Naar Passend en Inclusief onderwijzen. Piet Vogel (coördinator SWV)

Even voorstellen Piet Vogel wsns@worldonline.nl 0183-624915 // 06-51358264 Algemeen coördinator Docent HU beleid inclusief Onderzoeker HU: 2 onderzoeken

De weg naar … Zorgarrangementen incl Plusvoorzieningen Pilots inclusieve groepen met co-teaching Inclusieve scholen IOR project Expertise centrum incl S(BA)O

Expertise Centrum of … Het expertisecentrum dient vijf centrale functies te realiseren: 1. De Regio Academie 2. Het Begeleidingsinstituut 3. Onderwijsvoorzieningen 4. Vindplaats van materialen, orthotheek 5. Het centrale loket voor indicatie en facilitering hulp.

Wat willen wij bieden? 1. De Regio Academie 2. Het Begeleidingsinstituut 3. Onderwijsvoorzieningen 4. Vindplaats van materialen, orthotheek

Wat bieden in de regio? Zorgteam (= schoolgebonden) ZAT (bovenschools) Een loket Dit wordt regionaal geregeld (= onderdeel van de Projectgroep Passend onderwijs, voorkomend uit het Veldinitiatief)

Organisatie model toekomst Centrale dienst (administratie) Zorgarrangementen (begeleidingsinstituut en onderwijsvormen) Regioacademie Orthotheek

Afspraken Geen nieuwe projecten opstarten in overgangsfase Wel uitbouw of verbetering huidige trajecten Betere vormgeving en promotie

Het expertisecentrum als centrale dienst Leerlingstromen administreren Leerling administratie Boekhouding Beheer gebouw Dossiers bijhouden Bestellingen …….

Het expertisecentrum als begeleidingsinstituut Zorgarrangementen: Kleuters S(BA)O Taal/Lezen Meerbegaafden Gedrag Inclusief onderwijs Zelfredzaamheid

Kleuters Zorgcoordinator Ondersteuning en onderzoek Contacten met voorschoolse voorzieningen, MKD en SO Zorgarrangement, incl beschrijving Hulpgroepen in Gorinchem en Leerdam Kwaliteit in hulpgroepen(scholing) Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

S(BA)O Naam blijft voorlopig nog Uitgaan van zes (leeftijd)groepen (eerste twee jaar: zonder kleuters) IOR op lgf leerlingen MBO stagiaires in co teachingstrajecten Rest moet in toekomst vanuit ZA. In 2010 geen beschikkingen meer?

ZA Taal/lezen Zorgcoordinator Ondersteuning en onderzoek Contacten met VO Zorgarrangement, incl beschrijving Taalpaleis Kwaliteit in hulpgroepen (scholing) Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

ZA Meerbegaafden Zorgcoordinator Ondersteuning en onderzoek Contacten met VO Zorgarrangement, incl beschrijving Webbouwen en cursussen Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

ZA Gedrag Zorgcoordinator Ondersteuning en onderzoek Contacten met zorg en VO Zorgarrangement, incl beschrijving Hulpgroepen in Gorinchem, Leerdam en Arkel Kwaliteit in hulpgroepen (scholing) Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

ZA inclusief Zorgcoordinatoren Ondersteuning en onderzoek Contacten met voorzieningen, Cluster 3 Zorgarrangement, incl beschrijving IOR Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

ZA zelfredzaamheid Zorgcoordinator Ondersteuning Contacten met voorzieningen en Cluster 3 Zorgarrangement, incl beschrijving Eerste aandachtspunten: groep omgeving onderhoud / koken / zorgboerderij Kwaliteit in reguliere groepen (scholing)

ZA (nog uit te breiden) Rekenen? Motoriek?

Orthotheek Werkgroep Gemeenschappelijk Ieder leerkracht krijgt pasje

Regioacademie Studiedagen Cursussen Opleidingen Studiereizen Onderzoeken: Raak/SIA en Seminarium Komt nog een internationaal onderzoek.

Inclusief Onderwijs in Reguliere groepen IOR project Inclusief Onderwijs in Reguliere groepen 21

Wat is het IOR project? Het IOR project is een experiment in het kader van inclusief onderwijs. In dit project worden leerlingen begeleid die niet in een inclusieve groep zitten, maar als “eenling” in een reguliere groep. De leerling wordt bij voorkeur begeleid door een onderwijsassistente. 22

De onderwijsassistente in het IOR project In dienst van SWV Bekostiging loopt via swv: is lgf gelden + €3000,- Krijgt scholing Wordt ondersteund door begeleiders ZA 6 uur lesgebonden verdeeld over twee dagdelen 2 uur niet lesgebonden

Taken van onderwijsassistente Werkt samen met directies, intern begeleider, ambulant begeleider en/of remedial teacher - aanvragen indicaties - organiseren hulp - participatieprogramma - handelingsplan Begeleidt één leerling per groep (80%-20%) Is contactpersoon

Participatieprogramma Beginsituatie op het gebied van cognitie, medisch gebied, emotioneel gebied, communicatie en taalontwikkeling, motivatie en werkgedrag, thuis en vrije tijd, zelfredzaamheid. Hulpvraag van leerling, ouders en school. Doelstellingen voor het schooljaar op bovenstaande gebieden. Realisatie van het programma in de groep. Evaluatie en ervaringen vorig schooljaar.

Taken begeleider ZA inclusief onderwijs Behoefte aan ondersteuning vaststellen aan de hand van diversiteitsquotiënt. Plaatsen onderwijsassistenten. Ondersteuning onderwijsassistenten: - opstellen participatieprogramma - aansturing van scholing - begeleiding in de praktijk Continuïteit in begeleiding van de leerling waarborgen.

Aanvraag deelname IOR project Via PCL Digitaal: Cras ZA inclusief onderwijs Criteria : Er ligt een advies vanuit een zorgarrangement De diversiteitsomvang van de groep

Diversiteitsomvang Leerlingen met een speciale onderwijsvraag. Leerlingen met SBO- beschikking. Leerlingen met een SO- indicatie (LGF).

Voordelen Naast lgf gelden WSNS gelden (tot €3000,-). Taakverlichting leerkracht en intern begeleider. Geen consequenties voor de formatie. Continuïteit in kennis, inzetbaarheid en begeleiding.

Co- Teaching Arianne Dekker en Nettie Joosten iorswv@hotmail.com 30

Basis voor co- teaching Twee leerkrachten binnen de groep. Leerkracht en onderwijsassistente (IOR). Leerkracht en student. Op basis van gelijkwaardigheid. Samen verantwoordelijk. 31

6 Vormen van Co-Teaching Eén onderwijst, één observeert Parallel onderwijzen Alternatief onderwijzen Team onderwijzen Station onderwijzen Eén onderwijst, ander loopt rond 32

Eén onderwijst, één observeert Een leerkracht geeft les en de ander observeert een of meerdere kinderen. Samen resultaten evalueren. Voortgang/ ontwikkeling van een kind wordt in kaart gebracht. Voordelen: Weinig planning en geeft waardevolle informatie. Aandachtspunt: Gebruik deze vorm niet teveel en verwissel van rollen. 33

Parallel onderwijzen Beide leraren onderwijzen een groepje, verschillend van niveau. Er is overeenstemming in leerdoelen. De groepjes worden vooraf ingedeeld. Niveau groepjes wisselen per leerdoel. Deze vorm kent verschillende onderwijsstijlen. Voordelen: -het verhoogt de participatie van de leerling, -beide leraren zijn actief betrokken. Aandachtspunten: -veel planning, -vraagt veel leerkrachtvaardigheden. 34

Team onderwijzen Leerkrachten onderwijzen tegelijkertijd de gehele groep. de meest vergevorderde vorm van co-teaching Leerlingen kunnen bij beide leerkrachten terecht. Duidelijke planning vooraf. Voordelen: -beide leraren zijn actief betrokken bij de instructie en verwerking. -effectief omdat leerkrachten elkaar kunnen ondersteunen Aandachtspunten: -het vereist een hoge graad van planning en elkaar aanvullende onderwijsstijlen 35

Eén onderwijst en één loopt rond Individuele leerlingen krijgen extra ondersteuning. Directe controle/ corrigeren gedrag. Leerkrachten wisselen elkaar af. Voordelen: -Weinig planningtijd, -goede startpositie bij twee nieuwe co-teachers. Aandachtspunten: -kwetsbaar voor overgebruik, -leerlingen kunnen te afhankelijk worden. -de extra leraar kan gezien worden als assistent. 36

Alternatief onderwijzen Alternatief onderwijzen tijdens het zelfstandig werken. Individuele kinderen of groepjes krijgen preventief delen van de leerstof op aangepaste wijze aangeboden. Leerkrachten wisselen elkaar hierin af. Voordelen: -bruikbaar voor extra ondersteuning, of voor alternatief toetsen. Aandachtspunten: -zorg voor geen exclusie in inclusie, -leraren moeten ook in rollen variëren. Dit voorkomt stigmatisering en behoudt gelijkheid. 37

Station onderwijzen Beide leerkrachten zijn actief betrokken. Leerstof wordt opgesplitst. De leerlingen gaan van station naar station volgens een vooropgezet rooster. Voordelen: -beide leraren hebben een gelijke status, -de leraar-leerling verhouding is lager en men maakt gebruik van elkaars expertise. Aandachtspunt: -niet alle inhouden zijn daarvoor geschikt, -tijdsinvestering, -meer beweging en rumoer in de klas. 38

Voordelen van co-teaching Meer aandacht voor de individuele leerling. Gedeelde verantwoordelijkheid. Leerkrachten leren van elkaar. Leerkrachten vullen elkaar aan. Gedifferentieerde begeleiding. Begeleiding van de leerlingen binnen de groep. Minder verwijzingen naar het speciaal onderwijs. Groei van sociaal gedrag. .. 39

Nadelen van co-teaching Tijdsinvestering in de beginperiode. De betrokkenen moeten het zelf willen en in staat zijn met elkaar samen te werken, soms lukt dat niet en vereist dit coaching: dus weer extra tijd. 40

Hoe begin ik aan co-teaching? Stap 1: Bespreek elkaars professioneel handelen. Stap 2: Bereid de lessen samen voor. Stap 3: Maak per situatie een keuze uit de verschillende co-teaching modellen. Stap 4: Experimenteer in eigen tempo. Stap 5: Evalueer regelmatig. 41

Aanbevelingen Bereid je adequaat voor. Werk met heterogene groepen. Werk op basis van gelijkwaardigheid. Bouw structurele overlegmomenten in. 42

Dus……tot slot Co-teaching kan een erg inspirerende ervaring zijn voor de leerlingen en de leerkrachten. Je begint hier echter niet van vandaag op morgen aan. Er gaat heel wat planning aan vooraf. 43

Meer info www.swv41-07.nl