WAT NU MET DIE SCHILDKLIERTESTEN? Dr. L.De Keyser

Casus : Chantal VB, 35 jo. advocate -VG : T&A, appendix - recent gehuwd, zeer druk professioneel -“meer moe, paar kg bij zonder reden” -“ kan niet zwanger geraken”,G0P0, nl.cyclus -“ Er is iets mis met mijn hormonen !” -“ Ik denk dat er een probleem is met mijn SK”

Heeft deze intelligente dame gelijk? 1.In het verdenken van haar SK? 2. naar haar huisarts te gaan en niet naar een - internist - gynecoloog - endocrinoloog?

Hypothyroidie - Frequent: - 1/4000 neonatus tot > 10 % vd. bejaarden - 3-4x meer in vrouwen - meer in ouderen - Meestal Primaire, zelden < 1% secundaire hypothyroidie en dan samen met andere pituitaire deficits ( GH, FSH/LH x sexhormon)

Symptomen Hypothyroidie - Niet Specifiek - Ontstaan traag, progressief over maanden/jaren - Varieren van subklinisch tot manifest,”overt”

Symptomen Hypothyroidie - Moe,zwak,minder energie - Trager in denken,geheugen,concentratie - Down,depressief - Koud,droge huid,haarverlies - Constipatie - Gewichtstoename 5-10kg,vochtretentie - Hoofdpijn,paresthesien,spierkrampen - Menorrhagieen

Raadpleging -Anamnese : - negatief - geen SK-problemen in familie

Raadpleging -Anamnese : - negatief - geen SK-problemen in familie - Klinisch onderzoek

Raadpleging -Anamnese : - negatief - geen SK-problemen in familie -Klinisch onderzoek - normaal cm, 77 kg, BMI = 26,5 - SK = nl.

Welke labotesten?

- Cofo - Biochemie SMA 12 - TSH vrij T4 - andere ? Prolactine, Estradiol, FSH/LH

Raadpleging -Anamnese : - negatief - geen SK-problemen in familie -Klinisch onderzoek - normaal cm, 77 kg, BMI = 26,5 - SK = nl. -Labotesten : - Cofo : nl. - Biochemie SMA 12 : nl - TSH = 6,4 (nl ,2) T4 = 13,5 ( nl )

Wat te doen nu? Opties : 1. Herhaal TSH en T4 plus TPO-antistoffen, nu 2. Idem, in 4-6 maand 3. Geruststelling : “alles is in orde, maak je geen zorgen” 4. Start l-Thyroxine 50 mcg. per dag

Diagnose Hypothyroidie = TSH TSH : - 0,4 - 4,0 mU/l : normaal - 4,0 - 10,0 : subklinische Hypothyroidie - > 10,0 : manifeste Hypothyroidie Onze patiente had een TSH = 6,4 met een T4 van 13,5 (nl.10-28)

Betekenis pos. TPO-antistoffen -Wijst op onderliggende Hashimoto’s thyroiditis -Groter risico op progressie naar klinische, manifeste hypothyroidie -Meer risico op infertiliteit en miskraam ( zelfs bij normaal T4 x TSH) -Meer kans op andere auto-immuunziekten

Diagnose Hypothyroidie - Confirmeer verhoogd TSH - Vrij T4 - SK-antistoffen :TPO en ATA : nuttig 1x,niet echt nodig - Echografie SK : enkel als palpeerbare SK-afwijking - Tc of I-123 scan : overbodig

Wie screenen op Hypothyroidie? - ATA ( Am.Thyroid Ass.) : TSH om de 5 jaar als > 35 jaar oud - Zeker als : - goiter of suggestieve symptomen - neonatus - bejaarden,zeker als cognitieve dysfunctie - zwangeren,frequent miskraam,infertiliteit - depressie,zeker als refractief - hoog cholesterol,obesitas, abnl.gewichttoenam - type 1 diabetes,RA,SLE - Lithium, amiodarone, interferon - nekradiatie - vroegere therapie v. hyperthyroidie

Etiologie Hypothyroidie - Meestal Auto-Immuun: pos. TPO/ATA antistoffen, chronische lymfocytaire thyroiditis (Hashimoto’s ) - Wereldwijd: iodium-deficientie - Andere: - I-131,SK-chirurgie - nek radiatie - meds: lithium,cordarone,interferon - congenitaal:agenese, enzymdefect Behandeling is dezelfde voor alle: l-Thyroxine

Therapie Hypothyroidie = Thyroxine T4 - Gebruik Synthetisch l-Thyroxine: Elthyrone,Euthyrox,L-Thyroxine Christiaens - Vermijd “natuurlijk” SK-hormoon : variabel T4 en T3 gehalte -Vermijd combo-T4/T3 = Novothyral : biochemische hyperthyroidie -Op nuchtere maag, half uur pre-maaltijd,niet tegelijk met vitamines, calcium of ijzer tabletten

L-Thyroxine therapie - Startdosis: mcg in gezonde pt mcg als > 65 jo of cardiale pt -Titreer dosis met 25 mcg om de 6-8 weken tot : - TSH tussen 0,3 - 2,5 - subjectief beter en “euthyroid” - Onderhoudsdosis 1,6 mcg/kg LG : mcg 1x pd, 30 min. ac - Follow-up : test TSH en fT4 om de 6-12 maand

Moet subklinische Hypothyroidie behandeld ? - Definitie: nl. T4 en T3 met TSH 4 tot 10 - Behandel met l-Thyroxine als: - beperkte symptomen - vergrote SK - positieve TPO of ATA - verhoogd LDL - zwanger - fertiliteit gewenst - refractieve depressie

Valse indicaties voor l-T4 therapie - CVS met nl. T4/TSH - Obesitas met nl.T4/TSH - Hyperlipidemie met nl. T4/TSH - Depressie met nl.T4/TSH - PMS met nl.T4/TSH - Ouderen of cardiale pt met goiter of SK nodules en nl.T4/TSH

Wat doen als pt op l-thyroxine voor onduidelijke indicatie ? - Test T4,TSH en TPO/ATA - Als TPO of ATA positief : voortzetten l-Thyroxine - Als TPO en ATA negatief : stop l-thyroxine en test TSH 4 weken later : # als TSH > 4,0 : herstart l-Thyroxine # als TSH normaal : geen l-Thyroxine nodig

Risico v. overbehandeling l-T4 - Manifeste hyperthyroidie x typische symptomen - Asymptomatische, subklinische hyperthyroidie ( hoog-nl.T4 x TSH < 0,1 ): - cardiale arythmieen, angor,CHF - botontkalking,osteoporose

Hypothyroidie x Zwangerschap - 2,2 % incidentie in Belgische studie - Kan de novo ontstaan in de zwangerschap - Geen symptomen in 33 % - Foetus is dependent op maternele T4/T3 transfer in de eerste 16 weken vd zwangerschap

Risico’s v.Hypothyroidie in zwangerschap - Miskraam - Pre-eclampsie - Placenta-abruptie en pre-term geboorte - Post-partum bloeding - Post-partum depressie en psychosis - SGA-baby - Baby met tragere psycho-motorische ontwikkeling en lager IQ

Strategie zwangerschap en SK - Test TSH bij begin zwangerschap : normaal TSH is < 2,5 mU/ml - Geef ( of verhoog) l-Thyroxine als TSH > 2,5 - Hogere dosis l-T4 nodig, start met mcg 1x pd - Dosis aanpassen om de 4 weken in eerste helft vd. zwangerschap - Reduceer dosis na bevalling - Borstvoeding is OK als op l-Thyroxine

Consulteer Endocrino voor hypothyroidie als: -Kinderen en baby’s -TSH blijft hoog onder therapie - Zwangerschap - Infertiliteit - Pt. op Amiodaron -Secundaire, pituitaire hypothyroidie -Goiter of SK-nodule(s) - Thyroxine therapie na heelkunde voor SK-kanker