TRAINING PLUSCOACHING “De vraag naar antwoord” oplossingsgericht en systeemgericht werken in het onderwijs Houding / werkwijze pluscoach –Basis vanuit oplossingsgericht werken Planmatig werken –Formulier bespreken Werken met het systeem –Systeem van de jongere = familie jongere,school,sociaal netwerk

Opwarmer Goede momenten en wensen stapeltjes Pak je agenda! – 10 minuten Loop door de afgelopen 2 weken heen. Noteer de momenten waar je tevreden over bent omdat er iets goed werkte op een velletje, en maak er een goede momenten stapeltje van. Wensen stapeltje. Denk na over de komende twee weken. Noteer alles wat je jezelf toewenst de komende twee weken op een velletje en maak er een wensenstapeltje van. Maak 2 tallen, vertel elkaar over 1 goed moment, en 1 wens.

Theorie oplossingsgericht werken de basisregels: Als iets niet werkt, leer ervan en doe iets anders Als iets wel (of beter) werkt, doe er meer van Als iets blijkt te werken, leer het (van/aan) iemand anders

Aandacht op versterking en op de krachten van de cliënt Ondanks de moeilijkheden in het leven beschikken mensen over sterke kanten die aangesproken kunnen worden om de kwaliteit van leven te verbeteren. De motivatie van cliënten neemt toe door een constante nadruk te leggen op de sterke kanten zoals de cliënt die definieert. Voor het ontdekken van de sterke kanten is een proces van coöperatieve exploratie vereist tussen cliënt en hulpverleners. De cliënt heeft het laatste woord over wat er in zijn leven moet verbeteren. Het richten op sterke kanten maakt dat hulpverleners niet in de verleiding komen om de cliënten te veroordelen voor of de schuld te geven van het hebben van moeilijkheden, en in plaats daarvan leren ontdekken hoe cliënten erin geslaagd zijn te overleven- zelfs in moeilijke omstandigheden.

De acht stappen dans complimenteren Contact leggen Context Doelen stellen Sterke punten Uitzon- deringen Toekomst gerichtheid Schalen

complimenteren Complimenteren staat in het midden als centrale techniek Probeer complimenten zoveel mogelijk te geven in gesprekken want het zorgt voor: – Groei van zelfvertrouwen van cliënten – Groei van hoop van cliënten. Met complimenteren haal je de positieve veranderingen, krachten, en hulpbronnen van de cliënt naar boven

Contact leggen Altijd de eerste stap Eerste contact blijken mensen uit te zoeken of de hulpverlener luistert naar wat zij te vertellen hebben. Laten merken dat je naar hen luistert door de NIET- WETEN houding – Gebruik al je gesprekstechnieken die laten merken dat je luistert – Door samenvatten blokkeer je je neiging om als luisteraar te evalueren terwijl je luistert. – Belangstelling tonen – Toon respect middels je vragen – Nieuwsgierig zijn

Context verhelderen Een probleem speelt zich altijd af in een bepaalde context. – Alleen de cliënt kent die en heeft daar zijn eigen mening over. Onderzoek het Referentie kader van de cliënt – Niet-weten houding hierbij hard nodig: – Oplossingen zoeken binnen het referentiekader de ervaringen van de cliënt Wie of wat is belangrijk voor de cliënt

uitzonderingen zoeken Een probleem doet zich nooit de hele dag voor. Deze momenten naar voren halen maakt het realistischer dat een oplossing voor handen is. De uitzonderingsvraag na het wonder: “ Kun je een moment noemen uit de afgelopen periode dat al een klein beetje op het wonder lijkt? ” Vervolgens uitgebreid door vragen naar een concrete beschrijving Ook de uitzonderingsvraag kun je op verschillende manieren stellen

De schalen “ Stel dat 10 het wonder is en toen het probleem op zijn ergst was is 0? Op welk cijfer zit je nu? ”

Toekomstprojecties De wondervraag “ ik wil je een rare vraag stellen. Stel dat, terwijl je slaapt vannacht en het stil is in huis, er een wonder zou gebeuren. Het wonder is dat het probleem dat je hier bracht is opgelost. Maar, omdat je sliep weet je niet dat het wonder heeft plaatsgevonden. Wat zal er dan anders zijn wanneer je morgenochtend wakker wordt waaraan jij kunt zien dat er een wonder is gebeurd en dat het probleem dat jou hier bracht is opgelost? ” Met deze vraag beschrijft de cliënt de gewenste eindsituatie van de hulp Het is een vraag waarmee je een verschuiving verkrijgt bij de cliënt van problemengekleurd denken naar een focus op oplossingen. Er zijn meer manieren om toekomst projecties te bouwen. DOORVRAGEN is HEEEEEL belangrijk

Samenwerken If you have an apple and I have an apple and we exchange apples then you and I will still each have one apple. But if you have an idea and I have an idea and we exchange these ideas, then each of us will have two ideas George Bernard Shaw

Planmatig werken Drie fases van werken Fase 1: motivatie en alliantie Fase 2: veranderingsfase Fase 3: generalisatiefase

Fase weken Eindresultaat: plan van aanpak Doelen geformuleerd in termen van einddoelen Daarbij werkdoelen Wat kan nuttig zijn: wondervraag, uitzonderingsvraag, complimenten

Fase 2 2 tot 4 maanden Streven naar behalen van doelen Hulpmiddel: Planningsformulieren Wat kan nuttig zijn: bv schaalvragen, complimenten, nuttigheidsvraag, uitzonderingsvragen

Planmatig werken Zie planningsformulier Oefenen in tweetallen met een planningsformulier Oefenen van gesprek in rollenspel

Fase 3 1 maand Bestendigen gedragsverandering Versterken van geleerde Hulpmiddel: Terugval preventieplan Wat kan nuttig zijn: complimenten, uitvergroten

Terugvalpreventieplan Verwachtingen aan het begin van hulpverlening Bereikte doelen Krachten die bij gedragen hebben aan doel Wat te doen bij terugval Strippenkaart, andere vormen van hulpverlening