1 Ronde tafel gesprek Begraafplaatsenbeleid gemeente Haren Gerhard Guliker Projectleider 12 januari 2016

2 1. Doel 2. Introductie begraven/begraafplaatsen 3. Inrichting begraafplaatsen 4. Begraafbehoefte en –capaciteit 5. Beheer en exploitatie 6. Trends en ontwikkelingen 7.Vragen 8.Stellingen/vragen Agenda

3 Begraven in Haren:  Kennisoverdracht  Wat is voor de inwoners en gebruikers van belang;  Hoe kan de gemeente het beste faciliteren. Doel bijeenkomst

4 Wet op de Lijkbezorging Inspectierichtlijn Openbare richtlijn hoofdinspecteur volksgezondheid Milieu hygiënische aspecten Beheersverordening Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen gemeente Haren Actualisatie verordening (nieuwe Wlb 2010) Juridische aspecten

5 Wet op de lijkbezorging Algemene graven:  Graf uitgegeven voor tenminste 10 jaar;  De houder van begraafplaats verleent het gebruik van het graf. Juridische aspecten

6 Algemeen graf (verticaal vlak) Juridische aspecten

7 Wet op de lijkbezorging Particuliere graven: Uitsluitend recht: alleen schriftelijk te vestigen; Eerste uitgiftetermijn tenminste 10 jaar; Verlengen grafrecht in termijnen; Koopgraven, onbepaalde tijd graven. Juridische aspecten

8 Particulier graf (verticaal vlak) Juridische aspecten

9 Beheersverordening  Praktische zaken (openingstijden etc.)  Grafmonumenten  Nadere regels  Status graven/grafakten/relatie oude verordeningen  Verantwoordelijkheden  Rechten en plichten rechthebbenden, gebruikers en houder Juridische aspecten

10 Wijzen van begraven: 1. Traditionele grondgraven 2. Grafkelders in de grond 3. Bovengrondse kelders Juridische aspecten

11 Asbestemmingen - - Na crematie as in asbus - As minimaal 1 maand bewaren - Crematoriumhouder zorgt voor - Asbus ter beschikking aan nabestaanden - Bijzetten asbus - Verstrooien as Juridische aspecten

12 Wijzen van asbestemming 1. Bijzetten van een asbus in een (urnen)graf Juridische aspecten

13 2. Bijzetten van een asbus in een urnenmuur/columbarium Juridische aspecten

14 3. Verstrooien van as Juridische aspecten

15   Stedenbouwkundige situatie  Grondwaterstand (GHG)  Bodemopbouw  Eisen aan graven  Erfscheiding  Ontsluiting parkeren en toegang  Ontsluiting graven (hoofd- neven- en grafpaden) Inrichting begraafplaatsen

16 0,30 m 1 0,30 m 1 0,40 – 0,50 m 1 (1e laag) 0,40 – 0,50 m 1 (2e laag) 0,65 m 1 0,65 m 1 minstens 0,30 m 1 minstens 0,30 m 1 maaiveld maaiveld 0,00 m 1 0,00 m 1 2,25 m 1 - mv 2,25 m 1 - mv (GHG) Begraven in 2 lagen Inrichting begraafplaatsen

17 Begraafsystemen Inrichting begraafplaatsen

18  Begravingen  Beschikbare capaciteit  Totale begraafcapaciteit  Behoefte huidige situatie  Behoefte gewenste situatie  Bruto grafoppervlak  Toekomstvisie, stappenplan Begraafbehoefte en -capaciteit

19   Inbreiden binnen contouren bestaande begraafplaatsen  Uitbreiden begraafplaatsen  Ruimen van bestaande graven Mogelijkheden Creëren grafruimte Begraafbehoefte en -capaciteit

20 Ruimen van graven Wat is ruimen?  Opgraven en herbegraven van stoffelijke resten op de begraafplaats;  “Schudden” van graven (veelal gelieerd aan rechthebbende);  Herbegraven in een verzamelgraf (zonder kosten) evt. met gezamenlijk monument en naamplaatje;  Graf komt weer vrij en kan opnieuw worden uitgegeven. Begraafbehoefte en -capaciteit

21 Ruimen van graven Wanneer kunnen we ruimen?  Wettelijke minimale grafrusttermijn;  Ruiming van particuliere graven vindt niet plaats zonder toestemming nabestaanden (afstand van graf);  Zorgvuldigheid!! Begraafbehoefte en -capaciteit

22 Kosten  Kapitaallasten  Onderhoud- en verbruikskosten  Beheer en administratie  Delven en sluiten graven Baten  Grafrechten  Verlengingen  Onderhoudsrechten  Leges Beheer en exploitatie

23  Verhouding kosten en baten  Begraafplaatsadministratie (verval graven)  Tarieven grafrechten etc.  Eeuwigdurende grafrechten  Kostendekkendheid Beheer en exploitatie

24  Belangstelling voor gedenken, dood steeds groter  Cremeren / asbestemmingen  Bovengronds begraven Trends en ontwikkelingen

25  Natuurbegraafplaatsen  Natuurbegraafplaats Hillig Meer in Eext  Reiderwolde, Oudeschans  Witteveen, Smilde Trends en ontwikkelingen

26  Kostendekkend begraven  Verzelfstandiging begraafplaatsen  Digitale gravenadministratie + kaartkoppeling  Bermmonumenten Trends en ontwikkelingen

27  Ruimen van graven waar geen belangstelling meer voor is  Begraven op eigen terrein  Centraliseren begraafplaatsen  Monumentale en cultuurhistorische waarden Trends en ontwikkelingen

28  Alternatieve wijzen van lijkbezorging  Resomeren  Cryomatie of promessie  Composteren  Begraven/herdenken levenloos geborenen Trends en ontwikkelingen

29 VRAGEN?

De kosten in relatie tot de hoogte van de begraaftarieven  kosten voor beheer en onderhoud stijgen  kosten onderhoud zijn hoger dan inkomsten uit grafrechten  hele gemeenschap levert nu bijdrage middels belastingen  veel inwoners maken nooit gebruik van de begraafplaatsen  principe gebruiker betaalt? Stelling 1.

De uitgiftetermijn van graven en de mogelijkheid graven opnieuw in gebruik te nemen  Particuliere graven en algemene graven  Eeuwigdurend recht blijft behouden (regels beheersverordening)  Verlengen particulier graf altijd mogelijk  Veel graven worden nooit meer bezocht  Die graven opnieuw in gebruik nemen? Stelling 2.

De beeldkwaliteit van de begraafplaatsen Stelling 3.

De beeldkwaliteit van de begraafplaatsen EXTENSIEF/NATUURLIJK Stelling 3.

Stelling 4 Het bieden van faciliteiten/diverse vormen van begraven op de begraafplaatsen Inleiding Genius Loci Aanleiding Onderzoek Participatie Stellingen Reacties Zaaldiscussie Planning De beeldkwaliteit van de begraafplaatsen Stelling 3.

De beeldkwaliteit van de begraafplaatsen  Smaken verschillen  Een begraafplaats moet in ieder geval een piëteitsvolle plaats zijn, prettig en veilig Geen begraafplaats is gelijk. Lokale verschillen zoals omgeving, gebruiken, onderhoud en bijzondere elementen bepalen de beeldkwaliteit Stelling 3.

Meer mogelijkheden voor graf en grafmonumenten Stelling 4.

Meer mogelijkheden voor graf en grafmonumenten Stelling 4.

Meer mogelijkheden voor graf en grafmonumenten Op begraafplaatsen  De grafinrichting is persoonlijk  Regels staan in de beheerverordening (grootte, materiaal etc.)  Er komt meer behoefte aan vrijheid Het monument vormt het belangrijkste herkenningspunt en meest bekeken element. Naam, spreuken en symbolen zeggen veel over de overledene. Stelling 4.

Het bieden van faciliteiten/diverse vormen van begraven Op de begraafplaatsen  Wensen t.a.v. de wijze waarop begraven wordt, hoe en wanneer  Verschillende gebruiken bij verschillende geloofsgezindten en culturen  Reacties naar beheerders en begrafenisondernemers  Bovengronds begraven, dubbeldiep begraven, begraven in kelders, grote familiegraven etc. Er komen steeds meer wensen. Er is meer aandacht voor begraven, asbestemmingen etc. Stelling 5.

Mensen willen kunnen kiezen. Zouden meer faciliteiten moeten worden aangeboden? Het bieden van faciliteiten/diverse vormen van begraven Stelling 5.

Stelling 6. Het bieden van faciliteiten/diverse vormen van begraven

Stelling 6.