Sturen op ambitie in het sociaal domein Congres Binnenlands Bestuur 3 november 2016 Peter Kanne

agenda 1. Verantwoording 2. Terugblik 3. Sturen op ambities 4. Budgetten Sturen op ambitie ● I&O Research

verantwoording 2015 2016 Veldwerkperiode okt 2015 okt 2016 2015 2016 Veldwerkperiode okt 2015 okt 2016 Aantal burgers 2.465 3.490 Aantal ambtenaren 1.056 478 Aantal ambtenaren SD 301 329 Steekproefbron I&O Research Panel I&O Research Panel Nieuwsbrief BB Nieuwsbrief BB Methode online online

terugblik

Meer Draagvlak decentralisaties “Het overhevelen van de taken op het gebied van jeugd, zorg en werk van het Rijk en de provincies naar de gemeenten vind ik…”

Transitie vaker Soepel verlopen “Hoe is de transitie van taken op het gebied van jeugd, zorg en werk tot nu toe verlopen in uw gemeente?” (Ambtenaren SD) 16% stroef tot chaotisch 56% soepel 22% stroef tot chaotisch 40% soepel

Hoe kleiner de gemeente hoe soepeler “Hoe is de transitie van taken op het gebied van jeugd, zorg en werk tot nu toe verlopen in uw gemeente?” (Alle ambtenaren) 18% stroef tot chaotisch 47% soepel 4% stroef 27% stroef tot chaotisch

positievere Gevolgen voor burgers “De overheveling van taken van Rijk en provincies naar de gemeenten had voor de burgers in mijn gemeente…” (basis: ambtenaren in het sociaal domein) 30% positieve verwachtingen 42% negatieve verwachtingen 45% positieve ervaringen 10% negatieve ervaringen

Meest negatieve Gevolgen voor burgers bij jeugdwet “De overheveling van taken van Rijk en provincies naar de gemeenten had voor de burgers in mijn gemeente…” (basis: ambtenaren in het sociaal domein) 10% negatieve gevolgen 21% negatieve gevolgen

burgers zelf vinden het vaker een verslechtering ”Vindt u de manier waarop uw gemeente de Wmo / Jeugdwet uitvoert sinds 2015 een verbetering of verslechtering ten opzichte van de situatie vóór 2015?” (basis: cliënten WMO / Jeugdwet)

Ambtenaren verwachten Vooral knelpunten in jeugdzorg in 2017 “Waar verwacht u voor volgend jaar de grootste knelpunten?” (ambtenaren sociaal domein) voor 2015 2016 2017 Jeugdwet 48% 44% 54% Participatiewet 31% 30% 24% Wmo2015 14% 15% 12% Verwacht weinig knelpunten 8% 11% 10%

Wat voor knelpunten? Wmo2015 Participatiewet Huishoudelijke hulp (21%) Dagbesteding (15%) Begeleiding (14%) Budget (13%) Participatiewet Creëren beschutte werkplekken (37%) Budget (30%) Afbouw SW-bedrijf (29%) Standaardisatie gegevensuitwisseling (20%) Privacy (17%) Samenwerking zorgverzekeraars (16%) Jeugdwet Budget (50%) Wachtlijsten (40%) Inkoop specialistische zorg (34%)

Sturen op ambities

38% heeft nauwelijks tot geen Zicht op realisatie ambities in jeugdzorg “In welke mate heeft u zicht op de realisatie van de ambities van uw gemeente?” (Ambtenaren sociaal domein)

Bijna iedereen monitort resultaten beleid

Ruim derde: onvoldoende sturingsinformatie jeugdwet “Levert de monitoring voldoende sturingsinformatie op m.b.t. uitvoering van Wmo en Jeugdwet?” (Ambtenaren sociaal domein)

Waarom onvoldoende? Genoemde redenen dat de informatie uit de monitor onvoldoende oplevert voor sturing: Er is (nog) een focus op de processen en minder op de ‘outcome’; Financiële informatie heeft prioriteit; Er is nog geen systematiek bedacht om de outcome kwalitatief goed te meten; Medewerkers vullen de systemen nog niet volledig in; Lage respons op cliëntervaringsonderzoeken; Er zijn te veel modellen waarop zorgaanbieders gegevens bijhouden. Zorgpartijen leveren onder het mom van privacy geen gegevens. Een aantal zorgaanbieders houdt onvoldoende de gegevens bij; Door privacywetgeving is concrete informatie lastig op te halen; Er is geen effectmeting mogelijk (zorgt het beleid voor de outcome of spelen er andere factoren)   Enkele ambtenaren noemen informatie die zij missen: Over aantal potentiële cliënten met een ondersteuningsvraag Aantal meldingen bij sociale wijkteams Gebruik voorliggende voorzieningen Aantallen beroep op zelfredzaamheid Ondersteuning door Sociale wijkteams Doorverwijzingen specialistische ondersteuning De financieringsstromen (met name DBC’s: diagnose-behandelcombinaties)

41% heeft beleid aangepast “Heeft uw gemeente sinds de decentralisatie beleid aangepast? Zo ja, waarom?” (ambtenaren sociaal domein )

Tekorten bij jeugdwet en pw overschotten bij wmo 30% positieve verwachtingen 43% tekort Jeugdwet 35% tekort Participatiewet 62% overschot Wmo

Wat gedaan met tekort of overschot? Hoe is het tekort opgevangen? Gedekt uit reserve SD 63% Bezuinigd binnen SD 24% Gedekt uit algemene reserve 23% Bezuinigd uit ander domein 7% Cliënten op wachtlijst 4% Anders 6% Wat is er gebeurd met het overschot? Gereserveerd voor SD 77% Tekort elders binnen SD gedekt 31% In algemene reserve gestort 12% Anders 2%  

Conclusies Ambtenaren SD zien verbetering en zijn opgelucht. Vooral knelpunten in jeugdzorg. Ambtenaren zien nu meer verbeteringen voor burgers. Burgers zelf zien dat nog nauwelijks. Het wordt nu zaak de verbeteringen ook zichtbaar te maken. Niet uitgegeven budgetten helpen niet bij die beeldvorming. Sturen op ambitie ● I&O Research

Dank voor uw aandacht Peter Kanne p.kanne@ioresearch.nl