11 takenregionale zorgnetwerken (functieprofiel) Betrekken zorginstellingen Beschrijven risicoprofiel Beschikbaar maken van prevalentiemetingen Verzorgen van deskundigheidsbevordering Inzicht in de mate van implementatie. Voeren van audits Transparantie faciliteren over BRMO Communicatie over aanwezigheid BRMO Advisering over bestrijdingsmaatregelen Beleid t.a.v. antimicrobial stewardship Afstemmen en uitwisselen regionaal beleid

Antimicrobial stewardship “an ongoing effort by a health care institution to optimize antimicrobial use among hospitalized patients in order to improve patient outcomes, ensure costeffective therapy and reduce adverse sequelae of antimicrobial use (including antimicrobial resistance)” “Goed antibioticagebruik”

Noodzakelijk is Beter gebruik van huidige antibiotica om kwaliteit van zorg te verbeteren Minder bijwerkingen, interacties vermindering resistentie Direct gerelateerd aan antibiotica gebruik vermindering van kosten

Stand van zaken A-teams alle ziekenhuizen IGJ controleert Landelijke monitoring (SWAB werkgroep): 10 pilotziekenhuizen data over reserve antibiotica, bedside consult, iv orale switch Pilot wordt nu geanalyseerd Implementatie in alle ziekenhuizen ?!

De komende 5 jaar wordt gestreefd naar een reductie van minimaal 50% van 
het gebruik van onjuist voorgeschreven antibiotica in de totale zorgketen ten opzichte van een met partijen vastgestelde nulmeting. Daarbij zal rekening worden gehouden met verschillen tussen zorgdomeinen en met praktijkvariatie binnen een domein. MISSIE ABR-programma Vermijdbare schade aan en sterfte van patiënten door infecties door resistente bacteriën moet zo veel mogelijk voorkomen worden. Daartoe moet de verdere ontwikkeling en verspreiding van (multi-) resistentie zo veel mogelijk worden beheerst, zodat ook in de toekomst effectieve behandeling van infecties met antibiotica mogelijk blijft. DOELEN Vroege detectie van en snelle respons op resistente bacteriën en andere infectieuze bedreigingen zorgen ervoor dat het aantal dragers van resistente bacteriën en het aantal infecties en sterfgevallen als gevolg van antibioticaresistentie binnen Nederland op het huidige niveau blijft of (aantoonbaar) daalt De komende 5 jaar is sprake van een aantoonbare verdere vertraging van de opkomst en verspreiding van multiresistente bacteriën in de zorg. Hiertoe wordt een relevante benchmark opgezet. Dit geldt zowel voor het dragerschap van, als infecties met resistente bacteriën. . Het aantal vermijdbare zorggerelateerde infecties is over 5 jaar in de hele zorgketen met 50% gedaald ten opzichte van een met partijen vastgestelde nulmeting. Hierbij wordt rekening gehouden met verschillen tussen zorgdomeinen en met praktijkvariatie binnen een domein. De komende vijf jaar wordt gestreefd naar een internationale samenwerking met andere EU landen op het gebied van antibioticaresistentie met als doel een infrastructuur te realiseren waardoor het in gezamenlijkheid mogelijk wordt de ontwikkeling en verspreiding van antibioticaresistentie te beheersen. De mogelijkheden om patiënten met infecties door resistente bacteriën effectief te behandelen nemen niet verder af de komende vijf jaar. RESULTATEN Regionaal auditplan Regionaal nacholingsplan Regionaal risicoprofiel en beheersplan Regionaal signaleringsoverleg Actueel overzicht betrokkenen Transmurale werkafspraken Prevalentie-metingen Regionaal auditformaat Inzet eLearning Uitgevoerde pilots antimicrobial stewardship

De komende 5 jaar wordt gestreefd naar een reductie van minimaal 50% van 
het gebruik van onjuist voorgeschreven antibiotica in de totale zorgketen ten opzichte van een met partijen vastgestelde nulmeting. Daarbij zal rekening worden gehouden met verschillen tussen zorgdomeinen en met praktijkvariatie binnen een domein. MISSIE ABR-programma Vermijdbare schade aan en sterfte van patiënten door infecties door resistente bacteriën moet zo veel mogelijk voorkomen worden. Daartoe moet de verdere ontwikkeling en verspreiding van (multi-) resistentie zo veel mogelijk worden beheerst, zodat ook in de toekomst effectieve behandeling van infecties met antibiotica mogelijk blijft. DOELEN Vroege detectie van en snelle respons op resistente bacteriën en andere infectieuze bedreigingen zorgen ervoor dat het aantal dragers van resistente bacteriën en het aantal infecties en sterfgevallen als gevolg van antibioticaresistentie binnen Nederland op het huidige niveau blijft of (aantoonbaar) daalt De komende 5 jaar is sprake van een aantoonbare verdere vertraging van de opkomst en verspreiding van multiresistente bacteriën in de zorg. Hiertoe wordt een relevante benchmark opgezet. Dit geldt zowel voor het dragerschap van, als infecties met resistente bacteriën. . Het aantal vermijdbare zorggerelateerde infecties is over 5 jaar in de hele zorgketen met 50% gedaald ten opzichte van een met partijen vastgestelde nulmeting. Hierbij wordt rekening gehouden met verschillen tussen zorgdomeinen en met praktijkvariatie binnen een domein. De komende vijf jaar wordt gestreefd naar een internationale samenwerking met andere EU landen op het gebied van antibioticaresistentie met als doel een infrastructuur te realiseren waardoor het in gezamenlijkheid mogelijk wordt de ontwikkeling en verspreiding van antibioticaresistentie te beheersen. De mogelijkheden om patiënten met infecties door resistente bacteriën effectief te behandelen nemen niet verder af de komende vijf jaar. RESULTATEN Regionaal auditplan Regionaal nacholingsplan Regionaal risicoprofiel en beheersplan Regionaal signaleringsoverleg Actueel overzicht betrokkenen Transmurale werkafspraken Prevalentie-metingen Regionaal auditformaat Inzet eLearning Uitgevoerde pilots antimicrobial stewardship

Wat is % onjuist antibiotica gebruik nu?

Wat is % onjuist antibiotica gebruik nu? PPO! Ziekenhuizen gemiddeld 25-35% onjuist antibioticumgebruik

Wat is % onjuist antibiotica gebruik nu? Huisartspraktijk Duration of nitrofurantoin prescriptions in women in the period 1996 – 2014

Landelijke stewardship initiatieven UWI en LWI: antibiotica matchen met indicatie Vanuit programma ABR surveillance Eerste lijn: systeem draait in paar praktijken Tweede lijn: 5 pilot ziekenhuizen Verpleeghuizen: systeem wordt geanalyseerd om beste methode te vinden

Praktijk voorbeelden antibiotic stewardship

Ziekenhuizen: A-teams Ine Frenay Huisartsen: Verpleeghuizen:

Zuid- Holland Zuid “A team buiten de Ziekenhuizen” Ofwel

Antibiotica in de 1e lijn Huisartsen Specialisten Ouderengeneeskunde

Huisartsen & antibiotica Voorschrijven van antibiotica → NHG richtlijn NHG richtlijn → wanneer +/- kweken → wanneer antibiotica voorschrijven → welke antibiotica

Huisartsen & antibiotica DTO= Diagnostisch Toets Overleg voor huisartsen, sinds 2015 Voorbeeld: DTO urineweginfecties en BRMO Bespreek de onderwerpen met de HAGRO Neem spiegelinformatie mee + FTO = Farmacotherapeutisch Toets Overleg

DTO: wat is belangrijk Bespreek de NHG richtlijn (urineweginfecties) Bespreek kliniek van b.v. urineweginfecties vs. asymptomatische bacteriurie Bespreek een huis- tuin en keuken Escherichia coli versus een BRMO* Bespreek de landelijke en de regionale resistentiegetallen (ISIS- AR) * Leg uit wat een BRMO is Spiegelinformatie: aanvragen urinekweek en antibioticagebruik (FTO)

Huis-tuin-en-keuken E. coli Antibioticum Resistentie Trimethoprim S Nitrofurantoine Fosfomycine Co-trimoxazol Ciprofloxacine Amoxicilline Amox-clav Cefuroxim (2e) Ceftriaxon (3e) Gentamicine Meropenem

E. Coli BRMO Antibioticum Resistentie Trimethoprim R Nitrofurantoine Fosfomycine Co-trimoxazol Ciprofloxacine Amoxicilline Amox-clav Cefuroxim (2e) Ceftriaxon (3e) Gentamicine Meropenem S BRMO?

Vergelijking van lokale gegevens met de landelijke cijfers Lokale gegevens van ABR versus landelijke cijfers van ABR Lokale gegevens van antibioticumgebruik - keuze middel m.b.t. klinisch beeld en evt. kweek: verantwoord? - dosering en duur antibiotica juist? - interacties met andere middelen? - “vroeg detectie” van bijzondere ABR Ofwel: uitrollen A team in 1e lijn: “voortborduren” op DTO- FTO

Belangrijkste take home message DTO 1e lijn

Specialisten Ouderengeneeskunde VERENSO richtlijn → nieuwe richtlijn als concept bij NVMM Betere richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van o.a. urineweginfecties en luchtweginfecties = werk in uitvoering

Uit de concept Verenso richtlijn “Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen” Wees terughoudend met het gebruik van antibiotica voor behandeling van urineweginfecties bij kwetsbare ouderen tenzij er sprake is van: ……

Plan DTO- FTO over antibiotica in verpleeghuizen Lokaal antibioticabeleid → Specialisten Ouderengeneeskunde en artsen- microbioloog

A team in 1e lijn Zuid- Holland Zuid Diagnostiek medische microbiologie van de regio in de regio Gegevens ABR van 2e en 1e lijn > 90% in één regionaal laboratorium medische microbiologie Lopende DTO- (FTO) bij de huisartsen sinds 2015 Infectiepreventiemodel voor de verpleeghuizen: RLM samen met GGD Zuid- Holland Zuid- sinds ongeveer 8 jaar Lokaal antibioticabeleid en Verenso richtlijnen → specialisten ouderengeneeskunde en artsen- microbioloog

ABR, A team, huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde in Zuid- Holland Zuid: “voortborduren” op wat er in Zuid- Holland Zuid is

A-teams regiobreed hoe in te vullen?