HAN zwaartepunt Sustainable Energy & Environment t.b.v. Energietransitie in de Achterhoek Tinus Hammink Programmadirecteur SEECE Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise

Regio-specifiek en uniek in Nederland: Duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar. Provinciaal EMT en Achterhoek 2020 speerpunt Veel energie(gerelateerde) bedrijven; - Opwekken en distributie - Dienstverlenende bedrijven - Maakindustrie, bijvoorbeeld t.a.v.:. decentrale opwekking en decentrale opslag van energie. voertuigen: elektrische aandrijving en opslag (batterij, waterstof) Bouw- en installatie (all-electric houses, energieneutraal bouwen) EMT hotspots/innovatiehubs: IIME (Doetinchem), IPKW, Campus Topsector energie: innovatie agenda en human capital agenda HAN focus op duurzame ENERGIE

Tekorten HBO, WO en MBO NB Nieuwe doelgroepen (zij-instroom, engels, talent, AD) Continue inhoudelijke veranderingen De sector Energie zit in een transitie Nieuwe rollen en regionale verbanden - Centre of expertise (Duurzame elektrische energie) - HBO onderzoeksfunctie en MKB participatie - kansen door sociale innovatie in onderwijs en MKB - aandacht voor krimpregio’s - thematisch stimuleren 4 O’s samenwerking Human Capital Agenda Topsector Energie

CoE als Publiek private samenwerking 4 O’s On- der- zoek OVERHEID regionaal, nationaal (europees) Op- lei- ding- en Sustainable Energy & Environment ONDERNEMINGEN Regionale speerpunten

Vervangingsvraag vs instroom vanuit HBO voor technische HBO functies alle sectoren tm 2020 HBO Elektrotechniektekort5000 HBO Werktuigbouwtekort5000 Arbeidsmarkt HBO techniek Bron: TNO arbeidsmarkt verkenning

Probleemstelling:herkent u die? Analyse en Probleemstelling arbeidscapaciteit : -er is en blijft een groeiend tekort aan technische arbeidscapaciteit op HBO niveau mn voor energie gerelateerde bedrijven en maakindustrie (i.v.m. innovaties) (HBO Elektro en Wtb) - zonder interventies en samenwerking van werkgevers en opleidingsinstituten en overheden zullen deze tekorten niet worden opgelost.

Mensen met een opleiding in een richting waarin geen arbeidsperspectief is Mensen die willen werken in combinatie met een HBO studie c.q. hun studie werkend willen afronden Mensen die moeten werken (geld verdienen) in combinatie met een HBO studie Mensen die kiezen voor het thema “duurzame energie transitie” Nieuwe doelgroepen; Die anders niet in onze sector komen

IIME Voor studentenVoor bedrijven Stage- en afstudeeropdrachtenInvulling van innovatietrajecten Deeltijd leerwerkplekkenKweekvijver van talent Multidisciplinaire teamsPassende begeleiding Netwerk- en kennisdelingVersterking van lokale MKB’s

Voorbeelden van HBO/SEECE onderzoeksprojecten SOPRA Zie HCPV-GO Solar concentratie voor de gebouwde omgeving (en kassen); Oogsten van energie en verminderen warmtelast/airco 10

Vervangingsvraag Technische functies (alleen energie bedrijven / Netwerkbedrijven): Jaarlijks 500 op MBO niveau Jaarlijks 200 op HBO/WO niveau Vervangingsvraag Technische functies Alliander Jaarlijks 80 op MBO niveau Jaarlijks 30 op HBO/WO niveau Arbeidsmarktverkenning WENb 11 Energiesector arbeidsplaatsen 60% werknemers netwerkbedrijven ouder dan 45 jaar 50% van de functies energievoorziening middelbaar beroepsniveau 26% vrouwen Bron: TNO arbeidsmarkt verkenning 2012

HAN met IPKW: Met bedrijven (bijv. Allego, Hyet Solar), Greenhouse, Zero-emission centre Duurzaam/Lean bedrijventerrein Eigen testfaciliteiten bijv. Hypersense en living lab Verbindingen tussen de EMT hotspots (1)

3 dagen deeltijd bij netbedrijf start op MBO functie. 2 dagen deeltijd opleiding duurzame HBO / HAN In 4 jaar HBO diploma Elektrotechniek (bachelor of engineering c.q. ingenieur) Casuïstiek, studieopdrachten, stage/afstudeer- opdrachten komen uit de energiewereld van de toekomst Opzet leer-werk traject