21 st century skills en het onderwijs in de kennismaatschappij Joke Voogt De Onderwijsdagen Utrecht, 9 november 2010

In deze presentatie  Wat zijn 21 st century skills en waarom zijn ze relevant?  Analyse van opvattingen en uitwerkingen van 21 st century skills  Modellen  Onderzoeksvragen/ Aanpak  Expertteam  Resultaten van de analyse  Rol van ICT  Wat betekent dit en Hoe verder?

21 st century skills: Aanleiding  Kennismaatschappij  Arbeidsmarkt: meer ‘mensen’– en ’kennis’werkers  Jongeren worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan  Een aantal kerntaken zijn in principe vergelijkbaar en vragen om nieuwe competenties: 21 st century skills (ook: key skills (EU); life long learning competencies (OESO)  Uitdaging samenleving: Hoe kan de verwerving van 21 st century skills ook buiten het onderwijs worden bevorderd?  Uitdaging voor het onderwijs: Hoe zien curricula eruit die relevant zijn voor de kennismaatschappij?

21 st century skills: Aanleiding  Kennismaatschappij  Arbeidsmarkt: meer ‘mensen’– en ’kennis’werkers  Jongeren worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan  Een aantal kerntaken zijn in principe vergelijkbaar en vragen om nieuwe competenties: 21 st century skills (ook: key skills (EU); life long learning competencies (OESO)  Uitdaging samenleving: Hoe kan de verwerving van 21 st century skills ook buiten het onderwijs worden bevorderd?  Uitdaging voor het onderwijs: Hoe zien curricula eruit die relevant zijn voor de kennismaatschappij?

Onderzoek naar 21 st century skills modellen  Partnership for 21 st Century Skills (P21)  EnGauge  Assessment and Teaching of 21st century skills (ATCS)  National Educational Technology Standards (NETS)  Technological Literacy Framework for the 2012 National Assessment of Educational Progress (NAEP)  EU  OESO  UNESCO

Onderzoeksvragen 21 st century skills (Wat moet worden geleerd) Implementatie (Hoe wordt geleerd/ didactische benaderingen) Evaluatie (Welke uitkomsten en hoe die te beoordelen) ICT

Waar hebben we naar gekeken? CompetentiesArgumenten voor 21st century skills Definitie van 21st century skills ICT-gerelateerde competenties ImplementatieCurriculum & Instructie ICT Professionele Ontwikkeling Publiek-private partnerschap Strategieën/voorwaarden voor implementatie BeoordelingArgumenten Typen beoordelingen Beoordelingsinstrumenten ICT Strategieën/voorwaarden voor implementatie

Argumenten  Technologische ontwikkelingen (alle modellen)  Globalisering/ internationalisering (EU/OESO)  Flexibele aanpassing aan een veranderende samenleving (ATCS, P21, EU)  Noodzaak duurzame democratische ontwikkeling (OESO)  Ontwikkelingen in onderzoek naar leren van mensen (P21, En Gauge)  Wat valt op  Het debat wordt gevoerd door de private sector; waar blijft het onderwijs?

Wat moet worden geleerd Alle modellenIn 4 modellenIn 2 modellenIn 1 model  Samenwerking  Communicatie  ICT geletterdheid  Sociaal en/of culturele vaardigheden / Burgerschap  Creativiteit  Kritisch denken  Probleemoplos- vaardigheden  Productiviteit  Leren te leren  Zelfsturing  Plannen  Flexibiliteit  Kernvakken: Wiskunde Moedertaal Vreemde talen Natuur en techniek  Risico’s nemen  Metacognitie  Beheersen/ oplossen van conflicten  Initiatief en ondernemerschap  Interdisciplinaire thema’s  Kernvakken: Kunst, econmie, aardrijkskunde, geschiedenis en maatschappijleer

 Wat valt op  Verschil in terminologie tussen de modellen  Veel wensen weinig uitwerking  Geen niveau-aanduidingen (wanneer moet wat worden geleerd)  Veelal ontbreken van link met kernvakken in het huidige curriculum  Waar kunnen 21 st century skills worden geleerd: Verhouding tussen formele en informele (onderwijs)settings

ICT gerelateerde competenties Informatievaardigheden (6) Informatie evalueren afkomstig van een scala aan media; herkennen wanneer informatie nodig is; lokaliseren, synthetiseren, en het effectief gebruiken van informatie (En Gauge) ICT vaardigheden gericht op kennisverwerving (4) Gebruik ICT om kennis te construeren, ontwikkelen van innovatieve producten of processen (NETS) Digitale geletterdheid (5)ICT effectief kunnen toepassen (P21) Fundamenteel begrip van de ethische/ juridische problemen rond het gebruik van ICT (P21) De aard van technologie begrijpen (NAEP)

ICT gerelateerde competenties Informatievaardigheden (6) Informatie evalueren afkomstig van een scala aan media; herkennen wanneer informatie nodig is; lokaliseren, synthetiseren, en het effectief gebruiken van informatie (En Gauge) ICT vaardigheden gericht op kennisverwerving (4) Gebruik ICT om kennis te construeren, ontwikkelen van innovatieve producten of processen (NETS) Digitale geletterdheid (5)ICT effectief kunnen toepassen (P21) Fundamenteel begrip van de ethische/ juridische problemen rond het gebruik van ICT (P21) De aard van technologie begrijpen (NAEP)

ICT gerelateerde competenties Informatievaardigheden (6) Informatie evalueren afkomstig van een scala aan media; herkennen wanneer informatie nodig is; lokaliseren, synthetiseren, en het effectief gebruiken van informatie (En Gauge) ICT vaardigheden gericht op kennisverwerving (4) Gebruik ICT om kennis te construeren, ontwikkelen van innovatieve producten of processen (NETS) Digitale geletterdheid (5)ICT effectief kunnen toepassen (P21) Fundamenteel begrip van de ethische/ juridische problemen rond het gebruik van ICT (P21) De aard van technologie begrijpen (NAEP)

 Wat valt op  ICT gerelateerde competenties geïsoleerd of geïntegreerd met de andere 21st century skills  Rollen van ICT: Leren met en leren over ICT?  Rol van ICT in de verbinding tussen formeel en informeel leren

Implementatie in het curriculum  Toevoegen aan bestaande curriculum  Nieuwe vakken  Nieuwe inhouden binnen vakken  Integreren in het bestaande curriculum  Curriculumoverstijgende competenties  Onderdeel van een nieuw curriculum  Verlaten van de traditionele vakkenstructuur;  De school als lerende organisatie

 Wat valt op  De modellen maken geen keuze  Noodzaak voor nieuwe didactische benaderingen (mbv ICT)  Kennis over het leren van leerlingen sluit aan bij 21 st century competenties  Koppel leren in informele en formele settings  Sleutelrol voor de docent  Professionele ontwikkeling van docenten centraal!  Over dezelfde competenties beschikken als leerlingen  Variatie en didactiek/ gebruik van ICT tools  Multidisciplinaire benaderingen  Life long learner: professionele groei en leiderschap

 Wat valt op  De modellen maken geen keuze  Noodzaak voor nieuwe didactische benaderingen (mbv ICT)  Kennis over het leren van leerlingen sluit aan bij 21 st century competenties  Koppel leren in informele en formele settings  Sleutelrol voor de docent  Professionele ontwikkeling van docenten centraal!  Over dezelfde competenties beschikken als leerlingen  Variatie en didactiek/ gebruik van ICT tools  Multidisciplinaire benaderingen  Life long learner: professionele groei en leiderschap

Beoordeling van 21 st century skills  Huidige beoordelingsmodellen zijn niet toereikend Kenmerken van de beoordeling van 21 st century skills (ATCS)  Afgestemd op de ontwikkeling van 21 st century doelen  Flexibel kunnen inspelen op nieuwe ontwikelingen  Gericht op het tonen van de prestatie (performance- based)  Niet alleen om verantwoording af te leggen (summatief), maar vooral ook gericht op productieve en bruikbare feedback (formatief)  Voldoen aan de eisen van een goede beoordeling

Beoordeling van 21 st century skills  Huidige beoordelingsmodellen zijn niet toereikend Kenmerken van de beoordeling van 21 st century skills (ATCS)  Voldoen aan de eisen van een goede beoordeling  Afgestemd op de ontwikkeling van 21 st century doelen  Flexibel kunnen inspelen op nieuwe ontwikelingen  Gericht op het tonen van de prestatie (performance- based)  Niet alleen om verantwoording af te leggen (summatief), maar vooral ook gericht op productieve en bruikbare feedback (formatief)

Beoordeling van 21 st century skills  Huidige beoordelingsmodellen zijn niet toereikend Kenmerken van de beoordeling van 21 st century skills (ATCS)  Voldoen aan de eisen van een goede beoordeling  Afgestemd op de ontwikkeling van 21 st century doelen  Flexibel kunnen inspelen op nieuwe ontwikelingen  Gericht op het tonen van de prestatie (performance- based)  Niet alleen om verantwoording af te leggen (summatief), maar vooral ook gericht op productieve en bruikbare feedback (formatief)

ICT en beoordeling  Verandering in proces:  Toetsontwikkeling (itembanken)  Toetsafname  Disseminatie van toetsen  Verandering van de inhoud van de beoordeling:  Toevoegen van betekenisvolle taken  Beoordelen van bepaalde concepten

 Wat valt op  Er zijn diverse initiatieven gericht op de beoordeling van (onderdelen van) 21 st century skills: OESO, NAEP, Dede, ICILS  Aandacht voor formatieve en summatieve beoordeling  Consequenties voor eindexamens

Aanbevelingen: Aanscherping van 21 st century skills  Beschrijven in termen van kennis, vaardigheden, attitudes, en ethiek  Ontwikkel een brede notie van digitale geletterdheid  Koppel 21 st century skills aan kernvakken en interdisciplinaire thema’s  Actieplan voor 21 st century skills  Inbedding in curriculum en evaluatie  Professionalisering van docenten  Aandacht voor formeel en informeel leren

Vragen….. Discussie!