Harmonisatie arbeidsvoorwaarden bij outsourcing Anita de Jong Cara Pronk Els de Wind

Harmonisatie arbeidsvoorwaarden bij outsourcing Initiële uitleg Richtlijn 2001/23/EU van het Hof van Justitie EG: Hof van Justitie EG, 1988 (Daddy’s Dance Hall) Overgang van onderneming is géén grond voor het wijzigen van arbeidsvoorwaarden. Ook niet bij een grosso modo gelijkwaardig pakket. Wijzigingen zijn alleen mogelijk als deze naar nationaal recht, ook zonder een overgang van onderneming, zijn toegestaan (in Nederland op basis van eenzijdig wijzigingsbeding en een zwaarwichtig belang of op basis van of goed werkgever- en werknemerschap): Hof van Justitie EG, 2003, (Martin e.a. v. South Bank University) Compensatie voor minder gunstige arbeidsvoorwaarden was i.c. toegestaan omdat nakoming onmogelijk was (pakketvergelijking mogelijk!).

Harmonisatie arbeidsvoorwaarden bij outsourcing Openingen geboden door Nederlandse rechters: Kantonrechter Amsterdam, 2012 Wijzigen arbeidsvoorwaarden na een overgang van onderneming toegestaan bij ETO-redenen, maar die werden hier onvoldoende aangetoond (wezenlijk salarisverlies (van 15%) wegens de afbouw van een toeslag). Kantonrechter Utrecht, 2008 Behoud rechten en plichten belangrijker dan ongelijke behandeling ten opzichte van zittende werknemers. ETO redenen kunnen harmonisatie arbeidsvoorwaarden mogelijk maken. Hof Amsterdam, 2012 Hetzelfde werk leidt na de overgang tot een verschillende beloning voor hetzelfde werk. Onrust onder werknemers vormt een zwaarwichtig belang om de arbeidsvoorwaarden op basis van een eenzijdig wijzigingsbeding te harmoniseren, mede op basis van instemming Ondernemingsraad met de harmonisatie. Op dit arrest is in de literatuur wel kritiek geuit (o.a. door mr. dr. S. Jellinghaus).

Harmonisatie arbeidsvoorwaarden bij outsourcing Bedrijfsgebonden arbeidsvoorwaarden: Kantonrechter Amsterdam, 2008 (Werknemers/RR Donnelly en ING Bank ) Ongeveer 180 ex-ING werknemers vroegen een verklaring voor recht (Vzrechter en Hof Den Bosch/ Kantonrechter Amsterdam/ Hof Amsterdam) dat hun arbeidsvoorwaarden ING (waaronder bedrijfsgebonden arbeidsvoorwaarden) moesten worden voortgezet door overnemer RR Donnelly. Met name de uitspraak Kantonrechter Amsterdam geeft een helder ‘stramien’ ten aanzien van de ‘rechten en verplichtingen’ die overgaan. Ook zogenaamde ‘faciliteiten’ vallen onder rechten en verplichtingen. Alle rechten en verplichtingen gaan (één-op-één) over. Maar het kan zijn dat werknemers naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid (hoge eisen) geen recht hebben op onverkorte handhaving door verkrijger, namelijk (i) als het voor verkrijger feitelijk onmogelijk is de arbeidsvoorwaarde aan te bieden, of (ii) dit alleen tegen disproportionele kosten zou kunnen. Werknemers verliezen dan aanspraak. Verlies van aanspraak dient op redelijke wijze te worden gecompenseerd door middel van een gelijkwaardige aanspraak of een redelijke vergoeding. Bij de invulling van wat redelijk is spelen een rol: (i) eventueel overleg met vakbonden vóór de overgang over compensatie en de uitkomst daarvan, (ii) het hele door verkrijger aangeboden pakket arbeidsvoorwaarden, en (iii) alle overige feiten en omstandigheden van het geval.

Harmonisatie arbeidsvoorwaarden bij outsourcing Hof van Justitie EU zet nieuwe lijn in: Hof van Justitie EU, 2013 (Alemo-Herron e.a.v. Parkwood) Dynamische clausules die verwijzen naar bestaande en toekomstige versies van een oorspronkelijke CAO worden gefixeerd per de overgangsdatum. De richtlijn beoogt niet alleen de belangen van de werknemer te beschermen, maar ook die van de verkrijger. De richtlijn moet worden uitgelegd met inachtneming van artikel 16 Handvest, dat vrijheid van ondernemerschap en contractsvrijheid van partijen omvat. Hof van Justitie EU, 2014 (Österreichischer Gewerktschaftsbund / Wirtschaftskammer Österreich –Fachverband Autobus, Luftfahrt und Schifffahrtsunternehmungen) Het doel van de Richtlijn bestaat eruit een billijk evenwicht te verzekeren tussen de belangen van de werknemers en de verkrijger, waaruit in het bijzonder volgt dat de verkrijger de aanpassingen en veranderingen moet kunnen doorvoeren waartoe de voortzetting van zijn activiteiten noopt. Let op: Geelhoed al in 2002 (Temco): doel van de richtlijn is om bij verandering van ondernemer de continuïteit van de in het kader van een bedrijf bestaande arbeidsverhoudingen te waarborgen.