Een vorming van : Steunpunt Jeugdhulp Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Steunpunt Expertise Netwerken In samenwerking met: Informant/Jongerenbegeleiding Agentschap Jongerenwelzijn In opdracht van: Integrale Jeugdhulp 1

Het jeugdhulplandschap hertekend Annemie Van Looveren Steunpunt Jeugdhulp 2

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 3

De spelregels : Krachtlijnen Integrale jeugdhulp 4

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie CLB B RUNO Eigen kracht Conferentie B RUNO OCMW kinderen- zussen-schoonouders-vriendjes- leerkrachten-huisarts 5

De spelers Wie verdwijnt ? -Sectorale toegangspoorten -Comité BJB en Bemiddelingscommissie Nieuwe spelers ? -Integrale Toegangspoort team IS, team JHR, IRPC -Gemandateerde voorzieningen: OCJ en VK

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 7

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 8

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 9

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 10

Deel 1: van RTJ naar NRTJ via de ITP De start is een vraag naar hulp. 11

Rechtstreeks Toegankelijke Hulp De start is een vraag naar hulp. 12

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 13

Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp (RTJ) Hulpverlening waarbij de cliënt “op eigen initiatief” terecht kan, ook zonder verwijzing en zonder voorafgaande toelating door de ITP “de hulpverlening voor de poort”  De brede instap  De probleemgebonden hulp  De Multidisciplinaire team (MDT) 14

Brede instap Cliënt kan er terecht met alle hulpvragen, los van enige probleemkenmerken Bestaat uit aantal diensten (modules) van drie sectoren: CLB, AWW en K&G Drie kernopdrachten : – Vraagverheldering – Informatieverstrekking – Kortdurende hulp Voorbeelden : JAC, CLB, Preventieve zorg K&G, Inloopteam van K&G 15

Brede instap Waarom organiseert RTJ zich via een Brede instap? – Om de toegankelijkheid tot de hulp te verbeteren – Om te vermijden dat cliënten de complexe sociale kaart moeten kennen om tot bij de juiste hulp te komen. – Om de cliënten de garantie te geven dat ze in zo weinig mogelijk stappen bij de juiste hulp terecht komen. 16

Probleemgebonden hulp Voor probleemgebonden hulpvragen (specifiek aanbod dat zich richt op een bepaalde problematiek) Rechtstreeks toegankelijk : – Cliënt kan zelf vrij binnenstappen/aankloppen – Cliënt kan hier terecht op doorverwijzing van de brede instap of andere betrokken hulpverleners ( NRTJ, ITP, GV,…) Voorbeelden : therapeutische begeleiding bij een CGG, Kortdurende opvang in een CKG, Mobiele contextbegeleiding, Autonoom wonen, Ondersteunende pleegzorg,…. 17

Multidisciplinaire teams (MDT) Gespecialiseerde multidisciplinaire teams voor diagnostiek Onderworpen aan bepaalde kwaliteitseisen voor erkenning diverse teams qua expertise en specialisatie – multidisciplinair in hun werking Doelgroep: ruime doelgroep van de jeugdhulpverlening en /of doelgroep met bijzondere hulpvragen 18

Erkende MDT’s Erkende diensten binnen of buiten het toepassingsgebied van IJH – Binnen IJH RTJ: CLB, COS, CAW, CGG NRTJ: OOOC-OBC : enkel toegankelijk via de ITP met een versnelde procedure (VIST) – Buiten IJH: kinderpsychiatrische dienst, revalidatiecentra,…. MDT georganiseerd door de overheid: – gemandateerde voorzieningen – sociale diensten van de jeugdrechtbank 19

Werkingsprincipes MDT Verzamelen diagnostische informatie voor verdere hulpverlening in RTJ of NRTJ De besluitvorming m.b.t. het diagnostisch proces gebeurt in een multi-disciplinair teamverband Zorgintensiteit bepalen Neemt de rol op van contactpersoon-aanmelder bij de ITP indien ze betrokken zijn op een cliënt. Zij moeten daarbij een indicatiestellingsvoorstel doen en diagnostiek inbrengen. De cliënt wordt maximaal betrokken 20

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 21

Jeugdhulpaanbieders buiten IJH Huisartsen, arts-specialist ( neuroloog, kinderpsychiater,…), kinderpsychiatrische dienst, drughulpverlening, zelfstandig paramedicus ( logopedist, kinesist, psycholoog,…), privaat paramedisch team ( bv. logopedist + kinesist+ psycholoog + …) 22

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 23

Intersectorale toegangspoort Er is nood aan meer ingrijpende hulp. 24

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 25

26

Aanmelden bij de Toegangspoort Iedere jeugdhulpaanbieder in Vlaanderen Eén voorwaarde : registratie in e-health-kadaster 3 subgroepen van aanmelders : – Jeugdhulpaanbieders uit RTJ of NRTJ – Jeugdhulpaanbieders buiten het toepassingsgebied van IJH – Voorzieningen erkend als MDT WIE? 27

Aanmelden bij de Toegangspoort WIE? Cliënten kunnen NIET zelf aanmelden Tenzij: Een hulpvraag NRTJ gesteld werd bij een hulpverlener (uit RTJ of NRTJ) Deze hulpvraag niet beantwoord werd om andere redenen dan plaatsgebrek. Er bemiddeling heeft plaatsgevonden Er geen procedure lopende is bij de Gemandateerde Voorziening 28

 Standaard aanmeldingsdocument: A- document  Digitaal, elektronisch instrument  Werklast tot een minimum beperkt:  invullen wijst zichzelf uit  enkel gegevens rapporteren: relevant en noodzakelijk voor motiveren van de NRTJ-vraag  Opbouw ‘dwingt’ aanmelders tot het bespreken van NRTJ-vragen vanuit 2 perspectieven:  uitgebalanceerde visie op belastende en beschermende factoren  interactioneel perspectief  IS-voorstel kan (verplicht voor erkende MDT) Aanmelden bij de Toegangspoort HOE? 29

Gewone’ aanmelders indicatievoorstel vrije bewoording bij voorkeur gebruik taal typemodulering Erkend MDT meten zorgintensiteit specifiek indicatievoorstel benoemen één of meer typemodules NRTJ selectie uit moduledatabank IJH A-document – Onderscheid invullen door ‘gewone’ aanmelders en MDT’s HOE?

Contactpersoon-aanmelder bij de Toegangspoort Wie? De hulpverlener die aanmeldt bij de ITP en wiens naam op het A-doc staat. Als een erkend MDT betrokken is bij de aanvraag, neemt het MDT steeds de rol op van contactpersoon-aanmelder Het basisidee: De contactpersoon-aanmelder is voor alle partijen de aanspreekpersoon tijdens de behandeling van de aanvraag door de toegangspoort (van aanvraag tot en met de opstart van de hulp) en dus verantwoordelijk voor de hulpcontinuïteit. 31

Contactpersoon-aanmelder bij de Toegangspoort Opdrachten en principes:  coördinatie van de opmaak van het A-document  contact houden met de cliënt tijdens periode van behandeling aanvraag  antwoorden op bijkomende vragen  de cliënt bijstaan in rechtstreekse contacten met het team indicatiestelling en het team jeugdhulpregie  positie van ‘best geïnformeerde’ – zowel t.a.v. cliënt als t.a.v. de toegangspoort  wordt steeds (eerst) geïnformeerd door de toegangspoort  inhoud en intensiteit van de acties zijn afhankelijk van cliënt tot cliënt: niet noodzakelijk zelf hulp verlenen, wel coördineren van de hulp tijdens de procedure 32

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 33

Team Indicatiestelling Behandeling NRTJ - aanvraag HOE? Elk A-document krijgt dossierverantwoordelijke Check ontvankelijkheid Onderscheid bespreking- en consensusdossiers Einddoel: Indicatiestelling van NRTJ in termen van typemodules 34

Team Indicatiestelling Behandeling NRTJ - aanvraag HOE? Einddoel: opmaak indicatiestellingsverslag (ISV) combinatie van één of meer NRTJ-typemodules verwijzing naar RTJ (kennisgeving) verwijzing diensten buiten toepassingsgebied IJH Dossierverantwoordelijke bezorgt ISV aan betrokkenen cliënt: brief met indicatiestellingsverslag contactpersoon-aanmelder: via mail kopie van brief met indicatiestellingsverslag Mogelijkheid bij niet akkoord: Second Opinion Timing: opmaak ISV 30 dagen; opvragen bijkomende informatie: binnen de 10 dagen na ontvangst van de aanvraag Start geldigheidsduur ISV: datum goedkeuring ISV door leidinggevende 35

Het hulpaanbod in modules Een kleine en korte zijsprong. 36

Modulering 2.0 Typemodule : Wenselijk aanbod ( indicatiestelling) Module : Concreet aanbod ( jeugdhulpregie) Doel : Transparant, eenvoudig en werkbaar instrument Eenvormig taalgebruik Doorgedreven flexibilisering sectoraal en intersectoraal Praktische vertaling : Jeugdhulpwijzer ( vernieuwd vanaf 1/3) 37

Basisprincipes modulering Brede Instap Info & Advies Diagnostiek Begeleiding Behandeling Bemiddeling Training Hulpcontinuïteit Verblijf Dagopvang Typemodule Inhoudelijke eenheid Module Praktische eenheid Locaties Waar? + acties + indicaties + contra-indic + leeftijd FID (onderscheid) Leeftijd AmbulantMobiel Probleemgebied Acties (Contra)Indicaties Combinatieregels Gerechtelijk? Randvoorw. … Vrije infofiches Instroommogelijkheden indicatiestelling jeugdhulpregie 38

Voorbeelden uit de modulering: VAPH Functie: Verblijf Typemodule: Verblijf voor minderjarigen met een handicap [langdurig] Module O.C. St-Jozef Locaties -Stropkaai 38, Gent -Ebergiste De Deynestraat 1, Gent -Laurierstraat 36-52, Gent -Rerum Novarumplein 184, Gent + Indicaties -Algemene ontwikkelingssto ornis van de intellectuele functies (licht, matig, ernstig, diep) FID volledige week buiten de schooluren voor langer dan 2 jaar Leeftijd 0 tot 21 Residentieel Probleemgebied Altijd handicap Gerechtelijk is mogelijk Randvoorwaarde: -Kwestbare jong- volwassenen tot 25j Altijd met mobiele of ambulante begeleiding Website St Jozef ( /index.html) Inspraakorganen Acties -Toezicht houden -(ortho)pedagogische begeleiding in groep -Bed – bad – brood -Lichamelijke basisbehoeften 39

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 40

Jeugdhulpregie Fasen in de JHR Inschrijven van het ISV op de intersectorale registratielijst Prioriteren Matching vraag en aanbod Collectieve verantwoordelijkheid van het hulpaanbod Toewijzing door jeugdhulpregie in geval van Intersectorale Prioritaire Hulpvragen (IPH) 41

Start jeugdhulpregie registreren en prioriteren Inschrijven van het indicatiestellingsverslag op de intersectorale registratielijst Prioriteren nagaan of het A-document een vraag naar ‘urgentie’ bevat toepassen van Vlaamse prioriteitscriteria prioriteit toekennen: finaal beslissing door team jeugdhulpregie ISV met vraag naar typemodule handicap – voorbereiding prioritering door team jeugdhulpregie, beslissing door intersectorale regionale prioriteitencommissie (IRPC) 42

Jeugdhulpregie Matching van vraag en aanbod & opstart van de hulp Longlist en shortlist, cliënt aan zet Opstart van de hulp op initiatief van de voorziening (voorrang prioritaire hulpvragen) Opstart van de hulp – jeugdhulpregisseur stelt jeugdhulpbeslissing op Melding van de opstart door de voorziening binnen 24 uur Duur beslissing = in principe duur ISV tenzij cliënt, voorziening of gemandateerde voorziening korter vraagt 43

Jeugdhulpregie – Fase 2 Collectieve verantwoordelijkheid (hulpregiebespreking) Indien de matching niet resulteert in opstart van de hulp binnen een redelijke termijn of indien de hulpvraag geprioriteerd is en complex Hulpregiebespreking (met cliënt, aanmelder of vertrouwenspersoon en hulpaanbod) Hulpaanbieders formuleren een concreet voorstel 44

Jeugdhulpregie – Fase 3 Toewijzing door regisseur in geval van intersectorale prioritaire hulpvragen (IPH) Indien de hulpregiebespreking geen resultaat heeft opgeleverd Bij aanvraag jeugdrechter in procedure hoogdringendheid Na prioritering van het dossier en bepaling van IPH door jeugdhulpregie in geval van te grote complexiteit van de hulpvraag Beschikt de jeugdhulpregisseur over een toewijzingsmandaat 45

Niet Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp (NRTJ) meer ingrijpende hulp. 46

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 47

Niet Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp Voor hulpvragen met een ingrijpende ondersteuningsnood Enkel inzetbaar na tussenkomst van de toegangspoort Voorbeelden : perspectiefbiedende pleegzorg, opvang en begeleiding in residentiele setting, langdurig verblijf in CKG, combinaties van verschillende modules,…. 48

optimale toegankelijkheid : – Vrije plaatsen doorgeven aan team JHR – Motiveren van niet opstarten hulp – Stopzetten hulpverlening zonder wederzijdse instemming : bemiddeling – Fase 3 JHR: weigeren kan niet Maximale aandacht voor krachten van de cliënt Participatie van de hulp stimuleren ( op eigen hulptraject, in de voorziening, betrekken bijstandspersoon) Gepast omgaan met verontrusting Inzetten van clientoverleg/Bemiddeling/Crisisjeugdhulp m.o.o. continuïteit. De krachtlijnen van IJH in NRTJ 49

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP KENNY IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie CKG K&G pleegzorg 50

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP SAM IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie CLB MPI 51

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP KEVIN IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie thuisbegeleiding Aanvraag herindicatiestelling GES-voorziening 52

Speciale procedures bij ITS Vraag naar een Versnelde Indicatiestelling en Toewijzing (VIST), is een urgente vraag naar: – diagnostiek achter de toegangspoort – time-out – noodzakelijke snelle hulp geïndiceerd vanuit crisisjeugdhulp – specifieke acties voor de versterking van de draagkracht telkens met akkoord van de cliënt & binnen de 7 dagen antwoord Second opinion indien niet akkoord met ISV ( 5 dagen) Herindicatiestelling – Als indicatiestellingsverslag verlopen is ( termijnen) – Als andere hulp dan vermeld in verslag noodzakelijk wordt Vernieuwde jeugdhulpregie 53

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 54

Deel 2: Omgaan met verontrusting Een gedeelde verantwoordelijkheid 55

Omgaan met verontrustende situaties Een gedeelde verantwoordelijkheid Handelen in situaties van verontrusting, wordt in het nieuwe decreet IJH beschouwd als een gedeelde verantwoordelijkheid van elke individuele hulpverlener. 56

Verontrustende situaties Van problematische opvoedingssituaties naar problematische leefsituaties Integriteit (psychisch, fysiek, seksueel) wordt aangetast Ontwikkelingskansen (affectief, moreel, intellectueel, sociaal) komen in het gedrang Gevoel - subjectief en interactionistisch gegeven 57

Een gedeelde verantwoordelijkheid Op 3 niveaus: Hulpverleners Organisaties / voorzieningen Gemandateerde voorzieningen Continuüm: Vrijwillig  aanklampend  gedwongen 58

Verantwoordelijkheid van hulpverleners Signalen zien en ermee aan de slag gaan De situatie inschatten – Signalen inventariseren – Objectiveren – objectiveringinstrumenten – teambespreking – Aandacht voor risicofactoren en protectieve factoren Verontrusting bespreken met je cliënt  Bespreken van verontrusting op team  Bespreken van verontrusting met andere hulpverleners 59

Gedeelde verantwoordelijkheid van hulpverleners Zelf opnemen van de hulpverlening/bijkomende hulp in RTJ Eventueel aanmelden bij de Intersectorale Toegangspoort voor meer ingrijpende hulp Bij crisis eventueel naar meldpunt crisis Consult bij de gemandateerde voorziening Bij blijvende ongerustheid en geen vrijwilligheid : aanmelden bij een gemandateerde voorziening Bij ernstig/gewichtig en reëel gevaar: gebruik maken van het spreekrecht ( art. 458Bis SW en noodtoestand) – melden bij het parket 60

(gedeelde) Verantwoordelijkheid van voorzieningen Een context creëren waarin hulpverleners professioneel kunnen handelen: -Goede partnerschappen aangaan met andere voorzieningen -duidelijke procedures en richtlijnen -ondersteunend en empowerend klimaat (visievorming, intervisie/supervisie, juridisch ondersteunende informatie,…) 61

Verantwoordelijkheid van gemandateerde voorzieningen Hulpverleners en voorzieningen ondersteunen in het omgaan met verontrusting (consult) Onderzoeken of hulp maatschappelijk noodzakelijk is na aanmelding jeugdhulpaanbieder of na kennisgeving parket Desgevallend opvolgen Indien nodig verwijzen naar parket 62

Een gedeelde verantwoordelijkheid Werken in en met verontrustende situaties is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle jeugdhulpverleners Inschatten of hulp maatschappelijk noodzakelijk is en desgevallend opvolgen is de verantwoordelijkheid van de gemandateerde voorziening 63

Gemandateerde voorzieningen Niet alle verontrusting is maatschappelijke noodzaak, maar alle maatschappelijke noodzaak is wel verontrusting. 64

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 65

De gemandateerde voorziening WIE? Gemand. voorz. VK OCJ Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ): – Minderjarigen waarvan de ontplooiingskansen/integriteit bedreigd zijn – Problematische leefsituaties die de jongeren schaden Vertrouwenscentrum kindermishandeling (VK): – Situaties van kindermishandeling Verschillende expertise  zelfde mandaat & regelgevend kader 66

Basisprincipes gemandateerde voorziening Gemand. voorz. VK OCJ  Belang van de minderjarige staat centraal  Maximaal contextgericht en subsidiair  Maximale informatie over wat we doen, waarom we dat doen (voorspelbaarheid)  Gedeelde besluitvorming  Maximale participatie aan het proces  Onafhankelijk van het hulpaanbod van de sectoren 67

De gemandateerde voorziening Taak : – Consultmogelijkheid bij verontrusting – Expliciet mandaat in situaties van maatschappelijke noodzaak waar hulpverlener tegen grenzen aanloopt – Aanmelden bij parket indien de kansen van de jongere niet meer gegarandeerd kunnen worden in de vrijwillige hulpverlening Nog steeds in de vrijwilligheid WAT? Gemand. voorz. VK OCJ 68

Van verontrusting naar maatschappelijke noodzaak verontrustende situaties is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle jeugdhulpverleners Inschatten of hulp maatschappelijk noodzakelijk is en desgevallend opvolgen is de verantwoordelijkheid van de gemandateerde voorziening 69

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP CINDY IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie JAC TCK CGG consult aanmelding spoor 1 spoor 2 70

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP KENNY IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie CKG K&G pleegzorg 71

Geen vrijwilligheid mogelijk onderzoek case management triade Uitnodigen cliënt en aanmelder Inschatten maatschappelijke noodzaak Teambeslissing over hulpvoorstel en maatschappelijke noodzaak Interveniërend Observerend Procesvoering bij de gemandateerde voorziening aanmelding Motivatiedocument: Wat zijn de krachten/lasten Wat heb je zelf al gedaan Waarom meld je aan Teambeslissing Cliënt geïnformeerd consult Advies Handvatten aanreiken Parket kennisgeving parket/cliënt 72

Consult vragen bij een gemandateerde voorziening Enkel voor professionele hulpverleners De consultvrager is verantwoordelijk voor het respecteren van de privacy van de betrokkenen (anoniem voor cliënt) Kan gevraagd worden door iedere individuele hulpverlener, hoeft niet vanuit een team (i.t.t. een aanmelding) Vooral telefonisch De registratie bij de gemandateerde voorziening gebeurt op naam van de consultvrager De zorgverantwoordelijkheid voor het cliëntsysteem blijft bij de consultvrager en de gemandateerde voorziening onderneemt geen actie t.a.v. het cliëntsysteem Een consult kan evolueren naar een (aan)melding 73

Doel en resultaat van een consult Doel: De vrager moet zich dus gesterkt weten om verder aan de slag te gaan met de concrete situatie waarin hij/zij betrokken is. Resultaat: 1.Reeds lopende hulp wordt voortgezet of uitgebreid (binnen de eigen voorziening en/of via inschakeling van derden) 2.De consultvrager wordt geadviseerd om: het cliëntsysteem door te verwijzen naar andere hulpverlening een melding te doen voor actieve tussenkomst binnen de reguliere werking van het VK een aanmelding te doen bij een gemandateerde voorziening een aangifte te doen bij de procureur (hoogdringendheid) 74

Aanmelden bij een gemandateerde voorziening Indentificatiegegevens van de cliënt en wie betrokken is (context) Motivatiedocument (M-doc): – Problematiek – Hulpverleningsgeschiedenis – Reden van de aanmelding – Teambeslissing – Bestemming: VK of OCJ Cliënt moet geïnformeerd zijn over de aanmelding De termijn voor een caseonderzoek is bepaald op maximum 65 werkdagen aanmelding Motivatiedocument: Wat zijn de krachten/lasten Wat heb je zelf al gedaan Waarom meld je aan Teambeslissing Cliënt geïnformeerd 75

Uitnodigen van cliënt en aanmelder om alle perspectieven in beeld te brengen Inschatten maatschappelijke noodzaak Onderzoek resulteert in teambeslissing en eindigt met formele uitspraak over al dan niet “maatschappelijke noodzaak tot hulpverlening” 2 types van opvolging in geval van “maatschappelijke noodzaak”: observerend of interveniërend casemanagement In triadegesprek: Beslissing wordt meegedeeld De hulpverlening die GV wenslijk acht De mate van aanklampendheid Het onderzoek bij de gemandateerde voorziening 76

Verwachtingen t.o.v. de aanmelder Aanspreekpunt voor gemandateerde voorziening, bv. voor bijkomende informatie Contact houden met cliënt tijdens onderzoek (kan ondersteund worden door GV) Aanwezigheid op triadegesprek In opvolging van het triadegesprek zelf bieden van hulp of toeleiden naar hulp (miv ITP) 77

Maatschappelijke Noodzaak = Casemanagement Observerend casemanagement – Voorwaarden om naar observerend casemanagement te gaan: Voldoende medewerking bij cliëntsysteem Voldoende waarborgen voor ontplooiingskansen en veiligheid van het kind Voldoende waarborgen voor vrijwillig aanvaarde hulp – Verantwoordelijkheid blijft bij hulpaanbieder en cliënt – Observerend casemanagement: GV volgt op afstand op, observeert – Observatie-overeenkomst: Overeenkomst tussen GV, cliënt, aanmelder / hulpaanbieder De maatschappelijke noodzaak (zorgen en krachten), de verwachtingen en de afspraken worden concreet gemaakt – Informatieplicht bij jeugdhulpaanbieder en cliënt case management Interveniërend Observerend 78

Maatschappelijke Noodzaak = Casemanagement Interveniërend casemanagement Voorwaarden voor interveniërend casemanagement onvoldoende waarborgen voor ontplooiingskansen en veiligheid van het kind onvoldoende medewerking bij cliëntsysteem onvoldoende waarborgen voor vrijwillig aanvaarde hulp Verantwoordelijkheid ligt bij GV GV neemt over en organiseert zelf de hulpverlening GV maakt hulpverleningsprogramma op Opvolging van hulpuitvoering Waken over maatschappelijke noodzaak Aanspreekbaarheid van GV voor hulpverlener en cliënt Evaluatie, minstens om de 6 maanden, van de maatschappelijke noodzaak tot opvolgen de lopende hulpverlening (bij ICM) case management Interveniërend Observerend 79

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP A NDY EN KURT IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie K&J psy consult aanmelding 80

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP KYANO IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie K&G CKG Observatie overeenkomst 81

De gerechtelijke Jeugdhulp Gerecht. jeugdhulp SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter 82

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 83

Gerechtelijke jeugdhulp Parket kan de jeugdrechter vorderen na melding : Burger Politie Hulpverlener ( 458biss SW/ noodtoestand) Gemandateerde voorziening als – Er MaNO is ( besproken met de cliënt) – De minimale veiligheid niet gegarandeerd kan worden of de ontplooiingskansen in gevaar zijn en er is geen toestemming voor gepaste hulpverlening – Er geen medewerking voor onderzoek MaNO is 84

De jeugdrechter Betrokken op minderjarigen in verontrustende situaties op verschillende manieren : – Vordering van het parket na doorverwijzing vanuit gemandateerde voorziening – Procedure hoogdringendheid – Minderjarigen die als misdrijf omschreven feit pleegden. 85

Sociale dienst Jeugdrechtbank Blijft wel bestaan Taak: -Navorsingsopdrachten -Opdrachten van sociale aard -Opmaak van een hulpverleningsprogramma ( IS-voorstel) -Bewaking van gerechtelijke maatregelen -Onderzoeken van mogelijkheid van vrijwillige hulpverlening bij hoogdringende maatregelen Uitvoering van de hulpverlening via de ITP maar autonome beslissing van de Jeugdrechter (bij hoogdringende situaties: prioritair toe te wijzen hulpvraag) 86

Samenwerking betreft gerechtelijke maatregelen in 'verontrustende situaties' Sociale dienst dient A-document met indicatiestellingsverslag in bij team jeugdhulpregie Sociale dienst Jeugdrechtbank functioneert volgens kwaliteitseisen MDT's Samenwerking met andere MDT's voor indiceren van handicap(s) Team JHR behandelt deze aanvragen zoals een ISV van het team indicatiestelling Samenwerking in het kader van de gerechtelijke jeugdhulp

Bij vraag naar module handicap: team JHR beoordeelt zelfstandig of prioriteit wordt toegekend, zonder tussenkomst IRPC Aanvraag indien jeugdrechter gevat is door procedure hoogdringendheid: de aanvraag kan telefonisch gebeuren door jeugdrechtbank bij het team JHR de hulpvraag komt meteen terecht in de fase ‘prioritair toe te wijzen hulpvragen’ – de jeugdhulpregisseur heeft dus een toewijzingsmandaat aanvulling van gegevens gebeurt in latere fase via A-document SDJ voert onderzoek naar vrijwilligheid (OCJ in Brussel) Samenwerking in het kader van de gerechtelijke jeugdhulp

Maatregelenpakket jeugdrechter bij hoogdringendheid is uitgebreid: Omvat alle 'gewone' maatregelen met uitzondering van de pedagogische richtlijn en het onder toezicht stellen van de sociale dienst Bij combinatie van maatregelen: aanzienlijk aantal maatregelen kunnen nu ook gelijktijdig ingezet worden (bv. combinatie pleegzorg en residentiële maatregel). Bij uithuisplaatsing: indien niet gekozen wordt voor pleegplaatsing moet jeugdrechter dit motiveren. Idem indien meerdere minderjarigen niet aan eenzelfde pleeggezin worden toegewezen. Samenwerking in het kader van de gerechtelijke jeugdhulp

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP I EBEN < BUURMAN IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie Begeleidings tehuis Begeleidings tehuis Begeleiding bij autonoom wonen 90

Bemiddeling cliëntoverleg crisishulp 91

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 92

Bemiddeling/cliëntoverleg/crisishulp Inzetbaar op alle momenten Met oog op continuïteit van de hulpverlening in vrijwilligheid Rechtstreeks toegankelijk voor de cliënt ( onder bepaalde voorwaarden) Bemiddeling verplicht : – Als hulpverlening wordt stopgezet zonder wederzijdse toestemming – Voordat cliënt zelf naar de ITP kan stappen 93

Bemiddeling en cliëntoverleg Organisatie: – Gratis – Loketfunctie Doel: bemiddeling heeft tot doel oplossen van een conflict door tussenkomst van een neutraal bemiddelaar waardoor hulpverlening terug op gang kan komen cliëntoverleg heeft afstemming tussen hulpverleners tot doel onder leiding van een onafhankelijk voorzitter 94

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP N ICO IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie Begeleid wonen - ondersteuning ouders Thuiszorg - huishouden CAW-budgetbegeleiding Sociale dienst beschutte werkplaats – moeder Begeleid wonen - ondersteuning ouders Thuiszorg - huishouden CAW-budgetbegeleiding Sociale dienst beschutte werkplaats – moeder CLB Semi-internaat 95

Netwerken Crisisjeugdhulp Iedereen die professioneel in contact komt met minderjarigen. Ook de cliënt rechtstreeks wanneer de cliënt in crisis niet in de mogelijkheid is om zich te wenden tot hulp- of dienstverlener (bv. Weekends) kan in crisissituaties beroep doen op een crisishulpprogramma. Hulp wordt gevraagd via het meldpunt van de netwerkregio waar de crisis plaatsvindt. Ook tijdens de crisishulp van het hulpprogramma blijf je betrokken. Crisishulp situeert zich in de vrijwilligheid! Eerst moeten andere mogelijkheden geëxploreerd zijn 96

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP H ULPVRAGER M INDERJARIGE - OUDERS - CONTEXT IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie

Vragen m.b.t. overgang : capita selecta Wat gebeurt met lopende hulpverlening of goedgekeurde maar nog niet opgestarte hulpverlening ? Dossiers die een reeds geformaliseerd statuut hebben verliezen dat in de nieuwe structuur niet In welke dossiers zal de consulent verdwijnen? Die inschatting zal vooraf gemaakt worden door de Comités. Wat gebeurt er met de huidige wachtlijsten ? Wat met voortgezette hulpverlening ? 98

Vlaams Loket Jeugdhulp Toelichtende brochure: werkingsprocessen in de ITP FAQ Ondersteunende documenten ( handleiding A- doc, handleiding M-doc, Moduledatabank,…) Publicaties Contactgegevens 99.

Regionale Helpdesk Vernieuwd jeugdhulplandschap Provincie Antwerpen Provincie Limburg Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Vlaams-Brabant en Brussel Provincie West-Vlaanderen 100

Gerecht. jeugdhulp Toegangspoort Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Gemand. voorz. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp VK BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Jeugd hulpregie OCJ SDJ Jeugd rechter Jeugd rechter Gemeenschaps- instelling CrisisjeugdhulpBemiddelingCliëntoverleg CAP Hulpvrager Minderjarige-ouders-contex T IRPC MDT Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT Politie 101

Afkortingen A-document: aanmelddocument bij de intersectorale toegangspoort AWW: algemeen welzijnswerk CAP: centraal informatie- en aanmeldpunt CGG: centrum geestelijke gezondheidszorg CLB: centrum voor leerlingenbegeleiding CO: cliëntoverleg COS: centrum voor ontwikkelingsstoornissen EMK: experimenteel modulair kader FID: frequentie intensiteit duur GV: gemandateerde voorziening IJH: integrale jeugdhulp IPH: intersectorale prioritaire hulpvragen IRPC: intersectorale regionale prioriteitencommissie IS: indicatiestelling ISV: indicatiestellingsverslag ITP: intersectorale toegangspoort JHB: jeugdhulpbeslissing JHR: jeugdhulpregie IMB: individuele materiële bijstand JRB: jeugdrechtbank MN: maatschappelijke noodzaak MDD: multidisciplinaire dossier MDT: multidisciplinair team MFC: multifunctioneel centrum NRTJ: niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp OBC: observatie en behandelingscentrum OCJ: ondersteuningscentrum jeugdzorg OOOC: onthaal, oriëntatie en observatiecentrum PAB: persoonlijk assistentie budget PVF: persoonsvolgende financiering RTJ: rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp SDJ: sociale dienst gerechtelijke jeugdbijstand TM: typemodule VAPH: Vlaams agentschap voor personen met een handicap VIST: versnelde indicatiestelling en toewijzing VK: vertrouwenscentrum kindermishandeling 102

DANK JE WEL Itte Van Hecke - Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Annemie Van Looveren - Steunpunt Jeugdhulp Joris Claes – Steunpunt Expertisenetwerken Alles over de vormingen : 103