Nood rondom de bevalling Gewone bevalling Acuut transport en aandachtspunten Perimortem sectio Liesbeth Scheepers Gynaecoloog MUMC

www.youtube.com/watch?v=UgTI2EuSJz8

“gewone bevalling” Part of nature Als het snel gaat , gaat het snel (en dus zelden verkeerd…) Meestal gebeurt er niks, behalve dan dat er een kind geboren wordt.

Waar kan je je zorgen om maken? Risicofactoren: vraag naar a terme datum en naar eventueel bijzonderheden van zwangerschap Navelstreng om de hals Moeizame geboorte: denk aan knie elleboog houding

gewone bevalling: maak je geen zorgen Stel mensen gerust Zorg voor veilige omgeving (privacy?) Hou het kind warm Knip de navelstreng niet zo maar door: afklemmen of gewoon laten zitten 5

Acute indicaties transport 1e naar 2e lijn Voor geboorte kind foetale nood, niet vorderende uitdrijving navelstrengprolaps, uitgezakt been 6

Acute indicaties transport 1e naar 2e lijn Na geboorte kind Acuut: vastzittende placenta/ ruim bloedverlies onverwachte slechte start kind

Foetale nood Suboptimale cortonen: Onduidelijkheid over foetale conditie: zekerheidshalve overname door tweede lijn. Blijft vanwege onvoorspelbaar verloop en moeilijke bewaking/interventie tijdens transport spoedindicatie 8

Handelingen (verdenking) op foetale nood Denk aan left tilt Maternale controles: uterus is geen essentieel orgaan. Bij maternale shock zal circulatie naar uterus afnemen of stilstaan. Foetale nood kan dus secundair zijn. Indien nodig circulatie herstellen Zuurstof bewezen NIET zinvol 9

Ernstige foetale nood Placentaloslating, uitgezakte navelstreng, persisterende bradycardie Tijd grootste factor: Wees duidelijk in informatieoverdracht > waar gaat met name opvang in tweede lijn plaatsvinden > direct naar OK? 10

Ruim bloedverlies en vastzittende placenta Het bloeden houdt niet op als placenta er nog in zit Hemodynamisch stabiliseren uitermate belangrijk, maar de kraan staat open, dus tijd is evenzeer van belang 11

Handelingen ruim bloedverlies ABC Pols is belangrijkste indicator Weeg indien mogelijk bloedverlies Geen delay in transport met name als placenta nog in situ UTERUS MASSAGE KAN IEDEREEN EN KAN LEVENSREDDEND ZIJN 12

Transport 2e naar 3e lijn Minder acuut, maar complexere patienten Pre-eclampsie/ HELLP Dreigende vroeggeboorte: vaker stuitligging en meerling 13

Pre eclampsie en HELLP Ernstig: magnesiumsulfaat en intraveneuze anti hypertensiva: vraag hoe stabiel mensen zijn en of dit niet beter eerste gestart kan worden Meeste insulten self limiting: denk wel aan left tilt en ABC: evt stesolid rectaal 14

Spoed? De ene spoed is de andere niet A1 of A2 Situatie continue herevalueren en indien nodig spoedstatus aanpassen Blijf in contact met plek waar vrouw heen moet: bij verandering kan bijvoorbeeld directe opvang op OK nodig zijn

Gaat dus om de boodschap A1 of A2: bekend bij alle zorgverleners? Check bij aankomst thuissituatie nogmaals: dingen kunnen veranderen. Vraag altijd waar vrouw heen moet: welk ziekenhuis, welke afdeling: VK of direct naar OK?

Trauma of circulatie probleem zwangere Moeder komt altijd eerst Uterus is GEEN essentieel orgaan: wordt bij shock dichtgeknepen > foetale nood Om foetale nood te herstellen: herstellen circulatie eerste prioriteit, dan zoeken naar oorzaak Denk bij onbegrepen foetale nood aan (gemaskeerd) circulatie probleem moeder

Circulatiestilstand bij zwangere Indien zwangerschap tot boven de navel: compressie vena cava boven bifurcatie Indien geen circulatie binnen 4 minuten reden voor sectio TER PLEKKE Gericht op overleving moeder: reanimatie met zwangere buik niet goed mogelijk

Take home message Maak je niet druk om een gewone bevalling Nood van moeder of kind kan snel veranderen: ook evaluatie tijdens transport Nood kind “zonder reden” kan teken zijn van slechte toestand moeder Wees duidelijk in communicatie bij elke moment van overdracht