Samenwerkingsvorm- groepswerk Groepswerk beoogt steeds het op gang brengen van een collaboratief leerproces, d.i. een vorm van actief leren waarbij studenten leren van en met elkaar.

Groepswerk : hoe start ik als docent? De centrale vraag bij het ontwerpen van een leeromgeving is steeds welke doelstellingen je met je opleidingsonderdeel wenst te bereiken! Leerdoelen opleidingonderdeel expliciteren Kan groepswerk helpen voor het realiseren van die leerdoelen? Specifieke doelstellingen groepswerk formuleren Op basis van die doelstellingen ontwerp je, begeleid je en evalueer je het groepswerk

Welke doelstellingen kunnen studenten realiseren met groepswerk? Doelstellingen m.b.t. cognitieve leerresultaten verwerven van diep en geconsolideerd inzicht eigen kennis uitbreiden en/of bijsturen kennismaken met en een actieve bijdrage leveren aan het proces van kennisontwikkeling eigen mening vormen onderbouwd kritisch leren argumenteren (mondeling en/of schriftelijk) Stimuleert actief leergedrag Deep level learning = diepgaande verwerking leerresultaten ICT tools : discussiefora en Wiki – indien ervaring met leren ahv deze tools

Welke doelstellingen kunnen studenten realiseren met groepswerk? Doelstellingen m.b.t. metacognitieve leerresultaten plannen en bijsturen van het eigen leerproces Doelstellingen m.b.t. dynamisch-affectieve leerresultaten studenten motiveren voor het vakgebied (voorwaarden : geen tijdsdruk en groepswerk afgestemd op studentenkenmerken) Actieve betrokkenheid bij het leerproces Gedeelde verantwoordelijkheid voor het leren Controle van eigen leerproces opkrikken van het zelfwaardegevoel elimineren van evaluatievrees Doelstellingen m.b.t. sociale vaardigheden leren werken in groep leren verwoorden van feedback op een constructieve manier ontwikkelen van een sociaal (leer)netwerk verbeteren van communicatieve vaardigheden

Groepen samenstellen Aantal : 4 studenten per groep = meeste kans op succesvol collaboratief leerproces Samenstelling : geen consensus in literatuur Homogene groep vs heterogene groep vs willekeurig Methodes om groepen samen te stellen – Samenstelling door lesgever : op basis van studentenkenmerken? Niveau, voorkennis, vooropleiding Vanuit praktische overwegingen : face-to-face noodzakelijk Via namenlijst – Samenstelling door student Interferentie vriendschap, gelijkgezinden Toledo kan ondersteuning bieden Samenstelling door docent heeft de voorkeur!

Groepsopdracht ontwerpen Doel en functie van de opdracht is duidelijk De opdracht is lonend: door het maken van de opdracht kan het doel gehaald worden. De opdracht is uitvoerbaar : laat toe om meer complexe opdrachten te geven – koppeling tussen onderwijs en onderzoek -> onderzoeksopdracht De opdracht is uitdagend. De opdracht is ingebed in de opleiding en het opleidingsonderdeel. De relevantie ervan is duidelijk voor de student. Groepswerk als geïntegreerd deel van een elektronische leeromgeving : - Alle relevante informatie kan overzichtelijk gegroepeerd en gestructureerd worden - Men kan duidelijke verbanden leggen met de algemene doelstellingen van het opleidingsonderdeel, de andere werkvormen (zoals de hoorcolleges) etc.

Specifieke kenmerken van een goede groepsopdracht: Collaboratief leren bewerkstelligen  Gelijke deelname  Positieve onderlinge afhankelijkheid  Individuele aansprakelijkheid  ICT tools : Wiki, discussiefora, Toledo +, groepspagina’s maken deelname en samenwerkingsproces zichtbaar. Afstemmen op doelstellingen  Het proces als doelstelling?  Het aanbieden van een open of een gestructureerde opdracht?  Een opdracht met een open of een gesloten einde? Afstemmen op studentenkenmerken – Metacognitie : zelfsturend vermogen van de studenten – Voorkennis – Motivatie

Specifieke kenmerken van een goede groepsopdracht: Afstemmen op groepskenmerken – Sociale angst – Social loafing – Meeliften – Neerwaarts vergelijken Afstemmen van opdracht, begeleiding en evaluatie Omvang en duurtijd : moet praktisch haalbaar blijven! Scenario’s voor het samenwerkingsproces : opsplitsen in op voorhand vastgelegde fases. – Aantal algemene procedures : Zevensprong Jigsaw - methode

Begeleiden van groepswerk Docent = facilitator van het leerproces Afstemmen op doelstellingen : begeleiden van het proces vs eindproduct Sturend of coachend Afstemmen op studentenkenmerken en groepskenmerken Voorbereiding op groepswerk : -Duidelijke richtlijnen verloop samenwerkinsproces -Transparante en duidelijk gestructureerde informatie -Noodzakelijke vaardigheden laten verwerven Tijdens opdracht : -Feedback geven -Problemen oplossen -Sturend vs coachend

Evalueren van het groepswerk Wat wordt er geëvalueerd? Afhankelijk van leerdoelen (dynamisch- affectieve en sociale vaardigheden) Leeractiviteiten worden afgestemd op evaluatie! Beoordelingscriteria : zo concreet mogelijk, voor alle leerdoelen! Wie evalueert? – Docent – Peers : Peer- assessment (peerassessment tool toledo) leerproces  Geeft een gunstig effect op het leerproces door kritische reflectie snellere feedback  Door elkaar te beoordelen is er kans op snellere feedback over de sterke en zwakke punten omgaan met kritiek  Je leert constructief omgaan met kritiek eindproduct verbetert  De kwaliteit van het eindproduct verbetert evaluatiecriteria  De evaluatiecriteria worden duidelijker motivatie  De extra verantwoordelijkheid bevordert de motivatie  Meeliftgedrag Transparantie en training noodzakelijk voor goed verloop! Individuele score vs. groepspunt

Hoe maak je van groepswerk een succes ? Goed informeren alvorens van start te gaan. Leerdoelen duidelijk koppelen aan uitwerking groepswerk. Kleine groepen : 4 studenten ideaal uitdagende opdrachten, probleemoplossend : laat toe om meer complexe opdrachten te geven – koppeling tussen onderwijs en onderzoek -> onderzoeksopdracht taken duidelijk verdelen tijdslimiet opleggen zonder tijdsdruk … En..... om een goed leerproces te hebben moeten de studenten kunnen luisteren, vragen stellen, argumenteren,....  competitiegesprek vs cumulatief gesprek vs exploratief gesprek