DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Praktijk en regels …… Hoe garandeer jij dat er veilig gewerkt kan worden? Welke middelen zet je daarvoor in? Hoe heb jij jezelf en de leerlingen voorbereid om te gaan experimenteren? instrumenten om in te zetten!

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Wat gaan we doen? Introductie + uitleg 10 minuten Verschillende experimenten in verschillende groepen Rolverdeling, uitvoering, waarnemen, noteren 40 minuten inclusief opruimen Tijdens deze workshop gaan we in kleine groepjes verschillende experimenten per groep doen. De bedoeling is dat we behalve het uitvoeren van het experiment, ook gaan kijken of de instructie en randvoorwaarden per proef kloppen. Deze ervaring pas je uiteindelijk toe op het opnieuw schrijven of geven van instructie en het verbeteren van de randvoorwaarden, zoals gebruik zuurkast, etikettering, anders uitvoeren van de proef in een veiligere versie. Evaluatie, vertaling naar eigen situatie 10 minuten

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Veiligheid in het algemeen: Dus gezond verstand, regels checken, eerst denken, nog eens overdenken, dan pas doen. Voorbeelden geven waarom je deze regels hebt. Regels stellen. Regels naleven. Veiligheid in het praktijklokaal: Hoe kun je de veiligheid in de klas in het algemeen verhogen? Anders gezegd, welke instrumenten kun jij als vakdocent en/of Toa inzetten om deze veiligheid bewust en onbewust te verhogen. Dit geldt zowel voor de omgang met (gevaarlijk) stoffen als de veiligheid van de leerlingen en jijzelf met instrumenten en glaswerk. Veiligheid waarborgen door mapping en chekking: Wat is er veranderd in de werksituatie en regelgeving? Gelden de regels nog? Loop alles nog eens na! Gebruik de RI-practicum checklist!

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Geef goede instructie Zorg voor herkenbaarheid Benoem de gevaren Benoem de gevolgen Laat leerlingen meedenken Leg nadruk op veiligheid en hygiëne Ken je instructie en voeg daar voorbeelden aan toe uit de ervaring met andere klassen. Borg de veiligheid door de voorwaarden van veiligheid en veilig werken te herhalen. Keer op keer. Doe af en toe een vraag antwoord spel over veiligheid en gevolgen die er zouden kunnen zijn. Zorg voor klinkende voorbeelden. Draag zorg voor een veilig klimaat. Dus rust in het lokaal. Overleg in fluistermodus. Als iemand hard praat, gaat iedereen hard praten en uiteindelijk schreeuwen. Dan gaat er van een kreet geen alarmbellen meer luiden door gewenning aan kabaal. Vermijd dit. Hanteer voor jezelf dezelfde regels als voor leerlingen. Anders ben je niet geloofwaardig. Vermijd foute voorbeelden.

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Waar moeten we op letten? Is je veiligheid op klas niveau geborgd? En je persoonlijk veiligheid ook? Is er regelgeving van toepassing binnen voorbereidingen en/of uitvoering in de klas en/of het kabinet? Zijn de leerlingen geïnstrueerd conform de veiligheidsregels? Welke maatregelen vanuit de wetgeving zijn voor deze situatie belangrijk? Denk aan etikettering en beschermingsmaatregelen. Je hebt de aandacht van de klas? Alles wat je nodig hebt is binnen handbereik? Zijn er obstakels of andere “gevaarlijke” omstandigheden, zoals tassen om over te struikelen, snoeren die gehaakt kunnen worden, etc.? Is de instructie duidelijk? Zijn de te gebruiken materialen en apparatuur gecheckt of ze heel zijn en op werking? Zijn de te gebruiken stoffen in kaart gebracht en de verpakking gelabeld zoals bedoeld? Heb je hier een RI&E op toegepast, zo ja, wanneer voor het laatst. Is het tijd voor een revisie? Zijn de te gebruiken stoffen in de omstandigheden waarmee er wordt gewerkt risicovol, gevaarlijk of levensgevaarlijk? En hoe weet ik dat? Bepaal door middel van een risico inventarisatie en de bekende grenswaarden wat je moet doen en hoe.

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM http://www.gevaarlijkestoffen.net/index.php/welke-soorten-gevaarlijke-stoffen-zijn-er GHS & CLP classificering: Stoffen zijn ingedeeld in ‘klassen’. Waarbij er per klasse verschillende pictogrammen horen. Zoals op de volgende sheet. Welke klasse(n) aan stoffen gebruik je nu?

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Zijn de juiste etiketten aangebracht? Bij gebruik etiket GHS08, zijn de grenswaarden gecheckt? Is het logboek ingevuld?

DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Maak groepjes van 3 Verdeel de taken… wie voeren uit? Wie checkt en signaleert? We hebben de volgende proeven: H4 moleculair mengen helemaal H4 esters demo & practicum helemaal H5 analyse proef 10 & 13 V5 alles kan kapot experiment 5 & 6 blz 11 t/m 14 V6 oplosbaarheidsproduct experimenten lood(II)sulfaat, zinkcarbonaat, koper(II)carbonaat. Aan de slag