Onderzoek Schade door Stremming Rijn na kapseizen Waldhof Ir. Martin Quispel, 6 oktober Rotterdam

2 Schade Stremming Rijn 13 januari 2011 Kapseizen tanker “Waldhof” Berucht punt: Loreley Rijn gestremd 14 februari 2011: Rijn weer helemaal vrij

3 Schade Stremming Rijn stremming

4 Schade Stremming Rijn Aanzienlijke schade Maar hoe groot? Aanleiding voor verder onderzoek Beknopte opzet Onderzoeksvragen Wat is de maatschappelijke schade? Hoe is de schade verdeeld over partijen? Doel: beter begrip en inzicht. Draagt bij aan basis voor afwegen maatregelen die dergelijke stremmingen en hun gevolgen in de toekomst moeten helpen te beheersen

5 Opdrachtgevers Centraal Bureau Rijn- en Binnenvaart, i.s.m.: Havenbedrijf Rotterdam N.V. Internationale Afdeling Koninklijke Schuttevaer Vereniging van Scheepsbevrachters en Logistieke dienstverleners in de Binnenvaart Kantoor Binnenvaart EVO Rijkswaterstaat Dienst Verkeer en Scheepvaart

6 Implementatie Verschillende wijzen van data verzamelen toegepast: Interviews en gerichte vragenlijsten Enquêtes Desk research (rapporten, databestanden)

7 Implementatie Verschillende wijzen van data verzamelen Interviews en specifieke vragenlijsten, o.a.: – Producenten/consumenten (4) – Gespecialiseerde operators (3) – Verladers, Brokers, Bevrachters – Haven van Rotterdam – Keyrail – Rederij – Verzekeraars (2) – Deltalinqs

8 Implementatie Verschillende wijzen van data verzamelen Enquête: – Schippers (online, n=75) – Bevrachters (online) – Verladers (vragenlijst per )

9 Implementatie Verschillende wijzen van data verzamelen Desk research: NEA data, DESTATIS data – NEA goederenvervoerbestanden, transport kosten, etc. – DESTATIS binnenvaart transportstatistiek (jan + feb 2011)

10 Aandachtsgebieden Schepen in wachtrij Transportalternatieven Hinder bij productie/consumptie van goederen Directe schade

11 Schepen in de wachtrij Uitgebreide survey (SMS, Twitter, , internet) 75 respondenten Informatie over tonnage, duur wachttijd, effecten, schade In totaal 475 schepen: 80% droge lading 10% containers 10% tankschepen Gemiddeld 16 dagen wachttijd Kosten per schip: euro Te verdelen over: Binnenvaartondernemers Verladers/bevrachters Overheid

12 Mogelijke gedragsreacties Uitstel van transport: extra opslagkosten extra kapitaalkosten goederen (verliestijd) hogere vrachtprijs (inhaal-effect) Inzet andere modaliteiten (weg en spoor): Extra kapitaalkosten goederen (verliestijd) Extra transport- en overslagkosten Accepteren vraaguitval: Consumenten/producenten vinden (tijdelijk) andere toeleverancier

13 Bepalend voor gedragsreactie Transport afstand Waarde per ton Is het vervoer tijdkritisch? Is er wel een alternatief mogelijk? Specifieke eigenschappen Dus: Wachten (met name de lage waarde, niet tijdkritische goederen en een deel van de gemiddelde waarde goederen) Alternatief vervoeren: Scenario’s (combinaties barge, truck, rail) Gekozen voor optimum onder restrictie van blokkade

14 Gedragsreactie afhankelijk van type lading: Afval Landbouwproducten Kolen Ertsen Bouwmaterialen Olieproducten Chemische producten Metaal Machines Consumptiegoederen Uitstel vervoer Deel via weg en/of spoor

15 Heeft stremming permanente shift tot gevolg? Uit interviews/survey: nee, niet op grote schaal Wel toegenomen bewustzijn van risico’s Dus spreiding van belangen, diversifiëren

16 Gehinderde productie/consumptie Zeer groot aantal partijen Moeilijk om een integraal beeld van te krijgen In interviews met grote ontvangende/verladende partijen bleek dit wel het geval voor verschillende sectoren (o.a. staal, olie, kunstmest) Kan belangrijke invloed hebben op totale kosten

17 Directe schade 2 dodelijke slachtoffers Verloren lading (zwavelzuur) Bergingskosten Kosten reparatie schip  onderzoeken lopen; weinig informatie beschikbaar inzake bergingskosten en reparatie schip

18 Aanvullende zaken Groot ligplaatsenproblematiek: tekort, negatief effect op comfort en veiligheid Zeer grote gevoeligheid voor de waterstand en economische conjunctuur. De vrachtprijs kan sterk variëren. Daarmee ook de mate van extra kosten voor alternatieve vervoerswijze. Tijd van het jaar  cruises wel/niet actief op de Rijn

19 Conclusies Aanzienlijke schade: miljoen + PM Veel partijen leiden schade, grootste deel echter geabsorbeerd door schippers en verladers/bevrachters/forwarders

20 Pro memorie posten Vier PM posten Effect op imago betrouwbaarheid en veiligheid binnenvaart Negatief effect op productie en consumptie Minder comfort en veiligheidsrisico’s door tekort aan ligplaatsen Bergingskosten Totale kosten zijn dus aanzienlijk hoger !

21 Samenvattende tabel miljoen euro

22 Aanbevelingen Werk de methodiek zoals gepresenteerd in dit onderzoek verder uit. Gebruik inzicht en kosteninformatie als een beslissingstool bij afweging te nemen maatregelen. Zowel voor preventieve maatregelen als slagvaardig handelen bij volgende incidenten. Sluit aan bij “mobility continuity plans” zoals aangegeven in het Witboek Transport van de Europese Commissie: P.13:“…De crisis door de aswolk en de extreme weersomstandigheden in 2010 hebben aangetoond dat mobiliteitsnoodplannen nodig zijn om de mobiliteit van personen en goederen in crisissituaties te waarborgen. Deze gebeurtenissen hebben aangetoond dat het vervoerssysteem weerbaarder moet worden gemaakt door de ontwikkeling van scenario's en noodplanning”

23 Bedankt voor uw aandacht! NEA Transportonderzoek en –opleiding Bredewater 26 Postbus 276, 2700 AG Zoetermeer Martin Quispel E: W: T:+31 (0) of +31 (0)