Ruimtelijke Kijk Sociaal Domein (9/2015 – 1/2016) Juanita van der Hoek (Uden) Paul Padding (Geonovum)

Ruimtelijke Kijk Sociaal Domein Gemeente Almelo, Oisterwijk, Uden, Weesp en Zwijndrecht, en Gegevenshuis hebben verkend in hoeverre beleid kan worden gevoed door de inzet van ruimtelijke kijk. Haarlem, Lansingerland en Vlaardingen hebben het project van dichtbij gevolgd.

Ruimtelijke Kijk Sociaal Domein Gebruik gemaakt van: Pilotstarter van de VNG Datasets van het CBS Straatkubus van Almere Expertise van gemeenten en deskundigen

De pilotstarter

1 2 3 4 Thema, Idee, Concept Praktijk- beproeving Opschalings- ontwerp Implementatie / Collectiviteit

De straatkubus De Straatkubus is een systeem met informatie over bijvoorbeeld bevolkingssamenstelling, inkomen, koopkracht, etc. Al die informatie kan tot op straatniveau worden weergegeven en geanalyseerd. Er zijn goede spelregels om de privacy te waarborgen.      Dordrecht gebruikt de Straatkubus om van iedere wijk een vitaliteitsscan te kunnen maken. Bijvoorbeeld in Sterrenburg wonen veel ouderen, die grotendeels aangeven er te willen blijven wonen. Wat is er dan nodig om dat mogelijk te maken?

Resultaten…. van wijk naar straat niveau 1,99 ipv 1,21 terug van iedere geïnvesteerde euro van wijk naar straat niveau Effectiviteit interventie stijgt van 45% naar 59% Voorkomt ‘ja maar’ op een analyserapport Veel meer eenduidig en gedeeld beeld in 1 uur iedereen op één lijn Vandaag een vraag, morgen een antwoord

Pilot RKSD - datasets Type data Bron Type data Bron Gezinssamenstelling CBS (2014) Inkomen CBS (2008) Gemeente Leeftijd Niet westerse allochtonen Samenstelling huishouden Uitkeringen Klachten Hangjongeren Politie Politiecijfers - criminaliteitscijfers Veiligheidsmonitor gemeente e/o GGD WLZ-geïndiceerden CIZ GAK Leefbaarheid BZK (2014) Ontwikkeling Leefbaarheid Huiselijk geweld en kindermishandeling Veilig Thuis Safe team Scholen DUO Dataland Afdeling ruimte van de gemeente OV-Punten Is facultatief in de BGT opgenomen (Gemeentelijk) Vervoerbedrijf of de afdeling ruimte heeft deze bronnen voorhanden NS stations kunnen opgehaald worden in het PDOK. Type data Bron Hoeveelheid jeugdhulp Gemeente Minimaregelingen Probleemjongeren Detailhandel in de directe omgeving Thuishulp/ Mantelzorg Aantal aangepaste woningen in de wijk Data kredietbank Gebruik PGB Gebruik WMO voorzieningen Schooluitval RBO Speelvoorzieningen Dataland Voorzieningen Zorggerelateerde voorzieningen (GGZ, verslavingszorg etc) Type woningbouw (vrijstaand, rijtjes,..., voordeur drempelvrij toegankelijk,...) Kadaster Opleidingsniveau CBS DUO

Pilot RKSD Opzet Stappenplan inzet RKSD Top 10 beleidsvragen Databronnen Mogelijke interventies Ervaringen Wensen (functioneel en non-functioneel)

Pilot RKSD Top 10 beleidsvragen: Top 10 beleidsvragen 1 Zijn er voldoende voorzieningen beschikbaar zodat mensen langer kunnen thuiswonen? 2 Waar zitten de ‘kwetsbare’ groepen in de stad? 3 Waar is de kans op eenzaamheid het grootst? 4 Waar is de kans op Schuldenproblematiek het grootst? 5 Welke ondersteuning kunnen we bieden aan kinderen in armoede? 6 Zijn de jeugdvoorzieningen op de juiste wijze verdeeld? 7 Hoe is de zorgvraag verdeeld in de stad? 8 Is de toegang tot ondersteuning op de juiste wijze vormgegeven? 9 Hoe kunnen we op de juiste wijze invulling geven aan de asielzoekersproblematiek? Hoe veilig is een wijk / buurt en hoe wordt het gevoeld? De beleidsvragen zijn neutraal geformuleerd. Op het moment dat je als gemeente zelf aan de slag gaat met een dergelijke beleidsvraag dient de beleidsvraag te worden toegespits op een lokaal vraagstuk.

Pilot RKSD 1. Zijn er voldoende voorzieningen beschikbaar zodat mensen langer kunnen thuis wonen? Mogelijke interventies zijn Afspraken maken met OV-bedrijven / afdeling ruimte, team verkeer om de routes aan te passen aan de doelgroep. Beoordelen of het aantal aangepaste woningen voldoen aan de behoefte voor de komende jaren. Beleid bepalen over het in stand houden / stoppen / samenstelling van voorzieningen. Op de juiste manier samenstellen van de voorzieningen in de wijk, (ivm kleine gemeente) (is actievere houding) Type data Selectie Bron Leeftijd 65-74 jaar CBS (2014) 75 jaar en ouder Inkomen Fiscaal maandinkomen (eventueel aanvullend vakapplicatie ivm uitkering) CBS (2008) Bouwlaag Hoogte van de voordeur Dataland Aantal aangepaste woningen in de wijk Aantallen en type aanpassing Gemeente Voorzieningen NTB / Sociale kaart OV-Punten Locatiegegevens per type OV punt (shapefile) Gemeente / PDOK Detailhandel in de directe omgeving voor dagelijkse zaken zoals supermarkt en drogist Thuishulp/ Mantelzorg Mantelzorgers met toelage

Pilot RKSD Opgedane ervaringen Pas succes bij aansluiting techniek en beleid Gegevensbronnen essentieel Eenvoudig en functioneel Bovenal positieve reacties over het gebruik van kaarten, start van discussie

Pilot RKSD Hoe nu verder?

Impactanalyse RKSD t.b.v. GPO Van welke onderdelen uit de pilot is het wenselijk dat ze opgeschaald worden? Op welke manier(en) en onder welke randvoorwaarden zou de opschaling van ruimtelijke kijk gerealiseerd kunnen worden? Wat is de impact van de mogelijke opschaling? Het GPO heeft in juli 2016 besloten de pilot op te schalen. Daartoe onderzocht KING de opschalingsscenario’s.

Proces gemeente 1. Informatievraag 2. Databronnen bepalen 3. Combineren van data 4. Tonen op kaart 5. Duiden informatie 6. Interventies 7. Evaluatie

Start pilot “Ken je wijk” Wat kunnen we niet: Distributiepatronen maken binnen de kaders van privacy (CBS-norm) Automatische vertaling van BRP naar gemiddelde leeftijd van een wijk Correlatie tussen diverse vormen van ondersteuning aantonen; wel de overlap mits klant in beeld Preventie taken goed uitvoeren

Start pilot “Ken je wijk” Resterende WENSEN Kwetsbaarheid van wijken in beeld (samenstelling) Voorspellend werken => what-if in beeld

Start pilot “Ken je wijk” Hoe zijn we gaan werken? Praatstuk met profielen als startdocument GBV-methode Logica van combinatie van factoren Welke data zijn nodig (per factor specifiek en/of voor het profiel algemeen) Welke definities gaan we hanteren Welke theoretische onderbouwing kennen we al Wat is meer nodig dan deze profielen (maar los je niet op met Geo-data) om te kunnen sturen in sociaal domein

Data-spoor Aanpak CBS Analyse op beleidsvraag : Waar is de kans op eenzaamheid het grootst? Uitgangspunt: “kans op” Handvatten obv bestaande rapporten, bijvoorbeeld GGD

Data-spoor CBS als autoriteit Vaststellen en valideren van verband tussen 10 beleidsvragen en onderliggende bronnen Aanscherpen omschrijving benodigde binnengemeentelijke bronnen Datadefinities aanscherpen Collectief inkopen basisset aan data en centraal ontsluiten