Up2U: op naar blijvende gedragsveranderingen bij jongeren in 24-uurs hulp Symposium Matched care - 24 november 2016 Annemiek Harder / a.t.harder@rug.nl Annika Eenshuistra / a.eenshuistra@rug.nl ZonMw project ‘Een betere basis’

1. Wat is Up2U? Een behandelmodule: voor professionals in de residentiële jeugdhulp met concrete handleiding voor voeren 1-op-1 gesprekken met individuele jongeren gebaseerd op motiverende gespreksvoering ontwikkeld i.s.m. jongeren en professionals gericht op verandering gedrag jongere dat reden vormde voor verblijf Bij welke doelgroep jongeren toepassen? 12 tot 23 jaar in residentiele hulp Externaliserende of internaliserende problemen Hulpgeschiedenis Ongemotiveerd voor behandeling of onbehandelbaar Problemen in middelengebruik Verkeerde vrienden Een licht verstandelijke beperking

Zie ook http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/ Stap 0: Goed kennismaken met jongere en goede behandelrelatie opbouwen. (engageren als proces in MGV) Doelen Up2U: 1. Een veranderplan door de jongere met daarin: wat de jongere wil veranderen; waarom de jongere dat wil veranderen; hoe de jongere dat wil veranderen 2. Voldoende vertrouwen bij jongere dat hij/zij ook echt kan veranderen

Stap 1: Wat veranderen? Bijvoorbeeld wel of niet… …naar school gaan …contact herstellen met ouders …weglopen van huis …voor jezelf opkomen door te vechten …uitgeven van al je geld

Stap 2: Waarom veranderen? Bijvoorbeeld: Wel of niet naar school gaan Wat is leuk aan niet naar school gaan? Wat is minder leuk aan niet naar school gaan? Missen van leuke klas Geen nieuwe dingen leren Weinig te doen op een dag Geen diploma Geen domme boeken Geen stomme docenten Lekker mijn eigen gang gaan Geen stress, kunnen uitslapen

Aanpak nu (bijv. SCM) Zelfdeterminatie theorie (Ryan & Deci, 2000) In residentiële zorg: Neiging denken/doen vanuit normatief kader Sociale competentie model: vergroten gewenst gedrag jongeren Focus gedrag jongere ipv gedrag hulpverlener Zelfdeterminatie theorie (Ryan & Deci, 2000) Puntensysteem: beloningen verdienen (Boendermaker et al., 2013, p. 25)

MGV quiz Welk uitgangspunt past bij MGV? Jongeren moeten eerst hun probleem onder ogen zien (zeggen: “Ik heb een probleem”) voordat ze geholpen kunnen worden. Motivatie is iets wat in je zit of niet. Als jongeren niet willen praten over het veranderen van hun gedrag, zijn confrontatie en overtuigingskracht noodzakelijk om hen te helpen veranderen.

Aanpak Up2U Up2U: aansluiten bij waarden + motieven jongere

2. Waarom Up2U (o.b.v. MGV)? Beter resultaat na vertrek: vergroten intrinsieke motivatie verandering (Miller & Rollnick, 2014) Focus op goede behandelrelatie: vergroten interactievaardigheden professional (Lundahl & Burke, 2009) Sluit goed aan bij adolescenten: focus op motivatie en autonomie (Naar-King & Suarez, 2011) Relatief dure vorm van jeugdhulp Voortijdig vertrek bij ± 24% jeugdigen Problematiek jeugdigen: Vaak wel verbetering tijdens verblijf Na vertrek vaak nog problemen, zoals bijv. delinquent gedrag (recidive 30-64%) Doelgroep: Uitgebreide hulpverleningsgeschiedenis (±90%) Vaak niet eigen keuze: weinig motivatie voor behandeling Externaliserende gedragsproblematiek: o.a. oppositioneel opstandig gedrag Alcohol- en/of drugsgebruik Vooral adolescenten: 12 tot 18 (max. 23) jaar (zie ook Bartelink, 2011; Eenshuistra, Harder, Van Zonneveld & Knorth, 2016; Miller & Rollnick, 2013)

3. Up2U in de praktijk Tegen goede implementatie Voor goede implementatie Intrinsieke motivatie vergroten Betere allianties met jongeren Sluit aan/succes bij jongeren Weinig ondersteuning hulpverleners Tevredenheid huidige 1-op-1 gesprekken Normatief denken/ doen hulpverleners

3. Up2U in de praktijk Voor goede implementatie: 1-op-1 gesprekken, namelijk kleinschalig (Carrol et al., 2007) duidelijk omschreven handleiding met concrete tips (Carrol et al., 2007) training 3 dagen + individuele coaching voor bereiken MGV competentie (Schwalbe et al., 2014) betrekken jongeren + medewerkers bij ontwikkeling Up2U d.m.v. interviews en interactieve werkgroepen

4. Drie belangrijke lessen Goede voorbereiding implementatie essentieel Tevredenheid hulpverleners huidige 1-op-1 gesprekken: In hoeverre behoefte aan Up2U? Handleiding op papier is weinig effectief voor goede implementatie (Stals, 2012): Hoe is Up2U zo goed mogelijk in praktijk te brengen? Tips voor goed in praktijk brengen Up2U? a.t.harder@rug.nl

Meer weten? ZonMw project ‘Een betere basis’ Promovendus: Annika Eenshuistra Projectleider: Annemiek Harder Contact: a.t.harder@rug.nl Website: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/