je weet niet of je de juiste of andere aspecten meet 10-12-2018