T HERAPEUTISCH MILIEU Scholing Niet aangeboren hersenletsel

T HERAPEUTISCH MILIEU Wat is een therapeutisch milieu? Therapeutisch milieu is altijd afgestemd op een specifieke doelgroep teneinde de zorgvragers optimaal te laten functioneren en te werken aan herstel, ontwikkeling of behoud van mogelijkheden en achteruitgang te vertragen of tegen te gaan Factoren: Ruimte Tijd Handelen

T HERAPEUTISCH MILIEU ; RUIMTE Instelling, afdeling  leefmilieu Binnen deze ruimte zoekt de zorgvrager zijn territorium Primair  territorium voor zichzelf bijvoorbeeld kamer, bed, vaste plaats in de woonkamer Secundair  leefruimte die je deelt met anderen waar je je veilig voelt Tertiair  de maatschappij, deel je met veel anderen Mensen verdedigen hun territorium van primair naar tertiair

T HERAPEUTISCH MILIEU ; RUIMTE Ruimte begrenst het therapeutisch milieu Inrichting Mate van vrijheid om een territorium af te bakenen Privacy (territorium ≠ privacy) Mate van veilig voelen in de omgeving Interactie met anderen Materieel en immaterieel

T HERAPEUTISCH MILIEU ; TIJD Tijd brengt ordening, structuur aan en geeft betekenis Dagindeling Zinvolle dagbesteding Vieringen van (feest)dagen Belangrijke gebeurtenissen

T HERAPEUTISCH MILIEU ; HANDELEN Voorzien in behoeften  handelen in een leefmilieu dat begrenst is door de ruimte en gestructureerd door tijd Handelen staat direct of indirect in relatie tot het handelen van de ander. Individueel handelen versus handelen in groepsverband

H OE IS HET BIJ JOU OP DE AFDELING ? Hoe krijgen de pijlers ruimte, tijd en handelen op jouw afdeling gestalte? Wat zijn hierbij de uitgangspunten? Wat zijn sterke kanten in het therapeutisch milieu? Wat zijn minder sterke kanten in het therapeutisch milieu?

BENADERINGSWIJZEN Empatisch directieve benadering Empathie: inlevingsvermogen Directief: richtlijnen, aanwijzingen geven (directief≠geven van commando’s) Personeel en zorgvrager geven samen invulling aan het leven van de zorgvrager (prothese model) Kenmerken: Individuele benadering Begeleider neemt initiatief waar nodig Duidelijke communicatie (5 K’s) Doelen moeten haalbaar zijn Zorgvrager moet resultaat zien Pragmatisch; wat werk hier en nu?

Competenties hulpverleners: Hulpverlener is prothese (structuur bieden, overzicht, controle, geheugenondersteuning, als ‘geweten’functioneren, voorwaarden scheppen gericht op zelfredzaamheid) Kennis over aandoeningen Empathische grondhouding Geduld en respect Bewuste interactie Eigen grenzen kennen en erkennen Reflectie Omgaan met manipulatief gedrag

Gesprekvaardigheden: Eenduidig volgens de 5 k’s Kort, konkreet, kontinu, konsekwent, kreatief Stimuleren zonder dwingen Corrigeren zonder kleineren Niet primair reageren maar secundair Afstand versus betrokkenheid kunnen hanteren

Neuropsychologische revalidatie de behandeling van patiënten met cognitieve, emotionele, sociale en/of gedragsmatige gevolgen van hersenletsel en/of behandeling van het systeem van deze patiënten, gericht op het zo goed mogelijk leren omgaan met deze gevolgen Specifiek op het cognitief functioneren gerichte interventies worden samengevat met de term cognitieve revalidatie Psycho-educatie Vaardigheidstraining gericht op het leren omgaan met beperkingen Toepassen in het dagelijkse leven

Oplossingsgericht werken Uitgangspunt: mogelijkheden van de zorgvrager benutten Er zijn geen problemen maar oplossingen probleemgerichtoplossingsgericht Probleem (ongewenst gedrag)Gewenste toekomst (gewenst gedrag) Behandelaar is expertZorgvrager is expert Doe/denk andersGa door; doe wat werkt Samenwerking; zorgvrager heeft een beperkte rol Samenwerking: zorgvrager heeft een centrale rol Ziekte-inzicht noodzakelijkZiekte-inzicht niet noodzakelijk AdviezenVragen

Wat zou je willen bereiken? Wat werkt al in de goede richting? Wanneer is het probleem er niet of minder (vragen naar uitzonderingen)? Hoe lukt dat?

Boks – bant (Martin Appelo) Boks; gebaseerd op macht; hoog EE (expressed emotions) Betutteling Overbezorgdheid Kritiek Straf Bant; gebaseerd op relatie; laag EE Bekrachtigen van gezondheid Assertief communiceren Negeren van psychopathologie Time out

Uitgangspunten boks-bant 1. Kwetsbaarheid versus ziekte 2. Genezen versus omgaan met 3. Versterken van gezondheid versus bestrijden van ziekte 4. Zelfvertrouwen is de motor van gezondheid 5. Chronische pathologie betekent rouw en verdriet 6. Rouw en ontkenning zijn normale verschijnselen 7. Kwetsbaarheid accepteren 8. Goed bedoelde zorg is ziekmakend; ontneemt de regie van de zorgvrager

Hooi op je vork Vraaggericht werken Streven naar maximale autonomie Leven vroeger en nu is belangrijk Ruimte voor ieders perspectief en beleving; de vraag achter de vraag Uitgaande van 12 levensterreinen* 2 fasen model: ontdekken en ontwikkelen

Ontdekken: wie is deze persoon, hoe heeft hij zich ontwikkeld, wat is zijn levensgeschiedenis, wat zijn zijn achtergronden, mogelijkheden en beperkingen, copingstijlen Ontwikkelen; het stellen van doelen, uitgaande van en afgestemd op de mogelijkheden *levensterreinen: uiterlijk, gezondheid, seksualiteit en intimiteit, familie en relaties, werk of dagbesteding of opleiding, vrijetijdsbesteding, financiën en administratie, sociale contacten, woonomgeving en huishouden, toekomstzekerheid, onafhankelijkheid en zingeving