university centre for learning & teaching teacher education Training ICALT observatie-instrument Carlien Vermue & Bert Slof November 2010

university centre for learning & teaching teacher education Overzicht programma Achtergrond observatieinstrument Uitleg observatieinstrument Pauze Oefenen met observatieinstrument Vragen/opmerkingen

university centre for learning & teaching teacher education Theoretische achtergrond

university centre for learning & teaching teacher education Coleman en collegae (1966) concludeerden: De verschillen in prestaties van leerlingen worden verklaard door hun verschillen in intelligentie en achtergrond. 90% van de verschillen in de leerlingprestaties wordt verklaard door sociaal milieu 10% van de verschillen wordt verklaard door schoolse factoren

university centre for learning & teaching teacher education Meer dan 100 empirische studies: Outlier studies Surveys Veldexperimenten

university centre for learning & teaching teacher education Recenter Nederlands onderzoek concludeert: 15-25% van de verschillen in leerlingprestaties kan verklaard worden door het werk van leraren De leraar doet er dus wel toe! Brandsma & Knuver, 1989 Bosker & Witziers, 1996 Roeleveld, 2003 Wijnstra, Ouwens, & Béguin, 2003 Houtveen & Van de Grift, 2007a; 2007b

university centre for learning & teaching teacher education Stellen van minimumdoelen Voldoende leer- en instructietijd bieden Monitoren van vorderingen van leerlingen Speciale hulp voor zwakke leerlingen Veilig en stimulerend onderwijsleerklimaat Efficiënte lesorganisatie Duidelijk gestructureerde instructie Intensieve en activerende les Afstemmen van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen Aanleren van leerstrategieën

university centre for learning & teaching teacher education Niet alles is vatbaar voor observatie: Stellen van minimumdoelen Voldoende leer- en instructietijd bieden Monitoren van vorderingen van leerlingen Speciale hulp voor zwakke leerlingen

university centre for learning & teaching teacher education Wel vatbaar voor observatie: Veilig en stimulerend leerklimaat Efficiënte lesorganisatie Duidelijk gestructureerde instructie Intensieve en activerende les Afstemmen op verschillen tussen leerlingen Aanleren van leerstrategieën

university centre for learning & teaching teacher education Uitleg observatieinstrument

university centre for learning & teaching teacher education Veilig en stimu lerend leer- kli- maat...toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen laat leerlingen uitspreken0 1...luistert naar wat leerlingen te zeggen hebben0 1...maakt geen rolbevestigende opmerkingen0 1...zorgt voor een ontspannen sfeer spreekt de leerlingen op een positieve manier aan0 1...reageert met humor en stimuleert humor0 1...accepteert dat leerlingen fouten maken0 1...straalt warmte en empathie uit naar alle leerlingen in de klas ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen koppelt op een positieve manier terug op vragen en opmerkingen van leerlingen geeft leerlingen complimenten over hun werk0 1...honoreert de bijdragen van leerlingen0 1...zorgt voor wederzijds respect stimuleert leerlingen naar elkaar te luisteren0 1...treedt op wanneer er om leerlingen wordt gelachen houdt rekening met (culturele) verschillen en eigenaardigheden bevordert de onderlinge solidariteit onder leerlingen bevordert dat leerlingen activiteiten als groepsgebeurtenis ervaren 0 1

university centre for learning & teaching teacher education Afstemmen van instructie en verwerking op verschillen tussen leerlingen...gaat na of de lesdoelen werden bereikt gaat na of de doelen van de les zijn bereikt gaat na wat de prestaties van de leerlingen zijn biedt zwakke leerlingen extra leer- en instructietijd geeft zwakke leerlingen extra leertijd0 1...geeft zwakke leerlingen extra instructietijd geeft zwakke leerlingen extra oefeningen geeft zwakke leerlingen ‘voor’- of ‘na’- instructie stemt de instructie af op relevante verschillen tussen leerlingen zet leerlingen die minder instructie nodig hebben (alvast) aan het werk geeft aanvullende instructie aan groepjes of individuele leerlingen richt zich niet alleen op de middenmoot0 1...stemt de verwerking van de leerstof af op relevante verschillen tussen leerlingen maakt tussen leerlingen verschil in de omvang van opdrachten geeft niet alle leerlingen dezelfde tijd voor de opdracht laat sommige leerlingen gebruik maken van hulpmaterialen 0 1

university centre for learning & teaching teacher education Valkuilen bij het observeren: “Halo effect” Vakdidactiek Scoren van “gemiste kansen” (On)voorwaardelijkheid van de verschillende schalen

university centre for learning & teaching teacher education Consensus van 11 beoordelaars Creëert een veilig en stimulerend onderwijsleerklimaat 93,2 Zorgt voor een efficiënte lesorganisatie71,3 Geeft duidelijk en gestructureerd instructie81,3 Zorgt voor een intensieve en activerende les78,6 Stemt het onderwijs af op verschillen tussen leerlingen 88,6 Leert leerstrategieën aan77,8

university centre for learning & teaching teacher education Interpretatie van de schaalscores 1 – 2 onvoldoende 2,01 – 3 voldoende 3,01 – 4 goed

university centre for learning & teaching teacher education Gemiddelde scores op pedagogisch didactisch handelen bij 520 leraren in het voortgezet onderwijs

university centre for learning & teaching teacher education VRAGEN OF OPMERKINGEN?

university centre for learning & teaching teacher education PAUZE

university centre for learning & teaching teacher education Video’s

university centre for learning & teaching teacher education VRAGEN OF OPMERKINGEN?

university centre for learning & teaching teacher education Informatie / Of: dr. Michelle Helms-Lorenz Landleven AD Groningen