Over de noodzaak van innovatie achteruit in het waterdomein Ira Helsloot Hoogleraar crisisbeheersing en fysieke veiligheid

Het decor: het drama van veiligheidsbeleid U weet het allemaal: ooit waren ongevallen een ‘act of god’, daarna geloofden de liberalen dat het persoonlijke fouten waren, maar sinds de zestiger jaren zijn ongevallen het bewijs van het falen van preventie – we zijn van een schuldcultuur naar een risicocultuur gegaan. Nu kijken we allemaal naar de overheid, die is zelfs verantwoordelijk voor het de preventie van onzekere risico’s – het voorzorgsprincipe. Een van de gevolgen is dat slachtoffers van grote incidenten meer ‘rechten’ hebben dan slachtoffers van ‘gewone’ auto- ongevallen.

Specifiek voor crisisbeheersing Preventie is vaak beter dan preparatie – als je even rekent aan kosten en baten Maar papier en overleg zijn een goedkoop substituut voor werkelijke preparatie op ongevallen. De werkelijkheid is er een waar we van zelfredzaamheid afhankelijk zijn. Gelukkig is de maatschappij zelfredzaam!

We hebben Frankenstijn’s monster gemaakt Fysiek veiligheidsbeleid is nu grosso modo: Ondoorzichtig – we kennen de kosten en baten van ons beleid niet. Onevenwichtig – we zetten geld niet op de meest zinvolle plaats in Onrechtvaardig – je kunt maar beter een rampslachtoffer zijn dan slachtoffer van een klein ongeval Onuitvoerbaar – het was immers bewust ‘slechts’ papier

En nee, dat komt niet door de burger! Klassieke voorbeelden als Pim Fortuyn en de casus Son en Breugel laten zien dat burger best om kan gaan met risico’s. Maar klassieke risicocommunicatie en –enquetes zijn zinloos. Voorbeeldje: metro-enquête. Portee: wie als sinterklaas vraagt om een verlanglijstje krijgt dat ook, maar dat is niet perse wat de burger van zijn bestuur(der) verlangt.

Het waterdomein was een uitzondering Deltawerken op basis van een kosten-batenanalyse waarin vooral economische schade werd meegerekend Geen preparatie op overstromingen Wie in uiterwaarden leefde, kreeg soms natte voeten

De ‘vooruitgang’ van de laatste jaren 1/N 2 ook in het waterdomein. Preparatie moet! Nu ja symbolisch kijk maar naar TMO en het landelijke plan voor overstromingen. Het geloof in coördinatie hoort daar ook bij. Wie wil er geen nieuw parket? Uiterwaarden als rampgebied en de jurisprudentie over Wilnis.

Daarom innovatie achteruit Eerherstel voor de eigen verantwoordelijkheid (Dus bijvoorbeeld Schultz’s beoogde richtlijn buitendijks bouwen als inspirerend voorbeeld) Nadenken over (kosten)effectieve preparatie = nuchter omgaan met zelfredzaamheid

Dank voor uw aandacht! Contact: