Antibiotica Het woord ‘antibiotica’ is de meervoudsvorm van ‘antibioticum’. Er zijn inmiddels zeer veel antibiotica ontdekt.

Wat is een antibioticum? Schimmels en bacteriën leven van (de resten of producten) van andere levende wezens. Het zijn dus tot op zekere hoogte concurrenten- om-voedsel van elkaar. Schimmels zijn in staat een stof te produceren die de concurrent (lees: bacterie) vergiftigt en soms helemaal uitschakelt. Fleming heeft in 1928 zo’n stof bij toeval ontdekt. Die stof noemde hij “antibioticum”. Letterlijk vertaald: iets dat tegen het leven is.

Na de ontdekking van Fleming hebben wetenschappers diverse schimmels onderzocht en zeer veel verschillende antibiotica ontdekt. In laboratoria worden deze antibiotica op een chemische manier nagemaakt en geproduceerd. Intussen onderscheidt men twee groepen: de bactericides (bacterie-doders) en de bacteriostatica(bacterie-groei-remmers d.w.z vertragen de voortplanting)

Wanneer helpt toediening van een antibioticum? Een antibioticum is een fantastisch medicijn als je er zorgvuldig mee omspringt. Het werkt alleen tegen bacteriën, niet tegen virussen. Bij griep, verkoudheid of waterpokken is het daarom niet effectief, bij ernstige infecties zoals longontsteking wel. “Er zorgvuldig mee omspringen” betekent : alleen toepassen als het echt nodig is. Want het helpt de evolutie van de bacteriën in een richting die niet best is voor de soort Homo sapiens.

Waarom moet je een antibioticumkuur afmaken? Als je een antibioticum slikt, probeer je in je lijf enkele miljoenen bacteriën om zeep te helpen. Van die miljoenen zijn er altijd een paar die wat beter tegen het vergif kunnen dan de rest. Die zgn. ‘resistente’ bacteriën gaan zich met enige moeite voortplanten. Wanneer je stopt met het slikken van het antibioticum gaat deze groep zich ongehinderd voortplanten en verdwijnt de infectie dus niet uit je lijf. Als je toch beter wil worden, moet je nu dus een ‘sterker’ antibioticum gaan innemen.

Antibiotica en lichamelijke inspanning Verschillende wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat antibiotica geen invloed hebben op het prestatievermogen. Maar door de infectie of ontsteking is je lichaam minder stressbestendig. Daarom is het raadzaam niet al te hard te sporten. Als je minder prestaties levert dan je gewend bent, komt dat door de ziekte zelf, niet zozeer vanwege het innemen van een antibioticum.

Antibiotica en evolutie 1 Als een bacteriesoort resistent geworden is tegen een antibioticum betekent dat in feite dat de bacterie een “evolutie-sprong” heeft gemaakt: wat de soort eerst niet kon, kan zij nu wel. De soort heeft meer overlevingskansen gekregen. Dus: de mens heeft een nieuwe vijand erbij gekregen!

Antibiotica en evolutie 2 In de veeteelt (bioindustrie) gaat het om grote economische belangen (lees: geld, winst maken). Om dieren niet ziek te laten worden, worden soms antibiotica (veel) te vroeg massaal toegediend. Uiteraard zijn er dan bacteriën die resistent worden. Mocht de veeteler (of zijn gezin, incl hond / kat) ziek worden, dan zijn een aantal antibiotica niet meer bruikbaar om hem beter te maken. In het ziekenhuis moeten deze mensen melden dat ze met vee gewerkt hebben. Mogelijk zijn ze besmet met de MRSA-bacterie.