Instrument bij ‘Burgers mee aan Zet’ Fase 1: Visie ontwikkelen. Zie ook een toelichting op de Notitiepagina’s Dit instrument is ontwikkeld in samenwerking met Spectrum.

Titel bijvoorbeeld ‘Burgers mee aan zet!’ Teambijeenkomst datum

Programma Kennismaking Doel en opzet project Inventarisatie stakeholders De vijf biebfuncties in het licht van burgerparticipatie Concrete afspraken Afsluiting

Line-up als kennismaking Line-up als kennismaking. Je vraagt aan de aanwezigen om in volgorde te staan: als aftrapper een eenvoudige volgorde, bijvoorbeeld op lengte of leeftijd als vervolg: op grootte van de vestiging (aantal fte’s) nog verder richting burgerparticipatie: op aantal vrijwilligers per vestiging nog verder: op aantal initiatieven dat burgers binnen de bieb – dus op eigen initiatief – nemen Om de volgorde te kunnen bepalen, zullen de deelnemers met elkaar in gesprek moeten gaan. Als begeleider kun je dit proces zijn eigen weg laten gaan. Als iedereen op volgorde staat, kun je aan de deelnemers aanvullende vragen stellen, bijvoorbeeld: wat doen de vrijwilligers in jouw vestiging, hoe vind je de samenwerking met vrijwilligers of welke initiatieven nemen burgers in jouw bibliotheek? Als er mensen van slechts één of twee vestigingen aanwezig zijn, kun je beter ‘Over de streep’ uitvoeren dan ‘Line-up’. Je trekt daartoe een (denkbeeldige) lijn in de ruimte en vraag de aanwezigen aan één kant van die lijn te staan. Vervolgens stel je vragen die beginnen met ‘wie’, bijvoorbeeld: Wie van jullie werkt met vrijwilligers in de bibliotheek? Wie van jullie vindt het fijn om met vrijwilligers te werken? Wie van jullie besteedt nu al meer dan 50% van zijn tijd aan begeleiding van vrijwilligers, organisatie van activiteiten en afstemming met organisaties (dus andere dingen dan de uitleenfunctie)? Wie van jullie verheugt zich nu al om meer samen met burgers op te trekken? Bij elke vraag lopen mensen die de vraag met ‘ja, ik’ beantwoorden, over de streep heen naar de andere kant. Je kunt vervolgens één overloper of achterblijver vraag stellen: leg eens uit, licht eens toe of hoe ziet dat er uit? LINE-UP!

De Participatie LINE-UP Voortbouwend op de line-up presenteren we hier de ‘participatie line-up’. Dit is een eenvoudige variant op de ‘ladder voor burgerparticipatie’, van onderen af: Informeren van inwoners: inwoners worden hier door de bibliotheek alleen als consument beschouwd. De bibliotheek doet het bibliotheekwerk vooral vóór inwoners en niet met inwoners. Interactie en dialoog met inwoners: inwoners worden hier door de bibliotheek bij het bibliotheekwerk betrokken. De bibliotheek bevraagt de inwoners bijvoorbeeld naar hun wensen of vraagt van hen advies. De bibliotheek beslist uiteindelijk wel zelf wat ze met die wensen en dat advies doet. Coproductie met inwoners: in deze fase trekt de bibliotheek samen met inwoners samen op, waarbij het initiatief vooral bij de bibliotheek ligt en de inwoner een actieve partner is. Sterke civil society: in deze fase zijn het vooral de inwoners die zelf initiatieven nemen: ze organiseren activiteiten, starten projecten of nemen zelfs de bibliotheek over. De bibliotheek is van iedereen.

Aanpak proces Fase 1: visie-ontwikkeling en voorbereiding Hoe kijken wij aan tegen burgerparticipatie? Hoe gaan we het proces van burgerparticipatie vorm geven? Fase 2: Indrukken ophalen bij inwoners en partners Hoe kijken inwoners en partners tegen onze bibliotheek aan? Wat zouden zij graag willen? Fase 3: indrukken delen en brainstormen Wat hebben wij gezien en gehoord? Waarop willen wij graag inzetten? Fase 4: Pilots ontwikkelen Waarmee willen inwoners en partners aan de slag? Welke andere ideeën leven bij hen? Fase 5: Pilots in de praktijk brengen Wie gaat wat doen? Hoe loopt het en hoe kunnen bijschaven? De sheet schetst het proces dat binnen het project ongeveer wordt gevolgd. Het is een proces van ‘cocreatie’, waarin bibliotheekmedewerkers samen met inwoners en partners komen tot ideeën voor pilots en deze ook samen gaan uitvoeren. Het proces bevat de vijf stappen die in de notitie ‘Proces Cocreatie’ zijn uitgewerkt.

Fase 1: Visie-ontwikkeling en voorbereiding Bestaande projecten burgers en bibliotheken in kaart brengen Start begripverkenning: burgerparticipatie versus inzet vrijwilligers? Literatuurstudie naar burgerparticipatie In kaart brengen de potentiële partners Dit is de fase waarin je je verdiept in de transformatie van de samenleving, op zoek gaat naar manieren om burgers meer bij het bibliotheekwerk te betrekken of waarin je je bezint op de toekomst van jouw bibliotheek. Dit is ook de fase waarin het proces uittekent: hoe ga je met burgerparticipatie aan de slag? Dit proces voltrekt zich alleen nog maar intern, binnen de bibliotheek. Je kunt hier ook het visiespel spelen.

Fase 2: Indrukken ophalen Door: Verkennende gesprekken – samen optrekken! Oberservaties in de bibliotheek Straatinterviews Ophalen van: Ideeën Ervaringen Suggesties Concrete plannen ENERGIE! De fase waarin je in gesprek gaat met inwoners en/of professionele partners, waarin je beelden ophaalt die in de samenleving leven of waarin je observeert hoe van uw bibliotheek gebruik wordt gemaakt. Dit kun je allemaal zelf gaan doen, maar beter is het om deze taken binnen het projectteam te verdelen.

Fase 3: Indrukken delen Beelden en ervaringen binnen het projectteam delen Kansrichtingen bepalen: waarop willen we inzetten? Brainstormen De fase waarin je datgene wat je hebt gezien en gehoord, deelt met anderen. De fase waarin anderen datgene wat zij gezien en gehoord hebben, delen met jou. De fase waarin je samen brainstormt en daarbij oog heeft voor het bijzondere en hierop samen reflecteert. Dit is ook de fase waarin de eerste ideeën voor pilots ontstaan.

Fase 4: Pilots ontwikkelen Ideeën inbrengen bij inwones en partners tijdens een bijeenkomst Samen ideeën doorontwikkelen en nieuwe ideeën toevoegen Wie wil waarmee aan de slag? De fase waarin je de ideeën inbrengt in een breder gezelschap: bij inwoners en professionele partners. De fase waarin de mensen zich een idee toe-eigenen en waarin anderen een idee toevoegen. Dit is ook de fase waarin de ideeën worden uitgewerkt rondom de vraag: wie hebben we hiervoor nodig?

Fase 5: Pilots in de praktijk brengen Plan van aanpak voor de pilot maken Aan de slag: klein beginnen Monitoren en bijschaven De fase waarin de pilot wordt door de eigenaren wordt uitgewerkt en uitgevoerd, volgens een organisch proces: samen zoeken, acties bedenken en uitvoeren, bijschaven, nieuwe mensen erbij betrekken, etc.

Partners Bibliotheek Provincie Gemeente Verenigingen Burgers Onderwijs Welzijn Alvast peilen: welke potentiële partners moeten we in het proces betrekken?

Projectteam Wie wil en kan meedraaien in het interne projectteam dat het proces begeleidt?

Afsluiting