Dagdeel 3 conflicthantering 1. Theorie vieraspectenmodel van communicatie 2. De rol van emoties bij een conflict 3. Oefenen met alternatieve conflictstijlen (strategie) en gespreksvaardigheden (gedrag) in rollenspel 4. Nabeschouwing met theorie

Vieraspectenmodel van communicatie 1. Zakelijk/ inhoudelijk aspect 2. Expressief aspect 3. Relationeel aspect 4. appellerend aspect 2, 3 en 4 verlopen veelal nonverbaal (dus ruimte voor foutieve interpretatie bij ontvanger)

Vieraspectenmodel van communicatie Schulz von Thun

Vieraspectenmodel van communicatie Voorbeeld Je rijd met je partner in de auto en jullie naderen een kruising. Je partner zegt: “het is rood!”. Wat zegt hij hiermee? En minstens zo belangrijk: wat hoor je in deze opmerking?

Zakelijk aspect De verbale inhoud, beschrijving van feiten (zonder interpretatie), het stoplicht staat op rood. Kortom de feitelijke boodschap. Het is rood! Mogelijke reactie: Dank je voor de informatie

Expressief aspect Je partner laat mogelijk (non-verbaal) iets van zichzelf zien bv dat hij schrikt van de verkeerssituatie, bezorgt is of zich ergert aan jouw rijgedrag. Hij laat zijn eigen mening over de kwestie zien. Het is rood! Mogelijke reactie: Geen zorgen, ik heb het gezien

Relationeel aspect Door zijn manier van communiceren, geeft je partner iets weer over jullie verhouding. Zegt hij het bazig of juist voorzichtig? Is de toon vriendelijk of aanvallend? Wie is hier de baas? Welke relatie hebben jullie? Roos van Leary. Het is rood! Mogelijke reactie: Denk je dat ik blind ben (wellicht krijg je de indruk dat jouw vriend denkt dat hij beter kan rijden dan jij)

Appellerend aspect Hoor je in zijn manier van communiceren dat jouw vriend wil dat je iets doet; afremmen bijvoorbeeld en stoppen? Welk appèl zit in de boodschap? Wat is de bedoeling van de boodschap? Vaak een verborgen boodschap. Het is rood! Mogelijke reactie: Rijd jij of rijd ik? (je denkt dat hij vindt dat je niet goed rijd en al had moeten afremmen, mogelijk erger je je aan dat appèl)

Voorbeeld voor de groep Patient: Ik ga niet de deur uit zonder verwijzing! Vraag aan de groep: Op welk aspect van de communicatie reageer je als dokter en hoe (wat zeg je).

Vieraspectenmodel van communicatie Je eigen reactie hangt af van je eigen interpretatie. Je geeft betekenis aan “het is rood!” en reageert als het ware op één aspect van de communicatie. Je kunt je vergissen, mogelijk bedoelde mijn partner het anders. Je hebt ook een keuze om anders op een appel te reageren ipv ‘rijd jij of rijd ik!” “schat ik zal wat rustiger rijden”.

Oefenen Doel: Omgaan met emoties (van jezelf en ander) in een conflict. Gespreksvaardigheden: Gevoelsreflecties Metacommuniceren Samenvatten Parafraseren

Metacommunicatie Metacommunicatie "praten over de manier waarop je met elkaar communiceert". Nuttig: Als misverstanden oplopen In conflictsituaties Als evaluatie-moment

Metacommunicatie stellingen Mensen zeggen met een verbale boodschap meer dan alleen maar de letterlijke woorden Het streven naar congruentie tussen wat uitgesproken wordt en wat nonverbaal wordt aangegeven voorkomt misverstanden Verborgen appèllerende boodschappen kunnen het best worden onthuld, bijna alle boodschappen hebben als doel dat ze invloed op ander hebben. Men kan niet niet communiceren

Voorbeelden Metacommunicatie: Ik merk dat we in een welles nietes discussie zijn beland. Of Ik heb de indruk dat u niet naar mij luistert, klopt dat? Gevoelsreflectie: Ik merk dat u erg bezorgd bent over uw schoonmoeder, klopt dat? Parafrase: Wat ik u eigenlijk hoor zeggen, is dat u het niet met mij eens bent, klopt dat?