Update financiële positie gemeente Delft Cie M&E 24 januari 2013

Uitgangspositie relatief goed Waar staan we nu? Jaarrekening 2011positief, Njr 2012 positief Bezuinigingsprogramma € 45 miljoen Begrotingsevenwicht 2013-2017 (repressief toezicht PZH) Weerstandsvermogen op orde Maar ook: hoog risicoprofiel! Uitgangspositie relatief goed Financieel meerjarenbeeld biedt comfort, maar er is ook sprake van urgentie om financieel gezond te blijven Tot nu toe is steeds pro-actief gereageerd op economische ontwikkelingen en nieuwe rijksbezuinigingen Een scenario dreigt van toenemende risico’s en -dus- extra ombuigingen JR 2010 21.688 flankerend beleid -5.000 risico opgevangen in financieel meerjarenbeeld FLO/advieskosten -560 risico opgevangen in financieel meerjarenbeeld WWB 1.500 ophoging t.o.v. JV 2010 bouwleges 700 ophoging t.o.v. JV 2010 MPG -400 o.b.v. MPG 2011-2014 spoorzone 8.000 nieuw HNK 1.900 ophoging t.o.v. JV 2010 Groenfonds -280 risico opgevangen in financieel meerjarenbeeld begraafplaatsen 200 nieuw PB 2012 27.748 WWB -4.000 vervalt a.g.v. MAU en buffer WWnV, SW PM nieuw, incl. ID-banen m.i.v. 2013 (t.l.v. participatiebudget) MPG 638 stijging a.g.v. nieuw MPG GF 1.500 maatstaf wooneenheden ODH 300 frictie, OG, legacy KB 2012 26.186 nieuw: ISV 250 aangemeld tijdens voortgangsgesprek SB - LV d.d. 120521 ODH -300 risico vervalt nieuw: JGZ 150 HNK 500 jaarschijf 2016 Spoorzone 2.500 jaarschijf 2016 Bijdrage BC OBS -10.000 nieuw: Parkeren 700 nieuw: ID-banen 276 energiezuinige scholen -400 risico vervalt (programma is beëindigd c.q. opgenomen in IHP) PB 2013 19.862 tMPG -954 H'polder, Voorhof NW, Station Zuid, TNO/Watertuinen tMPG 1.323 Bedrijvenschap H'polder Njr. 2012 20.231

Bezuinigingen 2011-2016 PB 2011-2014: € 30 miljoen w.v. Rutte I (€ 18 miljard): € 12,5 miljoen w.v. overig (tegenvallers, nieuw beleid): € 17,5 miljoen Kaderbrief 2011: € 4,6 miljoen w.v. extra rijksbezuiniging WSW: € 1,2 miljoen w.v. overig (besparingsverlies): € 3,4 miljoen Kaderbrief 2012: 10 miljoen w.v. Catshuis/Lente/Herfstakkoord (€ 11 miljard): € 6 mln w.v. overig (lonen, prijzen): € 4 miljoen Totaal bezuinigingsprogramma: € 44,6 miljoen (= ca. 15% van de begroting) Tot nu toe is steeds pro-actief gereageerd op economische ontwikkelingen en nieuwe rijksbezuinigingen Een scenario dreigt van toenemende risico’s en -dus- extra ombuigingen

Nieuwe taakstelling Delft Raadsbrief d.d. 6/12/12 Ontwikkelingen: Startbrief kabinet (7/12/12) Decembercirculaire GF (20/12/12) Bestuurlijk overleg VNG – kabinet (18/1/13) Nadere concretisering taakstelling Delft

Inhoud presentatie Regeerakkoord Gebiedsontwikkelingen Overig taakstellingen op hoofdlijnen raadsvragen (BCF, onderwijshuisvesting) BO VNG – kabinet: onderhandelaarsakkoord, zienswijze Gebiedsontwikkelingen Lokale woningbouwplannen Regio Spoorzone Weerstandsvermogen en verbreding spaarmodel Overig ISV Risicoprofiel Vervolgaanpak en marsroute

Regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ Ombuiging € 16 miljard w.v. relevant voor gemeenten bijna € 5 miljard Gemeenten aan het stuur Directe effecten Gemeentefonds: generiek + taakvelden Sociaal domein: 3 decentralisaties Indirect effecten Woningmarkt: maatregelen woningcorporaties Overig: sport, jeugd, cultuur, topsectoren

Regeerakkoord – GF algemeen Trap op trap af methodiek gehandhaafd Startnota: vertaling financiële afspraken RA Afschaffing BCF gaat niet door, korting wèl Vermindering aantal ambtsdragers geschrapt Besparing op apparaatskosten door samenwerking/fusie, regeldruk en toezicht Accres in 2013 en 2014 positief t.o.v. Septembercirculaire, daarna negatief. Geactualiseerd in startbrief en decembercirculaire. Inhoud: effect motie Zijlstra/Samsom, effect van loonmatiging vanaf 2014 Trap op trap principe wordt geweld aangedaan bij RA; buiten de systematiek om wordt gekort op GF (BCF, onderwijshuisvesting, apparaatskosten a.g.v. samenwerken/fuseren gemeenten). Roept de vraag op wat methodiek nog waard is. Uitname BCF óók voor verhoging BTW van 19% naar 21%: verlaging GF met € 200 miljoen vanaf 2014 (komt bovenop korting in sept. circulaire van € 70 miljoen) afschaffing BCF gaat niet door, wel de volledige efficiencykorting via GF (ca. € 300 miljoen) Vermindering aantal ambtsdragers met 25% uit Rutte I is geschrapt en leidt tot voordeel (is geconcretiseerd in mei circulaire 2010 voor € 614.000) Apparaatskosten: korting gebaseerd op vermindering met 75 gemeenten zodat 100-150 gemeenten overblijven. Over verdeling moet nog besluitvorming plaatsvinden, bij evenredige verdeling wordt iedere gemeente getroffen (terwijl besparingen zich niet altijd voordoen). Wijziging wordt via een begrotingswet (GF begroting) vastgelegd.

Regeerakkoord – GF algemeen Korting onderwijs t.g.v. onderwijssector (motie Haersma Buma): zorgplicht voor huisvesting onder druk Afschaffen stages leidt tot minder vrijwilligers Aantal raadsleden op niveau vóór dualisering Korting GF voor middelen die gemeenten niet besteden aan onderwijshuisvesting. Korting € 256 miljoen vanaf 2015 o.b.v. verschil feitelijke uitgaven en bedrag waarmee bij verdeling GF rekening wordt gehouden in cluster Educatie; voor subcluster onderwijshuisvesting is verschil € 256 miljoen. Middelen gaan lump sum naar onderwijssector (voor onderhoud en taalachterstanden). Taak m.b.t. buitenonderhoud scholen blijft bij gemeenten. De reden dat uitgaven achterblijven is dat gemeenten buitengewoon hebben afgeschreven op schoolgebouwen. Bij vervangende nieuwbouw komen de kapitaallasten weer tot leven. Verminderen politieke ambtsdragers is geconcretiseerd in decembercirculaire 2012. Dualiseringscorrectie betekent een daling van 1500 raadsleden.

Regeerakkoord – Sociaal domein Decentralisatie Jeugdzorg, AWBZ en Participatiewet: meer taken, meer beleidsvrijheid Efficiencykortingen AWBZ en Jeugdzorg WMO: versobering huishoudelijke hulp, hergebruik Samenvoeging WWB, WSW, Wajong met afbouw middelen beschut werk zonder herstructureringsbudget meer middelen voor bijstand Schaalvergroting Impact en risico’s groot Meer doen (€ 85 miljoen) met minder (€ 30 miljoen) Vergt efficiency en versobering Efficiencykorting AWBZ: 25% (i.p.v. 5%) Efficiencykorting Jeugdzorg: 15% (i.p.v. 10%) Korting WMO: € 1 miljard (terug naar 25% van het huidige budget) hergebruik middelen (scootmobielen) gebeurt nu al Impact en risico groot Extra middelen voor taken in Sociaal Domein ca. € 45 mln in RA (2017) + ca. € 40 mln voor Jeugdzorg (=inschatting), bezuiniging € 30 mln in RA (2017) Nieuwe taken en bezuinigingen in korte tijd doorvoeren Behoefte aan duidelijkheid, bijv. over stellen van voorwaarden en hoogte budget en uitgaven Jeugdzorg Balans tussen taken en middelen voor AWBZ en Participatiewet

Delft: – Innovatie Sociaal Domein Uitgangspunten: Toegang tot ondersteuning stroomlijnen: 1 loket; Organiseren en inzetten sociaal netwerk; Ontschotten van beleid en budgetten; Meervoudige problemen: frontlijnsturing samenwerking met maatschappelijke partners in Sociaal Platform Delft Acties in 2013: Uitwerken regeerakkoord (Kadernota 2013) Innovatie vormgeven met ‘key-players’ Sociaal Platform Delft’; Uitvoering maatregelen taskforce WMO/WWB Werkbedrijf en frontlijnsturing vormgeven Eén gezin, één plan, één regisseur krijgt vorm in frontlijnsturing Ontschotting van budgetten in de WMO, Wwb (straks participatiewet) Keyplayers zijn o.a. GGZ, Pieter van Foreest en Ipse de Bruijn, dus geestelijke gezondheidszorg, ouderenzorg en gehandicaptenzorg

Regeerakkoord – Sociaal domein Eigen bijdrage Jeugdzorg: terugdraaien van een eerdere maatregel, dus toevoeging aan GF Korting door ontschotting van verschillende bestaande regelingen, zoals jeugd-ggz, zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren (Awbz), gesloten jeugdzorg (VWS). Intensivering wijkverpleegkundige: uitgangspunt meer zorg bij de burger, op basis van maatwerk. In Delft combinatie met sociale wijkteams. AWBZ-functies begeleiding en persoonlijke verzorging worden gedecentraliseerd met efficiencykorting van 25 %. Het schrappen van aanspraken op de Awbz kan leiden tot extra beroep op gemeentelijke (Wmo)-voorzieningen. AWBZ HH wordt inkomensafhankelijk gemaakt, in 2014 voor nieuwe cliënten en in 2015 ook voor bestaande cliënten AWBZ hergebruik scootmobielen en rolstoelen. In Delft gebeurt dit al. Maatwerkvoorziening chronisch zieken: afschaffing van rijksregelingen o.a. wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten in ruil voor gemeentelijke compensatieregeling voor het leveren van maatwerk aan doelgroepen. Budget is de helft van huidig. Samenvoeging van de Wwb, de Wsw en de Wajong tot 1 participatiewet. Delft ontschotten van instrumenten en samenhang brengen in voorzieningen. Op de reintegratiemiddelen wordt een extra doelmatigheidskorting doorgevoerd. Naleving WWB: handhaving en naleving van WWB-verplichtingen wordt versterkt en de sancties worden geuniformeerd.

Regeerakkoord – woningmarkt Maatregelen ter versterking van toezicht op woningcorporaties door gemeenten 100.000+ Afromen (extra) huurverhogingen Verruimen faciliteit voor startersleningen Koppeling huurprijzen aan WOZ-waarde Stedelijke vernieuwing: geen prioriteit Wat betekent dit voor Delft? Op termijn meer woningen boven liberalisatiegrens Verhuurdersheffing ten koste van investeringen Overleg met corporaties over visie en richting Indirecte effecten Maatregelen ter versterking toezicht op corporaties nog niet uitgewerkt, niet duidelijk is of gemeenten meer verantwoordelijkheden krijgen Afroming in 2016 € 1 miljard, leidt mogelijk tot opschorting investeringen Verruiming startersleningen d.m.v. uitbreiding leenfaciliteiten bij Stichting Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVN) Mogelijk effect is toename bezwaarschriften van huurders (niet voorzien in RA) In RA geen middelen voor Stedelijke vernieuwing opgenomen   Wat wil het kabinet? Woningcorporaties worden onder directe aansturing van gemeenten gebracht, gemeenten met meer dan 100.000 inwoners krijgen extra bevoegdheden. Corporaties moeten weer dienstbaar worden aan het publieke belang in hun werkgebied. Hun taak wordt teruggebracht tot bouwen beheren en verhuren van sociale huurwoningen. De schaal van de corporatie moet in overeenstemming zijn met de schaal van de regionale woningmarkt en hun maatschappelijke kerntaak. De huren gaan omhoog met 1.5, 2.5 en 6.5 procent als naar gelang het huishoudinkomen resp. tot € 33.000, € 33.000-€ 43.000 en boven € 43.000. De systematiek met een huurliberalisatiegrens blijft intact. Het systeem voor woningwaardering wordt sterk vereenvoudigd met als grondslag 4,5 procent van de WOZ waarde. De extra huuropbrengsten van corporaties die het directe gevolg zijn van maatregelen in de huursector (verhogingen) worden afgeroomd via een heffing. Wat betekent dit voor Delft? Huurverhogingen in de sociale sector zullen ertoe leiden dat (op termijn) meer huurwoningen boven de liberalisatiegrens uitkomen. De verhuurdersheffing zal ten koste gaan van de investeringscapaciteit van de corporaties. Relatie met scheiden wonen en zorg + t/m ZZP 4 niet meer geïndiceerd voor extramuraal. Hoe gaan we hier invulling aan geven? Mogelijkheden: Delft is in gesprek met de woningbouwcorporaties over visie en richting waarbinnen de prestatieafspraken vorm moeten krijgen. Gaat o.a. over partnerschap, samenwerking onderling en met de gemeente en over rolneming, waarbij de kabinetsvoornemens worden betrokken Op Haaglandenniveau wordt momenteel onderzoek gedaan naar de financiële positie van woningbouwcorporaties (wbc’s). Vestia aparte aandacht. Onderzoek naar de meerwaarde van 4 organisaties. Het biedt ook een kans, nl: één loket voor wonen Kennissteden hebben brandbrief gestuurd n.a.v. de plannen, i.v.m. in gevaar komen van studentenhuisvesting.

Regeerakkoord – overig Sport en bewegen Ruimte voor bewegen: programma Sport en Bewegen Verdubbeling lesuren gym in PO Vergroting deelname d.m.v. samenwerking Jeugdsportfonds Onderwijs Hervorming MBO: sluitende techniekketen in Delft, uitval LWOO en Praktijk Onderwijs naar passend onderwijs Cultuur Bezuiniging Rutte I wordt voortgezet Economie Voortzetting topsectorenbeleid: wordt voortgezet met minder subsidies Regeldruk: moet besparing € 2,5 miljard opleveren invoeren nieuwe regels en vervallen bestaande regels Microfinanciering voor startende ondernemers Sport en bewegen   Wat wil het kabinet? Het kabinet wil de samenwerking tussen gemeenten, bedrijven, scholen en sportverenigingen bevorderen en voldoende ruimte voor sport en bewegen bij de aanleg van nieuwe wijken. Wat betekent dit voor Delft? De wijze waarop het kabinet een gezonde leefstijl wil ondersteunen, wordt niet direct nader geconcretiseerd. Verwachting is dat de huidige voornemens in het programma Sport en Bewegen voor een groot deel zullen worden gecontinueerd. Het kabinet wil een verdubbeling van het aantal gymlesuren per week in het primair onderwijs. Dit zal gevolgen hebben voor de onderwijshuisvesting: er zullen immers meer bewegingslokalen nodig zijn. Met een sterk afgeroomd budget op de huisvestingsmiddelen van € 256 miljoen zal dit in de knel komen. Het kabinet vindt het belangrijk dat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen kunnen sporten. Het NOC*NSF zal extra financiële middelen voor de sportimpuls zal ontvangen. Gemeenten kunnen in samenwerking met sport- en beweegaanbieders bijdragen aan de planvorming en de subsidieaanvraag. De aanvraagcriteria zullen waarschijnlijk worden aangepast aan de doelstelling, namelijk het laten sporten en bewegen van kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. Hoe gaan we hier invulling aan geven? Mogelijkheden: Samenwerking met het Jeugdsportfonds. Dit kan een belangrijke samenwerkingspartner zijn bij de sportdeelname van kinderen uit gezinnen met een lager inkomen. Opvang en onderwijs Consultatiebureaus Consultatiebureaus worden verplicht kinderen voor wie taalachterstand dreigt, door te verwijzen naar vroegen voorschoolse educatie (VVE). Sluitende samenwerking tussen gemeenten en scholen moet waarborgen dat achterstanden zo spoedig mogelijk en in ieder geval voor het eind van de basisschoolperiode zijn weggewerkt. Nagenoeg alle gemeenten – waaronder Delft - hebben reeds afspraken gemaakt over de toewijzing en doorverwijzing met de consultatiebureaus in de CJG’s. Hervorming mbo 1. Wat wil het kabinet? Voortzetting van het actieplan ‘Focus op vakmanschap’ voor het mbo. Er wordt € 250 miljoen extra in het mbo gestoken. Kabinet wil Techniekpact afsluiten met bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. Doel: transparantie over de loopbaanperspectieven in de techniek , voldoende stageplekken, een verkorte route door beroepsonderwijs voor praktisch ingestelde leerlingen, omlaag brengen schooluitval door intensievere begeleiding en structurering van het onderwijs. Positief is de beweging die het kabinet wil inzetten om het aanbod van mbo-opleidingen te stroomlijnen. Voor Delft is het belangrijk dat jongeren een opleiding volgen die ook perspectief biedt op een baan (in de regio). Het belang van goed en aansprekend techniekonderwijs past uitstekend in de ambities van Delft om te komen tot een sluitende techniekketen in het onderwijs van vmbo tot universitair met een loopbaanperspectieven op alle niveaus. Delft is hiervoor ook actief in de regio: Techniekagenda Haaglanden. Focus ligt op de realisering van een technologisch mbo in Delft, zijnde de ontbrekende schakel in de techniekketen. 2. Wat wil het kabinet? Het continueren van het Actieplan ‘Focus op vakmanschap’ voor het mbo betekent dat aan de onderkant van het mbo de entreeopleiding zal worden ingevoerd en dat er op alle mbo-niveau’s hogere eisen gesteld gaan worden aan leerlingen bijvoorbeeld bij taal- en rekenen Voor gemeenten is het belangrijk dat de hervormingen in het mbo (o.a. entreeopleidingen) niet leiden tot meer uitval onder kwetsbare scholieren en dat de mogelijkheden om terug te keren naar school worden geoptimaliseerd. De extra middelen die worden uitgetrokken voor het mbo kunnen hier mogelijk worden ingezet. Delft maakt zich grote zorgen over de uitval van jongeren die niet in d entreeopleidingen kunnen worden geplaatst. Dit is ook onderwerp van de G32 agenda. 3. Wat wil het kabinet? Het leerwegondersteunend Onderwijs (LWOO) en Praktijkonderwijs (PrO) worden bij de samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs ondergebracht. Daarbij wordt een korting toegepast op het zorgmiddelenbudget. Wat betekent het voor Delft? De bezuiniging op de zorgmiddelen in het LWOO en PrO roept de vraag op wat dit betekent voor de kansen van deze leerlingen. Voor gemeenten is het belangrijk dat jongeren in het speciaal onderwijs maximaal de kans krijgen om zich voor te bereiden op de arbeidsmarkt. De ervaring leert dat anders veel van deze jongeren niet kunnen participeren in de samenleving, niet zelfstandig in hun onderhoud kunnen voorzien en een beroep moeten doen op een uitkering. Cultuur Voorop staat een sterke basisinfrastructuur, talentontwikkeling en internationale bekendheid van onze topkunst. Het onderwijs en de cultuursector bundelen krachten rondom cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs. De cultuurkaart CJP voor jongeren blijft behouden. Culturele instellingen richten hun educatie op deze groep. Provincies hebben geen taken meer op gebied van Cultuur (geen budget). Bekostiging regionale omroepen gaat van provincies naar Rijk. Het armoedebeleid wordt structureel verhoogd met € 100 miljoen. Hiermee kan onder andere de categoriale bijstand met name voor gezinnen met kinderen worden uitgebreid bijvoorbeeld via een stadspas voor deelname aan cultuur (zie ook ‘ armoede’ en ‘sport’). De BTW verhoging voor podium- en beeldende kunsten gaat definitief niet door. Instellingen en kunstenaars ontpoppen zich als cultureel ondernemer en boren nieuw publiek en nieuwe middelen aan. Het Regeerakkoord ondersteunt dit. De structurele bezuiniging van het kabinet Rutte I wordt doorgezet: € 200 miljoen direct (vermindering van 25%) en € 95 miljoen indirect . Budget provincies was al sterk verminderd met € 60 miljoen (20%) verminderd; nu dreigt een totale reductie. Mogelijk dat via hun ruimte-taken nog enige gelden resteren voor archeologie, monumenten en dergelijke. In algemene zin geldt dat lokale overheden en instellingen zo verstoken raken van provinciale cultuurondersteuning. Economie Topsectorenbeleid (=is de samenwerking tussen bedrijfsleven, universiteiten, regio’s en overheden) wordt voortgezet: Minder subsidies (2014: -/- € 54 miljoen, 2015 e.v.: -/- € 60 miljoen) Meer budget voor onderzoek en samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen Structurele verlaging regeldruk bedrijven, professionals en burgers t.o.v. 2012. Effect voor gemeenten niet inzichtelijk. Uitbreiding mogelijkheid microfinanciering (kredietplafond stijgt van € 50.000 naar € 150.000)

Regeerakkoord – Resumé Nog steeds veel onzeker: Overleg rijk – VNG over decentralisaties Mei circulaire 2013

Regeerakkoord – BO VNG / kabinet Onderhandelaarsakkoord Randvoorwaarde: bestaande financiële kaders Wet HOF Aanpassing saldopad (daling tekortnorm na 2015) Evaluatie in 2015, geen sancties in kabinetsperiode Schatkistbankieren Onderling lenen mag Drempelbedrag voor overtollige middelen Handhaven BCF Effciencykorting via GF/PF (€ 550 miljoen) Budget wordt gemaximeerd (2015 e.v.) Zienswijze Delft? Advies: overwegend positief Uiterlijk 31/1 reactie naar VNG (ja/nee) Reactie uiterlijk 31/1 naar VNG d.m.v. reactieformulier: positief of negatief (geen ruimte voor amendementen) Reactie: risico’s voor decentrale overheden Financieel kader leidt er toe dat het risico van het open einde karakter van het BCF  éénzijdig bij de decentrale overheden worden belegd (d.m.v. maximering BCF). Een inhoudelijke argumentatie hiervoor ontbreekt. Voor de wet HOF is alleen sprake van uitstel van het saldopad, het probleem voor de investeringen blijft in volle omvang aanwezig. De vraag is of de evaluatie eind 2015 hier iets aan verandert. Inspanning om gemeenten te vrijwaren van nieuwe bezuinigingen anders dan ‘trap op, trap af’.

Gebiedsontwikkelingen (1) Lokale woningbouwplannen Delftse Woningbouwprioritering: hoogste prioriteit Spoorzone (verwachte start bouw) Harnaschpolder Projecten (gedeeltelijk) herfaseren na 2019 indien geen zicht is op realisatie voor 2015 Dit geldt voor de projecten: Harnaschpolder, Voorhof Noord-West, Buitenhof, Station Zuid, Watertuinen / TNO-locatie Herfaseren van deze projecten leidt tot extra rentelasten in orde grootte € 15 - € 20 miljoen; Afzien van realisatie voor belangrijkste projecten geen optie in verband met contractuele verplichtingen Regio Herijking RSP Komen tot een realitische bouwprogramma voor de regio Voorkomen van overprogrammering en onderlinge concurrentie Woningmarkt staat onverminderd onder druk en aan de aanbodzijde zien we een overaanbod m.n. op de locaties aan de randen van de gemeenten.

Gebiedsontwikkelingen (2) Spoorzone Exogene ontwikkelingen leiden tot lagere grondwaarde BTW-verhoging van 19% naar 21%  effect € 4 miljoen Dalende verkoopprijzen  effect € 12 miljoen Mogelijk effect keuze stedenbouwkundig plan nog niet verwerkt. Weerstandsvermogen en verbreding spaarmodel Verhoogd risicoprofiel lokale woningbouwplannen leidt tot ophoging weerstandscapaciteit (€ 20 miljoen) (I) Dekking uit reserves (I) Verbreding spaarmodel voor Compensatie aanvulling reserves  € 1 miljoen (S) Verlaging grondwaarde Spoorzone  € 2 miljoen (S) Dalende verkoopprijzen (advies van Delftse makelaar)

Overig Investeren in stedelijke vernieuwing van subsidiëren naar revolveren ‘triggermoney’ bodemsanering Risicobuffer / weerstand / besparingsverlies gebiedsontwikkelingen decentralisaties omvang rijksbezuinigingen schuldpositie, EMU-norm en wet HOF

Taakstelling - Resumé De meerjarige opbouw van de nieuwe taakstelling kan nog worden beïnvloed door de volgende factoren: nadere concretisering rijksbezuinigingen haalbaarheid taakstellingen taakvelden haalbaarheid taakstelllingen sociaal domein verbreding spaarmodel voor Spoorzone en dekkingsmogelijkheden t.l.v. bestemmingsreserves en rentevoordelen benodigde inzet voor risicobuffer / weerstandscapaciteit, m.n. in 2013 en 2014

Vervolgaanpak en marsroute Proces hervormings- en bezuinigingsopgave Fundamentele bezinning op rol gemeente O.b.v. visie overleg met de Delftse samenleving Meerjarig perspectief t/m 2017 Kaderbrief 2013 Visie op regiegemeente vanuit invalshoeken KS, Leefbare stad en Meedoen in Delft Strategie voor transitie Financiële en inhoudelijke effecten van Rutte II Programmabegroting 2014-2017 Concretisering, m.n. vanaf 2015 We hebben een proces georganiseerd voor hervormings- en bezuinigingsopgave Fundamentele bezinning leidt tot bijstelling rol gemeente, ambities. Niet zozeer voor de korte termijn maar voor 2015 e.v. Met structureel minder middelen de stad bedienen Visie op regie in interactief proces met Delftse samenleving concretiseren en haalbaar implementeren binnen financieel kader Transitie gaat over regiegemeente