LNE 0-meting campagne stoken binnen-en buitenhuis Juni 2011 Heidi Vermeulen Significant GfK

Opzet onderzoek Resultaten Conclusies Bijlage

Opzet onderzoek Achtergrond en objectieven Methodologie Vragenlijst Steekproefbeschrijving Bemerkingen analyses

Achtergrond + doelstelling Onderzoeksopzet Achtergrond + doelstelling Het vermoeden bestaat bij de Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu en Gezondheid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie dat de bevolking zich ondanks de vele communicatie en sensibilisatie-initiatieven rond sluikstorten, open vuren en kachels zich niet bewust is van de impact die deze vuren kunnen hebben op de gezondheid. Het organiseren van een overkoepelende goed zichtbare nieuwe campagne kan hieraan verhelpen. Daarom schreef het departement LNE een nieuwe onderzoeksopdracht uit. Het algemene doel van de opdracht is het ontwikkelen van een communicatiestrategie met betrekking tot stoken binnen- en buitenshuis. Concreet bestaat de opdracht uit drie doelstellingen: Inventarisatie van reeds bestaande communicatie- en sensibilisatieprojecten, evaluatie noodzaak opmaak informatiebrochure en identificatie van belangrijkste doelgroepen Opmaak communicatieplan Evaluatie campagne. Het departement LNE heeft op basis van een eerder uitgevoerd onderzoek(2009-2010) dat bestaande campagnes evalueerde en aanbevelingen formuleerde voor eventuele nieuwe campagnes én op basis van de – in het kader van deze opdracht - inventarisatie en het opgemaakte communicatieplan zowel voor stoken binnenshuis als stoken buitenshuis een nieuwe campagne ontwikkeld. Deze twee campagnes worden door Significant GfK via een kwantitatief onderzoek geëvalueerd. Een eerste maal vóór de lancering van de campagne (in de zogenaamde 0-meting) waarbij vooral ingezoomd wordt op de inhoud, logo, slagzin en campagnebeeld. In deze 0-meting wordt daarbovenop ook aandacht besteed aan de kennis en het gedrag t.a.v. stoken binnen- en buitenshuis. De campagnes worden een tweede maal getest nadat ze gelopen hebben. In de 1-meting zal vooral aandacht gegeven worden aan de herinnering van de campagne, het bereik van de verschillende kanalen en de beoordeling van de campagne. Opnieuw zal de kennis en het gedrag t.a.v. stoken bevraagd worden zodat een inschatting gemaakt kan worden van het effect van de campagne. Dit presentatiedocument gaat dieper in op de resultaten van de 0-meting.

Onderzoeksopzet Methodologie ONLINE ONDERZOEK Bevraging van N = 1000 Vlamingen Minimaal N=400 stokers binnenshuis Minimaal N= 400 stokers buitenshuis Persoonlijke mail met link naar vragenlijst Op Online GfK Panel Veldwerk van 8 juni 2011 tot en met 15 juni 2011. Extra uitstuur op 10 juni 2011 om representatief te zijn voor Vlaanderen N=1243 gerealiseerde interviews

Onderzoeksopzet Vragenlijst Informatie rond stoken Regels en gevolgen Gedrag rond stoken Hoe & hoe vaak ? Gebruik van materialen Beoordeling van stellingen Klachten i.v.m. stoken Gekregen of geuit ? Welke soort ? Communicatiekanalen Welke en hoe vaak? Gedragsverandering: wat kan mensen aanzetten om hun gedrag te veranderen? Beoordeling campagnebeelden

Steekproefbeschrijving (ongewogen) Profiel van steekproef Totaal N=1243 Totaal N=1243 Geslacht Type woning Leeftijd Terras, tuin ? Sociale klasse Urbanisatie Provincie

Steekproef Weging (1) Weging op: geslacht leeftijd urbanisatie Doelgroepen die minder representatief bereikt zijn, worden gewogen zodat de resultaten representatief zijn voor het geheel van de Vlaamse bevolking. perfectioneren van de steekproef! Doelgroep Populatie Steekproef Weging Geslacht Man 49.9% 52.1% 0.96 Vrouw 50.1% 47.9% 1.05 Leeftijd 18-24 jaar 11.2% 9.0% 1.24 25-34 jaar 17.1% 13.0% 1.32 35-44 jaar 20.5% 17.5% 1.17 45-54 jaar 20.4% 20.8% 0.98 55-64 jaar 16.8% 22.7% 0.74 65-75 jaar 14.0% 0.82 Urbanisatie Stedelijk 44.8% 47.4% 0.95 Landelijk 55.2% 52.6% Weging op: geslacht leeftijd urbanisatie sociale klasse provincie Basis: Populatie = Vlaamse bevolking Steekproef = alle bevraagde Online GfK Panelleden (N = 1243)

Steekproef Weging (2) Weging op: geslacht leeftijd urbanisatie Doelgroepen die minder representatief bereikt zijn, worden gewogen zodat de resultaten representatief zijn voor het geheel van de Vlaamse bevolking. perfectioneren van de steekproef! Doelgroep Populatie Steekproef Weging Sociale klasse Klasse 1+2 28.0% 32.8% 0.85 Klasse 3+4 29.3% 29.1% 1.01 Klasse 5+6 23.8% 24.3% 0.98 Klasse 7+8+wtn 18.9% 13.8% 1.37 Provincie Antwerpen 27.6% 29.4% 0.94 Vlaams-Brabant 17.0% 16.5% 1.03 West-Vlaanderen 18.8% 17.5% 1.07 Oost-Vlaanderen 22.7% 20.8% 1.09 Limburg 15.8% 0.87 Weging op: geslacht leeftijd urbanisatie sociale klasse provincie Basis: Populatie = Vlaamse bevolking Steekproef = alle bevraagde Online GfK Panelleden (N = 1243)

Bemerkingen analyse Interpretatie In de presentatie wordt gebruik gemaakt van de termen TOP2 en BOTTOM2. TOP2 = de 2 beste scores (volledig akkoord + akkoord) BOTTOM2 = de 2 slechtste scores (niet echt akkoord+ helemaal niet akkoord) Sommige vragen zijn multiple respons, wat betekent dat mensen verschillende antwoorden kunnen aanduiden, waardoor het totaalpercentage meer dan 100% kan bedragen Bij single responsvragen dient de optelsom 100% te zijn. Het kan dat er soms lichte afwijkingen zijn. Deze worden veroorzaakt door afrondingen. Tenzij anders vermeld, vormen de antwoorden van de hele steekproef de basis voor de resultaten. Significanties zijn steeds weergegeven ten opzichte van het totaalpercentage. Indien het % van een subgroep significant lager is dan het % van de totale populatie dan wordt dit met rood aangeduid. Is het % significant hoger dan wordt dit met groen aangeduid.

Opzet onderzoek Resultaten Conclusies Bijlage

Resultaten Gedrag rond stoken Kennis rond stoken Klachten m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Nieuwe campagne

Stookt (binnen en/of buiten) Gedrag rond stoken Overzicht Totale steekproef N=1243 (100%) Stookt (binnen en/of buiten) N=708 (57%) Enkel binnen N=281 (23%) Binnen én buiten N=196 (16%) Enkel buiten N=232 (19%) Stookt niet N=535 (43%) Stookt binnen N=477 (38%) Stookt buiten N=428(34%)

Gedrag rond stoken Profiel type stoker (gewogen) Geslacht Leeftijd Totaal N=1243 Stookt binnen N=494 (38%) Stookt buiten N=414 (34%) Stookt niet N=530 (43%) 49% 51% 10% 18% 8% 15% 20% 16% 24% 22% 21% 12% 17% 7% 30% 36% 31% 25% 23% 40% 52% 64% 60% 48% 32% 14% 28% Geslacht Leeftijd Sociale klasse Urbanisatie Provincie = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage

Gedrag rond stoken Profiel type stoker (gewogen) Type woning Stookt binnen N=494 (38%) Stookt buiten N=414 (34%) Stookt niet N=530 (43%) 57% 41% 22% 23% 21% 14% 24% 28% 7% 15% 29% 87% 88% 79% 94% 85% 71% Totaal N=1243 Type woning Terras, tuin ? = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage

Vooral jongeren (18-24 jarigen) maken meer kampvuur! Gedrag rond stoken Frequentie Hoe vaak stookt u ? Stookt niet 43% Binnenshuis Buitenshuis Veel kennis (87%) Weinig kennis (93%) Stookt binnen 38% Stookt buiten 34% Vooral jongeren (18-24 jarigen) maken meer kampvuur! = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Wie maakt bij u meestal het vuur aan? Gedrag rond stoken Vuur aanmaken Wie maakt bij u meestal het vuur aan? Profiel vuur aanmaker (t.o.v. 50% totale steekproef) (t.o.v. 50% totale steekproef) (t.o.v. 17% totale steekproef) = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: iedereen die stookt , ongeacht of dit binnen- of buitenshuis is (n=713)

Gedrag rond stoken Verwarming Totaal N=1423 Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N=530 75% 79% 4% 7% 3% 6% 11% 8% 0% 38% 16% 1% 2% 5% 31% 21% 26% 30% 52% Warmtepomp/airco, inbouwhaard, terrasverwarmer, tegelkachel, AGA-fornuis, bio-ethanol open haard, … = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage

Gedrag rond stoken Materialen In welke mate gebruikt u volgende materialen om uw vuur aan te steken of te laten branden (ongeacht of het binnenshuis of buitenshuis is)? Buiten(47%) Binnen(52%) Binnen(30%) Grootste misbruiken: krantenpapier ander papier of karton sloophout Buiten(52%) Buiten(44%) Buiten(38%) Buiten(17%) Buiten(78%) Buiten(85%) = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage Basis: respondenten die stoken (n=713)

Gedrag rond stoken Materialen : significante verschillen Veel kennis Weinig kennis Aansteker (18% altijd, 36% soms, 45% nooit, 2% wtn) soms (26%) Krantenpapier (25% altijd, 45% soms, 29% nooit, 1% wtn) altijd (13%) nooit (44%) Ander papier of karton (12% altijd, 42% soms, 45% nooit1% wtn) altijd (5%) soms (25%) soms (53%) nooit (68%) nooit (28%) Multiplex (1% altijd, 8% soms, 84% nooit, 26% wtn) altijd (3%) nooit (75%) Spaanplaat (1% altijd, 9% soms, 83% nooit, 7% wtn) soms (3%) soms (18%) nooit (71%) Sloophout (8% altijd, 32% soms, 56% nooit, 4% wtn) soms (22%) altijd (14%) nooit (70%) Hardboard (0% altijd, 5% soms, 83% nooit, 12% wtn) weet niet (18%) Plastic (1% altijd, 2% soms, 94% nooit, 3% wtn) altijd (2%) soms (7%) nooit (88%) Tuinafval (1% altijd, 12% soms, 84% nooit, 3% wtn) soms (19%) nooit (92%) nooit (76%) Kennis maakt het verschil! Basis: respondenten die stoken (n=713)

Hoe laat u in het algemeen uw vuur binnenshuis/buitenshuis uitgaan ? Gedrag rond stoken Hoe ? Hoe laat u in het algemeen uw vuur binnenshuis/buitenshuis uitgaan ? Aarde opgooien Dop opzetten Gaskraan dichtdraaien Doven indien klein genoeg, anders blussen … Gaskraan dichtdraaien Automatisch (werkt via elektriciteit / computergestuurd) doven met water Waakvlam aanlaten … Veel kennis (9%) Weinig kennis (24%) Weinig kennis (71%) = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage Basis: respondenten die stoken

Gedrag rond stoken Attitude Neutraal Akkoord Volledig akkoord Helemaal niet akkoord Niet echt akkoord In welke mate gaat u akkoord met volgende stellingen over stoken binnenshuis en buitenshuis? Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N= 530 Bottom2 Top 2 1% 77% 76% 5% 72% 4% 71% 3% 7% 68% 74% 81% 78% 15% 49% 8% 61% 11% 55% 13% 46% 25% 40% 24% 16% 54% 36% 9% 39% 51% 23% 42% 30% 34% 50% 20% 21% 32% 22% 29% 27% 44% 17% 14% Een campagne rond stoken moet uitgaan van een positieve benadering en de nadruk leggen op verantwoord stookgedrag, tips en alternatieven De burger moet beter geïnformeerd worden over de schadelijke gevolgen van stoken voor het milieu en de gezondheid Het uitvoeren van de regelgeving m.b.t. stoken zou in elke Vlaamse gemeente hetzelfde moeten zijn Stoken zorgt voor gezelligheid Er zijn veel belangrijkere zaken die schadelijk zijn voor milieu en gezondheid dan stoken Enkel door meer controles of boetes kan men het gedrag van burgers m.b.t. stoken veranderen Een gedragsverandering m.b.t. stoken is nodig De geur- of rookhinder ten gevolge van stoken zijn beperkt De schadelijke gevolgen voor milieu en gezondheid van stoken worden overschat De burger is reeds voldoende geïnformeerd over verantwoord stookgedrag = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Gedrag rond stoken Attitude: significante verschillen Veel kennis Weinig kennis De burger moet beter geïnformeerd worden over de schadelijke gevolgen van stoken voor het milieu en de gezondheid (72% TOP2 en 3% BOTTOM2) Bottom 2 (6%) De schadelijke gevolgen voor milieu en gezondheid van stoken worden overschat (29% TOP2 en 25% BOTTOM2) Bottom 2 (33%) TOP 2 (37%) Bottom 2 (14%) Er zijn veel belangrijkere zaken die schadelijk zijn voor milieu en gezondheid dan stoken (52% TOP2 en 11% BOTTOM2) Top 2 (44%) Top 2 (61%) De geur- of rookhinder ten gevolge van stoken zijn beperkt (30% TOP2 en 37% BOTTOM2) Top 2 (24%) TOP 2 (40%) Bottom 2 (48%) Bottom 2 (26%) Een gedragsverandering m.b.t. stoken is nodig (44% TOP2 en 9% BOTTOM2) Top 2 (53%) Top 2 (36%) Enkel door meer controles of boetes kan men het gedrag van burgers m.b.t. stoken veranderen (46% TOP2 en 21% BOTTOM2) Top 2 (58%) Top 2 (38%) Het uitvoeren van de regelgeving m.b.t. stoken zou in elke Vlaamse gemeente hetzelfde moeten zijn (71% TOP2 en 5% BOTTOM2) Top 2 (63%) Bottom 2 (9%) Stoken zorgt voor gezelligheid (66% TOP2 en 9% BOTTOM2) Basis: respondenten die stoken (n=713)

Resultaten Gedrag rond stoken Kennis rond stoken Klachten m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Nieuwe campagne

Gevolgen m.b.t gezondheid Informatie rond stoken Goed geïnformeerd zijn binnenshuis Voldoende geïnformeerd Goed geïnformeerd Zeer goed geïnformeerd Helemaal niet goed geïnformeerd Niet echt goed geïnformeerd In welke mate vindt u dat u zelf goed geïnformeerd bent over het thema ‘stoken binnenshuis’ (open haard of houtkachel)? Regels Gevolgen m.b.t milieu Gevolgen m.b.t gezondheid = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Gevolgen m.b.t gezondheid Informatie rond stoken Goed geïnformeerd zijn buitenshuis Voldoende geïnformeerd Goed geïnformeerd Zeer goed geïnformeerd Helemaal niet goed geïnformeerd Niet echt goed geïnformeerd In welke mate vindt u dat u zelf goed geïnformeerd bent over het thema ‘stoken buitenshuis’ (kampvuur, verbranden van (tuin-)afval)? Regels Gevolgen m.b.t milieu Gevolgen m.b.t gezondheid = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Gevolgen voor gezondheid Gevolgen voor gezondheid Informatie rond stoken Goed geïnformeerd zijn : significante verschillen naar kennis BINNENSHUIS Veel kennis Weinig kennis Regels (31% TOP 2 en 36% BOTTOM 2) TOP 2 (39%) BOTTOM 2 (29%) Gevolgen voor milieu (25% TOP 2 en 41% BOTTOM 2) TOP 2 (37%) BOTTOM 2 (51%) BOTTOM 2 (31%) Gevolgen voor gezondheid (24% TOP 2 en 43% BOTTOM 2) TOP 2 (31%) BOTTOM 2 (52%) BOTTOM 2 (36%) BUITENSHUIS Veel kennis Weinig kennis Regels (29% TOP 2 en 37% BOTTOM 2) TOP 2 (41%) TOP 2 (20%) BOTTOM 2 (28%) BOTTOM 2 (47%) Gevolgen voor milieu (28% TOP 2 en 37% BOTTOM 2) TOP 2 (40%) BOTTOM 2 (27%) BOTTOM 2 (49%) Gevolgen voor gezondheid (25% TOP 2 en 42% BOTTOM 2) TOP 2 (35%) TOP 2 (17%) BOTTOM 2 (32%) BOTTOM 2 (54%) Mensen met weinig kennis beseffen dat ze minder goed geïnformeerd zijn, vooral m.b.t. de gevolgen van stoken voor het milieu en de gevolgen van stoken voor de gezondheid. Basis: alle respondenten (n=1243)

Informatie rond stoken Goed geïnformeerd zijn : andere significante verschillen Significant vaker goed geïnformeerd / minder vaak niet goed geïnformeerd Significant vaker niet goed geïnformeerd / minder vaak goed geïnformeerd BINNENS- HUIS Regels (31% TOP 2 en 36% BOTTOM 2) Gevolgen milieu (25% TOP 2 en 41% BOTTOM 2) Gevolgen gezondheid (24% TOP 2 en 43% BOTTOM 2) 45-54-jarigen (29% BOTTOM2 65-75-jarigen (25% BOTTOM 2) Landelijk (30% BOTTOM 2) 45-54-jarigen (34% BOTTOM 2) 55-64-jarigen (33% BOTTOM 2) 65-75-jarigen (29% BOTTOM 2) Klasse 5-6 (33% BOTTOM 2) Landelijk (36% BOTTOM 2) 45-54-jarigen (36% BOTTOM2 55-64-jarigen (35% BOTTOM 2) 65-75-jarigen (31% TOP 2 en 32% BOTTOM 2) Landelijk (38% BOTTOM 2) 25-34-jarigen (48% BOTTOM 2) Stedelijk (43% BOTTOM 2) Antwerpen (42% BOTTOM2) 18-24-jarigen (54% BOTTOM 2) 25-34-jarigen (51% BOTTOM 2) Stedelijk (48% BOTTOM 2) 18-24-jarigen (58% BOTTOM 2) 25-34-jarigen (54% BOTTOM 2) Stedelijk (50% BOTTOM 2) Klasse 1-2 (50% BOTTOM 2) Significant vaker tevreden / minder vaak niet tevreden Significant vaker niet tevreden / minder vaak tevreden BUITENS- HUIS Regels (29% TOP 2 en 37% BOTTOM 2) Gevolgen milieu (28% TOP 2 en 37% BOTTOM 2) Gevolgen gezondheid (25% TOP 2 en 42% BOTTOM 2) 55-64-jarigen (30% BOTTOM 2) 55-64-jarigen (34% TOP 2) 65-75-jarigen (36% TOP 2 en 29% BOTTOM 2) Klasse 5-6 (30% BOTTOM 2) Landelijk (32% BOTTOM 2) Vlaams-Brabant (35% TOP 2) 45-54-jarigen (34% BOTTOM 2) Landelijk (37% BOTTOM 2) 25-34-jarigen (45% BOTTOM 2) Stedelijk (42% BOTTOM 2) Klasse 1-2 (44% BOTTOM 2) Antwerpen (43% BOTTOM 2) 25-34-jarigen 19% TOP 2) 35-44-jarigen (45% BOTTOM 2) Stedelijk (43% BOTTOM 2) 25-34-jarigen (16% TOP 2 en 51% BOTTOM 2) Stedelijk (48% BOTTOM 2) Basis: alle respondenten (n=1243)

Kennis rond stoken Communicatiekanalen Indien u op zoek zou gaan naar informatie rond binnen en/of buiten stoken. Waar haalt u dan die informatie of door welke instantie wenst u dan geïnformeerd te worden? Totaal Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N=530 48% 45% 46% 44% 40% 33% 37% 32% 31% 27% 30% 28% 24% 23% 25% 22% 21% 20% 19% 14% 15% 12% 16% 13% 11% 9% 10% 8% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 17% Respondenten met weinig kennis zoeken significant minder vaak informatie via de website van de gemeente/stad (24%), containerpark (19%) en milieudienst van de stad (38%). Ze zoeken in het algemeen vaker geen informatie op (21%). Basis: alle respondenten (n=1243)

Kennis rond stoken Berekening score Aan de hand van 18 stellingen wordt de kennis over stoken gemeten:  Correct geformuleerde stelling => 1 punt indien respondent van mening is dat stelling JUIST is Som van punten / aantal stellingen (in %)  Foutief geformuleerde stelling => 1 punt indien respondent van mening is dat stelling FOUT is Score (in %) N % van steekproef Mate van kennis 27% 4 0,3% 33% 17 1,4% 38% 24 2,0% 44% 52 4,2% 50% 74 6,0% 55% 103 8,3% 61% 140 11,3% 66% 191 15,3 72% 186 15,0% 77% 15,4% 83% 125 10,0% 88% 86 6,9% 94% 39 3,1% 100% 10 0,8% Indien score < 60% : weinig kennis Indien score tussen 60%-80% : redelijke kennis Indien score > 80% : veel kennis Basis: alle respondenten (n=1243)

Stookt binnen en buiten Kennis rond stoken Score naargelang type stoker Mensen die enkel buiten stoken hebben minder kennis over stoken Stookt enkel binnen N=281 Stookt enkel buiten N= 232 Stookt binnen en buiten N=196 Stookt niet N= 530 23% 21% 26% 54% 64% 52% 58% 15% 22% Basis: alle respondenten (n=1243) Totale steekproef N=1243 Geslacht = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage

Percentage van de kennis (score) Kennis rond stoken Profiel o.b.v. score (gewogen) Percentage van de kennis (score) Totaal N=1243 Veel kennis N=268 Redelijke kennis N=707 Weinig kennis N= 268 53% 49% 50% 47% 51% 10% 11% 14% 18% 21% 20% 22% 17% 16% 15% 12% 31% 28% 25% 30% 29% 23% 19% 41% 45% 59% 55% 24% 13% Geslacht Basis: alle respondenten (n=1243) Leeftijd Sociale klasse Urbanisatie Provincie = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage

Wat is volgens u juist of fout? Kennis rond stoken Persoonlijke mening Wat is volgens u juist of fout?  Foutief geformuleerde stelling  Correct geformuleerde stelling Correct antwoord Niet correct antwoord Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N=530 95% 92% 91% 93% 88% 89% 90% 78% 84% 82% 83% 80% 76% 77% 70% 74% 72% 71% 68% 61% 75% 64% 57% 55% 59% 46% 48% 60% 52% 58% 53% 44% 50% 27% 24% 23%              Aandachtspunten      In de tabel worden enkel de % van de correcte antwoorden weergegeven Basis: alle respondenten (n=1243)

Resultaten Gedrag rond stoken Kennis rond stoken Klachten m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Nieuwe campagne

Klachten m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Klachten gekregen Heeft u al eens klachten gekregen i.v.m. stoken binnenshuis? Heeft u al eens klachten gekregen i.v.m. stoken buitenshuis? Basis: respondenten die binnen stoken (n=494) Basis: respondenten die buiten stoken (n=414) N=30 Welke soort klachten hebt u al eens gekregen? Zelden Nooit Vaak Soms = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage

Ervaring m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Klachten geuit Heeft u al eens klachten geuit i.v.m. stoken binnenshuis? Heeft u al eens klachten geuit i.v.m. stoken buitenshuis? Veel kennis (20%) Weinig kennis (7%) Basis: alle respondenten (n=1243) Basis: Alle respondenten (n=1243) N=180 Welke soort klachten hebt u al eens geuit? Zelden Nooit Vaak Soms = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage

Resultaten Gedrag rond stoken Kennis rond stoken Klachten m.b.t. stoken in openlucht en binnenshuis Nieuwe campagne

Gedrag rond stoken Beoordeling stellingen Waarschijnlijk wel Zeker Zeker niet Waarschijnlijk niet In welke mate denkt u dat volgende zaken mensen gaan aanzetten om hun gedrag te veranderen? Als we de resultaten vergelijken met de resultaten uit de studie die in 2010 werd uitgevoerd bij 228 milieuambtenaren en 71 politieambtenaren, zien we dat de mening van de burgers erg afwijkt. Burgers Milieu ambt. Politie ambt. 81% 25% 65% 82% 99% 86% 74% 14% 55% 93% 73% 78% 67% 10% 60% 77% 80% 62% n.a. Buiten (11%) Buiten (25%) Stookt niet (37%) Stookt niet (14%) Stookt niet(33%) Buiten(22%) In de tabel wordt % zeker + % waarschijnlijk wel weergegeven = significant hoger dan totaalpercentage = significant lager dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Meer officiële controles Meer sensibilisering / informatie Gedrag rond stoken Beoordeling stellingen: significante verschillen naar kennis Veel kennis Weinig kennis Hogere boetes (30% zeker, 44% waarschijnlijk wel, 19% waarschijnlijk niet, 7% zeker niet) zeker (38%) zeker (23%) zeker niet (3%) waarschijnlijk niet (25%) Meer officiële controles 28% zeker, 50% waarschijnlijk wel, 18% waarschijnlijk niet, 5% zeker niet) zeker (36%) waarschijnlijk niet (10%) zeker niet (2%) Meer sociale controle 18% zeker, 44% waarschijnlijk wel, 31% waarschijnlijk niet, 7% zeker niet) waarschijnlijk niet (24%) zeker niet (6%) Meer sensibilisering / informatie 24% zeker, 53% waarschijnlijk wel, 20% waarschijnlijk niet, 3% zeker niet) Basis: respondenten die stoken (n=713)

Nieuwe campagne Beoordeling campagnebeelden Campagne A “Stook verstandig. Maak van je kachel geen killer” Campagne B “Stook verstandig. Stoken kan je lang achtervolgen” Basis: alle respondenten (n=1243)

Nieuwe campagne Beoordeling campagnebeelden “Stook verstandig. Maak van je kachel geen killer” Wat vindt u van het getoonde campagnebeeld? Welke woorden, beelden associaties roept het campagnebeeld bij u op? Basis: alle respondenten (n=1243)

Nieuwe campagne Beoordeling campagnebeelden “Stook verstandig. Stoken kan je lang achtervolgen” Wat vindt u van het getoonde campagnebeeld? Welke woorden, beelden associaties roept het campagnebeeld bij u op? Basis: alle respondenten (n=1243)

ALGEMENE TEVREDENHEID Nieuwe campagne Beoordeling campagnebeelden Neutraal Akkoord Helemaal akkoord Helemaal niet akkoord Niet echt akkoord In welke mate gaat u akkoord met volgende uitspraken over het campagnebeeld? “Stook verstandig. Maak van je kachel geen killer” “Stook verstandig. Stoken kan je lang achtervolgen” Gemiddelde score: 6.1 5.9 Ik vind het campagnebeeld aantrekkelijk De slogan is begrijpbaar en duidelijk Het campagnebeeld trekt mijn aandacht Het campagnebeeld zet aan tot actie Ik vind de tekening humoristisch, ludiek, grappig Het campagnebeeld is met de vinger wijzend ALGEMENE TEVREDENHEID Tevreden (score 6-8) Zeer tevreden (score 9-10) Ontevreden (score 1-5) Basis: alle respondenten (n=1243) Respondenten met weinig kennis : significant lagere TOP 2-score (61%) voor begrijpbaarheid / duidelijkheid campagne binnenshuis.

ALGEMENE TEVREDENHEID Benchmark Pretest rond dakisolatie voor VEA (2008) Van toepassingl Goed van toepassing Volledig van toepassing Helemaal niet van toepassing Niet echt van toepassing In welke mate zijn volgende uitspraken van toepassing op dit beeld? Dit beeld … Andere schaal! Gemiddelde score: 7.3 5.3 Is informatief Is duidelijk Is aantrekkelijk Is origineel Zet aan tot het opzoeken van meer informatie Zet aan tot het isoleren van het dak van uw huis ALGEMENE TEVREDENHEID 56% 54% Tevreden (score 6-8) Zeer tevreden (score 9-10) Ontevreden (score 1-5) Basis: alle respondenten (n=1243)

ALGEMENE TEVREDENHEID Benchmark Posttest campagne Zwerfvuil De Ovam (2007/2009) Neutraal Akkoord Helemaal akkoord Helemaal niet akkoord Niet echt akkoord In welke mate gaat u akkoord met volgende uitspraken? Gemiddelde score: 6.7 7.3 Ik vind de boodschap duidelijk Deze advertentie trekt mijn aandacht Ik vind de boodschap geloofwaardig Deze advertentie wekt mijn interesse op Dit is een advertentie die ik lang onthoud ALGEMENE TEVREDENHEID Tevreden (score 6-8) Zeer tevreden (score 9-10) Ontevreden (score 1-5) Basis: alle respondenten (n=600 per posttest)

Welk aspect wordt door het campagnebeeld het meest benadrukt? Nieuwe campagne Algemene tevredenheid Welk aspect wordt door het campagnebeeld het meest benadrukt? “Stook verstandig. Maak van je kachel geen killer” “Stook verstandig. Stoken kan je lang achtervolgen” 1 Weinig kennis (9%) 2 2 Buiten (14%) 3 1 Buiten (29%) 3 gevaar CO-vergiftiging angst stoken is gevaarlijk Uitwasemingen … Veel kennis (10%) brandgevaar risico op brandwonden stoken is gevaarlijk geen idee / beeld niet duidelijk … Basis: alle respondenten (n=1243)

Nieuwe campagne Opmerkingen/suggesties “Betere en duidelijkere campagnes” “Zorgen dat men op een veilige manier stookt zonder de buren te hinderen.” “Ik begrijp de tekeningen niet. Het is dus voor mij totaal onduidelijk wat met de tekeningen bedoeld wordt.” “Meer en goedkopere manieren om de mensen hun vuilkwijt te geraken, want veel mensen hebben veel afval omdat ze die krijgen door producten te kopen, niet omdat ze dat willen, dus ipv de vervuiler die betaald, laat degene betalen die het afval maakt en meeverkoopt met de producten” “Heeft u nog andere opmerkingen, suggesties, ideeën m.b.t. een campagne rond stoken binnenshuis en/of stoken buitenshuis?” “Nadruk op schade voor eigen gezondheid” “Campagnes zouden vooral positief moeten zijn” “Reglement zou overal hetzelfde moeten zijn” “De mensen meer sensibiliseren. Ook de bouwvakkers want die storen zich niet aan de regels” “Mensen zullen sowieso vuur willen maken (gezelligheid), maar duidelijker maken welke zaken zeker niet niet verbrand mogen worden (vb plastiek,...)” “Filmpjes met concrete situaties zijn waarschijnlijk effectiever dan een postercampagne” “Meer uitleg over wat het precies gaat. Is niet echt duidelijk welke boodschap gebracht wil worden” Basis: alle respondenten (n=1243)

Opzet onderzoek Resultaten Conclusies Bijlage

Conclusies en aanbevelingen 57% van de Vlamingen stookt. Het is voornamelijk de man (76%) die het vuur aanmaakt. Een nieuwe campagne moet zich dus richten naar de brede bevolking, maar ook vooral de mannen aanspreken. De kennis van de Vlaming over stoken kan zeker nog verbeterd worden. Momenteel heeft 22% van de Vlamingen weinig kennis over stoken, 57% heeft een redelijke kennis. De grootste misvattingen rond stoken zijn het stoken van krantenpapier, ander papier, karton en papieren zakdoekjes, het feit dat men hout slechts 6 maanden moet laten drogen, het verspreiden van as in de tuin, het verbranden van afval in een allesbrander. Een nieuwe campagne moet zich dus zeker hier op toespitsen. Mensen met weinig kennis rond stoken, stoken vaker verkeerde materialen. Kennis maakt dus daadwerkelijk een verschil. De Vlaming erkent dat men zelf niet zo goed geïnformeerd is over de regels rond stoken binnen- en buitenshuis, maar vooral ook mist men informatie over de gevolgen van stoken voor het milieu en voor de eigen gezondheid. 72% van de Vlamingen gaat (volledig) akkoord met de stelling dat de burger beter moet geïnformeerd worden over de schadelijke gevolgen van stoken voor het milieu en de gezondheid. Er is dus zeker een draagvlak voor een nieuwe stookcampagne. Indien men informatie zou zoeken rond stoken, dan zou men dit voornamelijk doen bij de milieudienst van de eigen stad/gemeente, via het internet, op de website van de gemeente/stad en in de gemeentelijke infokrant. Het betrekken van deze intermediairen is dan ook uitermate belangrijk voor het welslagen van de campagne. Andere belangrijke communicatiekanalen zijn de gratis huis-aan-huisbladen (bvb. De Streekkrant, De Zondag) en Radio2 . De boodschap in het campagnebeeld m.b.t. stoken binnenhuis wordt zeer goed begrepen. Het campagnebeeld m.b.t. stoken buitenhuis vindt men ludiek en grappig, maar de boodschap wordt minder goed begrepen.

Conclusies: profiel Er is een duidelijk onderscheid in profiel tussen personen die niet stoken (43%) en de personen die binnen- (38%) dan wel buitenshuis (34%) stoken. De niet-stoker: woont vooral in stedelijk gebied woont vaak in een gesloten bebouwing of op een appartement / studio beschikt minder vaak over een terras of tuin De binnenstoker: vaker van iets oudere leeftijd (55-64-jarigen) woont meestal in landelijk gebied komt vaker uit de provincies Antwerpen en Oost-vlaanderen woont vaak in een open bebouwing mét tuin De buitenstoker: meestal van jongere leeftijd (18-24 jaar), minder vaak 55+ vaker van hogere sociale klassen woont minder vaak in West-Vlaanderen Bij de stokers zijn het vooral de mannen en de ouderen (55-64-jarigen) die het vuur aanmaken.

Conclusies: gedrag / attitude rond stoken Vuurtjes (ongeacht of dit binnen- of buitenshuis is) worden het frequentst aangemaakt door middel van: Lucifers=> meer bij buitenstokers Gedroogd hout => vooral binnenstokers Kleine houtjes Krantenpapier => vaker buitenstokers Aanmaakblokjes Met betrekking tot krantenpapier is er dus nog sensibilisatie/informering nodig. Dit blijkt ook duidelijk uit de link met kennis over stoken. Personen waarvan uit de test bleek dat ze een grondige kennis m.b.t. stoken hebben, maken significant minder vaak hun vuurtjes aan met krantenpapier. De burger is van mening dat: de burger nog niet voldoende geïnformeerd is over verantwoord stookgedrag en dat hij dus beter geïnformeerd dient te worden over de schadelijke gevolgen van stoken voor milieu en de gezondheid een campagne rond stoken moet uitgaan van een positieve benadering en de nadruk moet leggen op verantwoord stookgedrag, tips en alternatieven het uitvoeren van de regelgeving m.b.t. stoken in elke gemeente hetzelfde moet zijn Boetes zijn hierbij niet voldoende. Er is nood aan een gedragsverandering. De burger is het er echter niet mee eens dat de geur- of rookhinder ten gevolge van stoken beperkt is en dat er veel belangrijke zaken zijn die schadelijk zijn voor milieu en gezondheid dan stoken. De burger onderschat dus zeker niet de schadelijke gevolgen voor milieu en gezondheid van stoken. De mensen met een grote kennis m.b.t stoken zijn zich meer bewust van de impact van stoken op milieu en gezondheid en ijveren voor een gedragsverandering. Opvallend is ook dat zij stoken minder vaak associëren met gezelligheid en dat zij vaker het nut inzien van boetes en meer controles.

Conclusies: informatiebehoeften rond stoken De burger is van mening dat hij nood heeft aan meer informatie, dat hij nog niet goed genoeg geïnformeerd is en dit zowel voor stoken binnenshuis- als voor stoken buitenshuis. Men ervaart een groter gebrek aan informatie m.b.t. de gevolgen van stoken voor milieu en gezondheid dan m.b.t. de regels. Vooral wat betreft stoken binnenshuis heeft men het gevoel te weinig informatie te hebben over de gevolgen van stoken op het milieu. De personen die binnen stoken voelen zich beter geïnformeerd voelen over de regels m.b.t. stoken en de gevolgen van stoken op milieu en gezondheid. Opvallend is dat dit verschil zich voordoet bij zowel het binnenshuis als het buitenshuis stoken. De niet-stokers voelen zich het minst goed geïnformeerd. De mate waarin men zich geïnformeerd voelt (subjectief) hangt samen met de mate waarin men effectief geïnformeerd is. De personen waarvan uit de test bleek dat ze een grondige kennis over stoken hebben, voelen zich significant vaker goed geïnformeerd, terwijl de personen met weinig kennis over stoken aangeven dat ze zich niet goed geïnformeerd voelen. Dit verband doet zich zowel m.b.t. binnenshuis- als buitenshuis stoken voor. Er is ook een verband vast te stellen tussen leeftijd, urbanisatie, klasse en provincie wat betreft het zich goed geïnformeerd voelen. In het algemeen kunnen we stellen dat jongeren en personen die in stedelijk gebied wonen zich minder goed geïnformeerd voelen, terwijl de iets ouderen en personen die in een landelijk gebied wonen, zich beter geïnformeerd voelen. Vooral de gemeente en het Internet zijn belangrijke informatiekanalen. Het merendeel van de bevraagde burgers haalt zijn informatie rond stoken bij de milieudienst van zijn gemeente, de website van de gemeente, in het gemeentehuis, via het gemeentelijk / stedelijk informatiebladje of gaat zelf op zoek naar de gewenst informatie door te zoeken op het Internet.

Conclusies: kennis rond stoken Uit onze test blijkt dat 22% van de burgers weinig kennis rond stoken heeft en 21% een grondige kennis met betrekking tot stoken heeft. De overgrote meerderheid heeft dus een gemiddelde kennis. Naar profiel zijn er weinig significante verschillen. Een niet onmiddellijk te verklaren significant verschil is dat de West-Vlamingen frequenter een grondige kennis hebben. Daarnaast stelden we ook vast dat de personen die enkel buiten stoken minder vaak veel kennis hebben maar dat ze zich vaker in de middencategorie – met een redelijke kennis – bevinden. Wat de concrete inhoud van de kennis betreft, zien we dat de burgers vooral weten dat er niet overal in de tuin afval verbrand mag worden, dat de schaal van de eieren niet harder wordt door het geven van assen aan de kippen, dat er bij mistig weer meer kans is op CO-vergiftiging en dat het best is om de kamer te verluchten als men binnen stookt. Anderzijds zijn er ook zaken waarover de kennis eerder beperkt is. Zo denkt de overgrote meerderheid van de mensen nog steeds dat krantenpapier geschikt is om vuur aan te steken. De binnenhuisstoker denkt – verkeerdelijk – vaker dat men de schoorsteen proper kan houden met aardappelschillen en dat men papieren zakdoekjes mag verbranden en is ook minder op de hoogte dat stoken kan leiden tot kortademigheid en astma. Maar de binnenhuisstoker weet wel vaker dat men niet alleen in een afvalverbrander afval mag verbranden en dat het niet voldoende is om hout een half jaar te laten drogen voor men het mag verbranden. De kennis van de niet-stoker daarentegen is op drie vlakken tegengesteld aan de kennis van de binnenhuisstoker: hij weet namelijk wel dat men geen papieren zakdoekjes mag verbranden en dat stoken tot astma en kortademigheid kan leiden maar is van mening dat hout dat een half jaar gedroogd heeft wel verbrand mag worden.

Conclusies: klachten + gedragsverandering De burgers krijgen niet zo vaak klachten als ze zelf stoken. Slechts respectievelijk 2% en 5% heeft ooit klachten gekregen over stoken binnenshuis dan wel buitenshuis. Als er al klachten waren, dan gingen die vooral over geur- of rookhinder of hinder door neerslag van stoken. Er worden iets vaker klachten geuit dan men klachten krijgt: 4% m.b.t. binnenshuis stoken en 13% m.b.t. buitenshuis stoken. Het feit of men een klacht uit, hangt samen met de kennis die men over stoken heeft. Personen met een grondige kennis hebben vaker een klacht geuit, dan personen waarvan de kennis over stoken eerder beperkt is. Ook de geuite klachten gaan vooral over geur- of rookhinder of hinder door neerslag van stoken. Gedragsverandering De burgers zijn van mening dat vooral het aanpassen van praktische zaken kunnen helpen bij gedragsverandering. Vooral dan het goedkoper maken van huisvuilzakken zou in hun ogen hiertoe kunnen bijdragen, gevolgd door het verminderen van de verpakking en het verbeteren van de huisvuilophaling. Het minst effectief zijn volgens hen meer sociale controles, meer sensibilisering en informatie en betere openingsuren van de containerparken. Diegenen die niet stoken denken dan weer vaker dat hogere boetes en meer controles een gedragsverandering in de hand zou kunnen werken. De buitenhuisstokers zijn het hier niet mee eens. Opvallend is ook het verschil in mening m.b.t. boetes en controles tussen personen met een grondige kennis over stoken en personen die hier niet zo veel over weten. Personen die veel kennis over stoken hebben staan open voor hogere boetes en meer officiële controles, terwijl personen die niet zo goed scoorden op de test juist niet het nut inzien van boetes en controles met het oog op een gedragsverandering.

Conclusies: nieuwe campagne De twee campagnes worden helaas niet erg positief onthaald door de bevraagde burgers. Men associeert de campagnes vooral met angst, gevaar en andere negatieve aspecten. De campagne rond binnenshuis stoken wordt het meest geassocieerd met schade voor de gezondheid, gevolgd door het op een veilige en verstandige manier stoken. In de ogen van de burgers ligt bij de campagne rond buitenshuis stoken de nadruk vooral op het feit dat stoken mag maar dat het op een verstandige en veilige manier moet gebeuren. Opvallend is ook dat de burger uit het beeld van de campagne van buitenshuis stoken concludeert dat stoken verboden is. De campagne rond binnenshuis stoken scoort iets beter dan de campagne rond buitenshuis stoken. Maar toch is een derde ook over deze campagne ontevreden want men gaf maar een score van 1 tot 5. De buitenshuiscampagne scoort - in vergelijking met de binnenshuiscampagne - beter op volgende aspecten: aantrekkelijkheid en humoristische inslag. Omgekeerd zien we dat de campagne rond binnenshuis stoken betere scores krijgt op het vlak van begrijpbaarheid en duidelijkheid.

Opzet onderzoek Resultaten Conclusies Bijlage

Communicatiekanalen Frequentie Geregeld Bijna elke week Elke week Zelden/nooit Soms Hoe vaak leest of doorbladert u de volgende ....in het algemeen? Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N= 530 Bottom2 Top 2 38% 48% 40% 43% 56% 33% 53% 30% 32% 60% 24% 81% 10% 73% 15% huis-aan-huisbladen/gratis kranten De Streekkrant De Passe-Partout De Zondag De Metro   Dag Allemaal Humo Libelle TV-Blad Knack Story Flair P-magazine weekbladen 71% 19% 72% 15% 70% 21% 81% 12% 76% 14% 82% 11% 77% 80% 10% 91% 6% 93% 4% 87% 84% 8% 90% 86% 89% 9% 85% 5% 7% 95% 3% 92% Respondenten met veel kennis lezen significant vaker nooit of soms (91%) Story. = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Hoe vaak leest of doorbladert u de volgende ....in het algemeen? Communicatiekanalen Frequentie Geregeld Bijna elke maand Elke maand Zelden/nooit Soms Hoe vaak leest of doorbladert u de volgende ....in het algemeen? Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N= 530 Bottom2 Top 2 90% 7% 92% 5% 93% 4% 91% 94% 3% 97% 2% 96% 95% 1% 98% 0% 99% maandbladen Plus Magazine Goed gevoel Nest Vitaya Feeling Ché Menzo = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Communicatiekanalen Frequentie Geregeld Bijna elke dag Dagelijks Zelden/nooit Soms Hoe vaak luistert u (gedurende minstens 10 minuten) naar de volgende ...? Stookt binnen N=494 Stookt buiten N=414 Stookt niet N= 530 Bottom2 Top 2 55% 33% 67% 22% 60% 27% 19% 64% 23% 69% 21% 70% 72% 15% 78% 14% 77% 11% 65% 20% 80% 13% 12% 71% 17% 79% 73% 82% 10% 8% 83% 9% 88% 7% 89% 6% 94% 3% 96% 1% 95% 2% radio-zenders Radio 2 Q - music Radio 1 Studio Brussel MNM Nostalgie JOE fm Klara Contact = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243) Respondenten met veel kennis luisteren significant vaker (bijna) dagelijks (22%) naar Radio 1.

Communicatiekanalen Frequentie Regelmatig Vaak Zelden/nooit Soms Hoe vaak leest / doorbladert of maakt u gebruik van ....in het algemeen? gratis bladen Binnen(26%) Binnen(47%) Stookt niet(84%) Weinig kennis (84%) social media Veel kennis (46%) Veel kennis (23%) Buiten(30%) Buiten(39%) Msn Noxa Yammer LinkedIn Pirat Bay Forums Google Baboo Seniorennet … Buiten(30%) Buiten(88%) Buiten(90%) Weinig kennis (93%) = significant lager dan totaalpercentage = significant hoger dan totaalpercentage Basis: alle respondenten (n=1243)

Meer informatie over dit onderzoek ? Dank u voor uw aandacht! Meer informatie over dit onderzoek ? Neem contact met ons : Made by Sanne Van Hoef Heidi Vermeulen Senior Project Leader 016/74.24.13 heidi.vermeulen@gfk.com Made by Sanne Van Hoef Elke Van Hamme Research Consultant elke.vanhamme@gfk.com 016/74.24.75 62