De toorn van Elihu
« Daarom zeg ik: luister naar mij, nu zal ook ik mijn mening geven… » “Hierop wisten de drie mannen Job niets meer te antwoorden, omdat hij zichzelf als onschuldig bleef beschouwen. Maar toen ontbrandde de woede van Elihu, de zoon van Barachel uit Buz, uit de familie van Ram; hij ontstak in woede tegen Job, omdat deze in zijn recht meende te staan tegenover God, en hij ontstak in woede tegen Jobs drie vrienden, omdat ze niets tegen Job wisten aan te voeren en hem toch schuldig verklaarden. Elihu had gewacht tot Job was uitgesproken, omdat zij allen ouder waren dan hij. Maar toen hij zag dat de drie mannen niets meer wisten te antwoorden, ontbrandde zijn woede.” « Daarom zeg ik: luister naar mij, nu zal ook ik mijn mening geven… »
Wat is jouw reactie op de openings-. woorden van Elihu Wat is jouw reactie op de openings- woorden van Elihu? Hoe versta je zijn uitspraken? Wat vind je van zijn houding? Vier keer wordt er gezegd dat hij ‘in woede ontsteekt’: waarom wordt hij toornig? Terecht volgens jou? Waarom wel / niet? Als jij had kunnen tussenbeide komen en het woord nemen na die lange uitwisseling tussen Job en zijn 3 vrienden, wat zou je gedaan of gezegd hebben? Lees eens de hele toespraak van Elihu… Wat onthoud je? Wat vind je van de ‘kennis’ die hij naar voor schuift? Vind je die kennis nuttig? Brengt het oplossingen aan de problemen die aan bod komen in het boek Job?
De stellingen van Elihu Vergelding: “Hij vergeldt daarentegen de mens zijn daden, hij beslist over hem naargelang zijn doen en laten.” (34:11) Lijden als opvoedingsmethode: « De pijn op zijn ziekbed wijst hem terecht, de nooit aflatende strijd in zijn lichaam…” (33.19) Lijden, een middel ter opvoeding?
Deel jullie reacties met elkaar m. b. t Deel jullie reacties met elkaar m.b.t. de ideeën die Elihu naar voor brengt, vooral dan de gedachte dat lijden gezien wordt als een manier om mensen ‘op te voeden’. Vind je dit vandaag ook nog terug? Wat is jouw ervaring m.b.t. lijden en beproevingen (persoonlijk of in je onmiddellijke omgeving)? Hoe zie jij God in verhouding tot het lijden? Vaak hoor je ook beweren dat God iets goeds kan doen ontstaan uit iets slechts (zie bv. Gen 50:20). Hoe denk jij hierover? Bespreek dit met elkaar.
« Hoe verheven is God in zijn macht « Hoe verheven is God in zijn macht! Is er een tweede die leert zoals hij? Wie kan hem zijn weg voorschrijven, wie zal zeggen: “U hebt kwaad gedaan… Zie hoe groot God is, buiten elk begrip…» (36.22-23, 26). « God laat zijn donder wonderbaarlijk rollen, hij doet grote dingen die wij niet bevatten… Laat dit tot je doordringen, Job, sta even stil en heb oog voor Gods wonderen… Uit het noorden nadert een gouden schittering; huiveringwekkend is de luister waarin God zich hult. 23 De Ontzagwekkende, die wij niet kunnen vatten, is groot door zijn kracht en door zijn recht; wie rechtvaardigheid tentoonspreidt onderdrukt hij niet. » (37.5, 14, 22-23).
Bespreek samen het einde van Elihu’s redevoering over Gods grootheid en soevereiniteit. Hoe reageer jij hierop? Vind je wat Elilhu vertelt pertinent, nuttig? God als heerser over de natuurelementen: hoe denk jij hierover? Voor welke problemen komen we te staan als dit wordt benadrukt? Een van mijn vrienden is ooit getroffen geweest door de gevolgen, en draagt daar nu nog de gevolgen van. Hoe zou hij reageren bij de woorden van Elihu: “In beide handen neemt hij schichten die hij op hun doelwit richt. Donderslagen kondigen zijn komst aan,..”? In christelijke middens hoor je wel eens dat ‘Gods wegen ondoorgrondelijk’ zijn, dat God almachtig is, dat hij het ‘waarom’ kent (dit houdt in dat er goede redenen zijn voor wat er gebeurt)... Gebruik jij soms deze gezegde? Hoor je het in je kerk? Zijn ze zinvol, vind je ze bevredigend? Spreek er met elkaar over…
Job, een hoogmoedige? « O, werd Job maar tot het uiterste beproefd, want hij praat als iemand die op kwaad uit is. Hij voegt zonde toe aan zonde, hij is opstandig waar wij bij zijn en spreekt zich keer op keer uit tegen God.» « Het laatst van al zal ik jullie gelijk erkennen, tot aan mijn dood houd ik mijn onschuld staande. Ik blijf bij mijn rechtschapenheid, tot het einde toe, over mijn leven heb ik mijzelf niets te verwijten.“ »
Elihu en de drie vrienden bestempelen Job als hoogmoedig Elihu en de drie vrienden bestempelen Job als hoogmoedig. Wat vind jij van deze beschuldiging? Hoe beoordeel jij Jobs houding? Wie is er uiteindelijk hoogmoedig? Spreken in Gods plaats, denken beter te weten wie Hij is en wat zijn gerechtigheid inhoudt… is dat niet hoogmoedig?
Elihu = « Hij is mijn God » of « El (God) dat is Hij !» « Luister, laat mij jou de wijsheid leren! » « Heb een ogenblik geduld, dan laat ik je zien dat er nog veel meer over God te zeggen is. Mijn kennis komt uit vele bronnen en ik zal mijn schepper recht doen » Elihu = « Hij is mijn God » of « El (God) dat is Hij !»
Spreek met elkaar over het personage, Spreek met elkaar over het personage, de houding en de woorden van Elihu. Spelen voor Gods advocaat en beweren in zijn plaats te spreken: komt dit nog voor? Elihu beweert de ware wijsheid te bezitten.. Confronteer zijn houding en zijn woorden met wat er gezegd wordt in hoofdstuk 28, waar sprake is van het mysterie van de wijsheid. Wat is ware wijsheid volgens jou? Hoe kun je leven als ‘wijze’, hoe kun je ‘wijs’ zijn in je relatie met anderen? Wat zou een ‘wijze’ houding zijn (geweest) t.a.v. Job, zijn lijden en zijn vragen? De 4 mannen proberen allemaal (hun beeld van) God te verantwoorden. Niemand echter kiest partij voor Job… Hoe reageer je hierop? Wat leren we hieruit?