MODULE 1 ROLBEWUSTZIJN

SOFA-MODEL Samenwerken OndersteunenFaciliteren Afstemmen

SOFA Taak zorgprofessionalRol mantelzorger SamenwerkenPartner in zorg, bondgenoot OndersteunenHulpvrager FaciliterenRolbehoud (als partner, kind, vriend) AfstemmenErvaringsdeskundige / expert SOFA als metafoor Verhouding taken en rollen mantelzorger Wat kun je binnen de verschillende taken doen?

SITUATIONEEL BEGELEIDEN 4 begeleidingsstijlen 4 situaties waarin een mantelzorger zich kan bevinden Hoe weet je wat de mantelzorger nodig heeft? Hoe pas je jouw manier van begeleiden daarop aan?

INSTRUEREND Kenmerken zorgprofessional Legt uit: wat moet hoe gedaan worden en waarom Geeft specifieke instructies t.a.v. uitvoeren zorgtaak Laat de mantelzorger stappen herhalen en samenvatten Geeft antwoord op vragen Overlegt met de mantelzorger over de taken en rollen (wie doet wat wanneer) Controleert de voortgang van het zorgproces Geeft tussentijds feedback aan de mantelzorger t.a.v. het zorgproces Spreekt vertrouwen uit in de mantelzorger S1: voorbeeld mantelzorger Henk z’n vrouw heeft sinds kort een ernstige spieraandoening. Henk heeft nog weinig kennis van het zorgproces, maar is wel heel bereid om het te leren, want hij wil zijn vrouw zoveel mogelijk zelf ondersteunen.

BEGELEIDEND Kenmerken zorgprofessional Bespreekt met mantelzorger hoe de dingen gaan Signaleert of de mantelzorger ondersteuning nodig heeft Luistert, geeft antwoord op vragen of verwijst adequaat Checkt of de zorgtaak goed wordt uitgevoerd Stuurt indien nodig bij Overtuigt waar nodig over de juiste aanpak Stimuleert de mantelzorger in zijn rol (steunt/beloont en moedigt deze aan) Houdt rekening met de ideeën en meningen van de mantelzorger aangaande de patiënt. S2: voorbeeld mantelzorger Paula is de dochter van de dementerende Sien. Paula zorgt nu een half jaar voor haar moeder, maar merkt al doende dat er nog heel veel te leren valt. Ze vindt het niet altijd meevallen hoeveel er op haar afkomt.

ONDERSTEUNEND Kenmerken zorgprofessional Problemen helpen verwoorden Actief luisteren en doorvragen Overleggen over het zorgproces Ruimte geven voor eigen oplossingen Begrip tonen voor aanpak en wensen van de mantelzorger Stimuleren tot zoeken naar eigen oplossingen, aanmoedigen Samenwerken Erkenning en waardering geven Ondersteunen bij het nemen van eigen beslissingen S3: voorbeeld mantelzorger Rene’s vader heeft sinds drie jaar kanker. Rene heeft vanaf het begin voor hem gezorgd, aangezien zijn moeder er niet meer is. Rene heeft voldoende ervaring met het zorgproces, maar af en toe twijfelt hij nog bij onvoorziene situaties. Hij heeft vooral behoefte aan ondersteuning in de vorm van een luistrend oor, samenwerking, klankborden en een professional die met hem meedenkt.

DELEGEREND Kenmerken zorgprofessional Verantwoordelijkheid waar mogelijk en acceptabel overdragen Monitoren, volgen op afstand Houden van voortgangsgesprekken Belangstelling tonen Zorgen voor voldoende beslisruimte Bewaken Verzorgen S4: voorbeeld mantelzorger Henny zorgt al jarenlang voor haar man Koos. Koos is vanwege ouderdom minder mobiel en heeft vooral veel praktische zorg nodig. Zijn vrouw kan de verantwoordelijkheid voor het zorgproces goed dragen en vindt het mooi dat ze er voor haar man kan zijn. Henny vindt het fijn om zo nu en dan een gesprek te hebben met de zorgprofessional, zodat de zorg goed afgestemd blijft en zij elkaar blijven vinden hierin.

WHJHO Het VSV-aantal in HD is de laatste 5 jaar aanzienlijk afgenomen. Verklaringen die hiervoor gegeven worden vanuit het MT zijn o.a. meer SLB-uren, intensievere BPV- begeleiding en een goede aansluiting van het KD. De afname is vooral gemeten in de laatste 4 cohorten. Resultaten zijn bijgehouden in een TRB.

PIRAMIDE VAN MASLOW