Expeditieverslag Theemuseum Wintertuin Baarn

Projectteam Cor Wijn, directeur Hylkema Consultants. Specialisme: beleidsvorming en projectmanagement op het terrein van de kunsten en het cultureel erfgoed. Zijn kracht ligt in het - binnen een complexe organisatorische en juridische omgeving - aansturen van tijdelijke werkzaamheden gericht op concrete doelen zoals de realisatie van een bouwwerk of van een integraal beleidsdocument. Publiceert geregeld over cultuurbeleid en was onder andere voorzitter van de redactie van het Handboek Cultuurbeleid. Rob van Zoest, directeur Kunsthistorisch Advies- en Organisatiebureau D’ARTS. Het werkterrein is cultuur in de breedste zin van het woord: van de Koninklijke Bibliotheek tot Ajax en van De Nieuwe Kerk tot het Vredespaleis. Bureau D’ARTS bedenkt, organiseert en produceert tentoonstellingen, initieert en produceert boeken, denkt mee over marketingstrategieën en treedt op als adviseur van musea en overheden. Sinds 2006 is Van Zoest tevens bestuurder van de Stichting die zorgt voor de openstelling en exploitatie van het voormalige Paleis Soestdijk.

Gesprekspartners De heren J-W. Jansen en F. Luiten (Raadscommissie Wintertuin) Mw. K. van Berge Henegouwen, mw. K. Oud en dhr. J. Reedijk (Stichting ‘De Wintertuin’) Dhr. H. Blokzijl (Bomencentrum Nederland) Dhr. H. van der Aa (Vrienden van het Cantonspark) Dhr. H. Walraven van Ommeren (Palm Court Galleries) Mw. T. Coppens (Historisch Toerisme Bureau Thera Coppens) Dhr. Hallie (namens omwonenden Cantonspark) De heren W. Eckelmans en A. de Ronde Bresser (SARA LEE) De heren H. De Beaufort en D. Six (Stichting Van Gimborn Arboretum) Dhr. B. Boot, Golden Coffee Box

Wat wil men níet? Verval en sloop Veel bezoekers Duur eten Geluidsoverlast Hoge exploitatielasten Hangjongeren in park Veel verkeer en hoge parkeerdruk Subsidie OCW mislopen

Wat wil men wél? Rust Glas wijn, kop thee op terras Kinderen spelen in park Zorg en aandacht voor de bijzondere bomen Lokale activiteiten zoals workshops, lezingen en tentoonstellingen Uitnodigend park Trots zijn op Baarnse Wintertuin

Twee soorten kosten Investeringskosten - cascorestauratie - afbouw/inrichting - technische voorzieningen (o.a. klimaatbeheersing) NB: energierekening is nu extreem hoog! Exploitatie - huisvesting (huur) - personeel en organisatie - gebruikskosten (gas, water, elektra) - verzekeringen - e.a.

Centraal: de huurlast Investeringskosten wel/ niet in huur verdisconteren? Huur wel /niet marktconform? lage huur => marktverstoring markthuur (bv. € ,=) => zware last

Scenario’s 0Verplaatsen ITheemuseum IIThee & koffie ‘belevenis’ IIITheecentrum IVThee- en koffieschenkerij V Top Horeca

0Verplaatsen Mogelijke belangstelling bij twee partijen Probleem van ‘bijzonder, maar moeilijk gebouw op een onmogelijke plek’ opgelost Waarschijnlijk onbespreekbaar voor Rijksdienst Cultureel Erfgoed

ITheemuseum Stichting Collectie Doelgroep: 45 + dames, regionaal, touroperators Bezoekersaantal : maximaal ca (= ca. 400 per week) Openstelling: seizoen, 6 dagen, uur Verhuur Horeca Winkel Personeel: beheerder + betaalde krachten + vrijwilligers Randvoorwaarden

Globaal: jaarlijkse kosten/baten InkomstenEntreegelden Horeca Verhuur Totaal UitgavenAfschrijving inrichting (10 jr.) Bedrijfs- en gebruikskosten Museumpersoneel (3 fte) Horecapersoneel Huisvesting Totaal ExploitatieTEKORT

Bijdrage overheid per museumbezoek

IIThee&koffie Belevenis Variant A: SARA LEE als aanjager Commerciële horeca-exploitant SARA LEE als aanjager: inrichting, workshops, media- aandacht Thee én koffie als thema Doelgroep: vrouwen, Pickwick-programma Openstelling : 6 dagen per week, (?) uur Workshops Winkel Personeel: exploitant + betaalde krachten Randvoorwaarden

IIThee&koffie Belevenis Variant B: Golden Coffee Box Firma van Barend Boot uit Baarn Bestaand koffiecentrum in Baarn mét een historische collectie (deels in opslag) Initiatief in Lage Vuursche gaat niet door; Boot Koffie wordt wekelijks geroosterd en geschonken in 200 horecazaken en verkocht in 50 winkels in Nederland Workshops en presentatieruimte Openstelling: ?

IIITheecentrum Non-profit Zachte horeca met randprogrammering Openstelling: seizoensafhankelijk Doelgroep: Baarnaars, nabije regio Horeca: ‘kleine kaart’ Activiteiten: workshops, tentoonstellingen, concerten e.d. Personeel: betaalde beheerder (exploitant)+ vrijwilligers Samenwerking met Baarnse culturele instellingen voor programmering Lage huuropbrengst Randvoorwaarden

IVKoffie- en Theeschenkerij Commerciële exploitant Zachte horeca met accent op koffie en thee (=> thee als ‘dekmantel’) Marktpositie Openstelling: 5 à 6 dagen per week, uur Personeel: betaalde krachten Doelgroep: Baarn en zeer nabije regio Randvoorwaarden

VTop horeca Commerciële exploitant Hoogste segment. Referenties: Wilhelminapark en Karel V (Utrecht), De Kas (Amsterdam) Openstelling: 6 dagen per week, uur Hoge huuropbrengst Randvoorwaarden

Voorwaarden Park toegankelijker maken Voldoende parkeermogelijkheden creëren Kwaliteit

Conclusie 1. Bijzonder gebouw op onmogelijke plek 2. Theemuseum Lastig: geen collectie, veel concurrentie, trekt beperkte doelgroep, hoge exploitatielast Gemeente moet op jaarbasis bedrag van min. € subsidiëren. 3. Alternatieve thee-plannen Niet-commerciële exploitant kost gemeente ook geld; Commerciële exploitant die heil in locatie ziet moet worden gevonden. Vergt goede afspraken met de buurt. Kortom: alle opties kosten de gemeente geld, behalve horeca, maar dit kan op weinig draagvlak rekenen.

Overwegingen Wil de gemeente jaarlijks bijdragen aan de exploitatie? Is de gemeente bereid tot een niet-martkconforme huurstelling? Wil de gemeente het energiezuinig maken van pand voor haar rekening nemen? Kan het park toegankelijker en kindvriendelijker worden gemaakt? Wil de gemeente het toegankelijker maken van het park voor haar rekening nemen? Moet er wel thee worden gedronken in de Wintertuin of moeten er andere mogelijkheden nader worden onderzocht …

…..zoals: Tóch verplaatsen van het gebouw naar een plek zonder problemen Uitnodigen van de Escher Foundation om collectie ten toon te stellen in Wintertuin: ‘Escher weer thuis’