De zorg voor kwetsbare ouderen: perspectieven en uitdagingen Prof. Dr

Presentatie over: "De zorg voor kwetsbare ouderen: perspectieven en uitdagingen Prof. Dr"— Transcript van de presentatie:

1 De zorg voor kwetsbare ouderen: perspectieven en uitdagingen Prof. Dr
De zorg voor kwetsbare ouderen: perspectieven en uitdagingen Prof. Dr. Chantal Van Audenhove Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

2 Perspectieven Persoonlijke benadering Krachtige omgeving
Humane en integrale zorg Waardig levenseinde Sterke werkomgeving Positieve beeldvorming van WZC Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

3 Persoonlijke benadering
Zolang mogelijk thuis, minder woonzorgcentra Thuis is voor iedereen verschillend Weg van standaardpaketten Geen routines Geïndividualiseerd Eigen keuze zolang als mogelijk Als dat niet meer kan: zoveel mogelijk zoals thuis, zo huiselijk mogelijk Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

4 Normalisatie als leidraad in woonzorg
Uitgangspunt = NORMALISATIE Kleinschaligheid= noodz. maar geen voldoende voorwaarde Werkingsprincipes = bijkomende voorwaarden 1. Integratie en participatie 2. Zorg op maat 3. Kwaliteit van leven 4. Kwaliteit van de relaties 5. Tussen autonomie en geborgenheid Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

5 Krachtige omgeving stimulerend voor een gewoon leven
Wonen in een gewoon huis in de rij met een voor- en een achterdeur en een brievenbus Beschikken over een ruimte die de persoon zelf naar eigen smaak kan inrichten Het eigen dagritme bepalen Een eigen menu samenstellen Ingebed zijn in een wijk of dorp en gebruik maken van de diensten die men er heeft zoals de kapper, de buurtwinkel, de kerk Deelnemen aan de activiteiten uit de wijk of de straat Samen eten bereiden Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

6 Kleinschaligheid Weg van de grote instellingen met reusachtige zalen
Naar huiselijke omgevingen en zorg in de eigen woning of service flats Nog geen voldoende vereiste om van een goede kwaliteit te spreken Soms is deze krachtige omgeving van een woonzorgcentrum beter dan in de eigen woning blijven: rust, struktuur, activiteiten die uitdagen om actief te blijven... Tussenvormen ontwikkelen ! Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

7 Midden tussen Autonomie – vrijheid - zelfbeschikking
Geborgenheid – veiligheid – verantwoord Herkenbare omgeving, inrichting van eigen smaak Eigen meubels Toegankelijk voor rolstoel Tuin – natuur – seizoenen Aandacht voor geuren, kleuren, vormen, akoestiek Licht ! Mogelijkheid eigen maaltijd te maken Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

8 Integratie en participatie in het maatschappelijke leven
Gedragen zijn door de omgeving Deelnemen aan het maatschappelijk leven buiten de eigen woning: multigenerationeel Bezoek van schoolkinderen, eigen zomerfeest, kunstnamiddagen... En de woning staat altijd open voor bezoekers Aantrekkelijk voor bezoekers ! Geen bezoekuur: altijd welkom Deelnemen aan activiteiten in de leefruimte Samen leven met bewoners: nieuwe familie Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

9 Humane en integrale zorg
Zorg is ondergeschikt aan kwaliteit van leven Eigen gewoontes van de bewoner flexibiliteit Persoon = centrale vertrekpunt van alles Integrale – holistische benadering Volwaardig burger ook in kwetsbare fasen Strijd tegen verkleutering van ouderen Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

10 Waardig levenseinde Leven geven aan de dagen ipv dagen toevoegen aan het leven Advanced care planning Goede patiëntgerichte informatie Familieleden betrekken als partners Zorgzaam afscheid nemen Overgangsfase in het leven van velen respecteren Rouw en verdriet respecteren en accepteren Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

11 Sterke werkomgeving Meer tijd voor persoonlijke aandacht
Minder tijd voor registratie, routine zorgen Transdisciplinariteit - teamspelers Management by walking around Personeel met sterke competenties: Interpersoonlijke sensitiviteit Respectvolle omgang Creativiteit Ontmoeting met de ander Positieve ingesteldheid Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

12 Positieve beeldvorming
Is niet “ontkenning” van ouder worden Wel erkenning van ouder worden met keuzes die daarbij horen Woonzorgcentrum als positieve optie in die situaties waarin het wenselijk is Eigen professionaliteit en ambitie van verzorgers op de voorgrond plaatsen Bewoners zo mooi mogelijk aankleden en verzorgen Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

13 Uitdagingen voor de toekomst
Betaalbaarheid Competent personeel Stop de betutteling Pas de regelgeving aan !

14 Uitdaging 1 betaalbaarheid
Met meer diversiteit, individuele aanpak, maken we het ons niet gemakkelijker Hoe vinden we dan nog het juiste midden tussen betaalbaarheid en kwaliteit? En vooral kwaliteit van leven? Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

15 Uitdaging 2 competent personeel
Voldoende personeel vinden, met de goede attitude en de juiste competenties om idealen van zorg op maat te realiseren Zorgberoepen niet bepaald in de lift en men neigt naar toegenomen specialisatie Bewonersgerichtheid, vraaggerichtheid is nog te weinig een aandachtspunt We moeten nog de omslag maken in onze hoofden en mentaliteit. Dit zal de grote uitdaging zijn Onderwijs en opleiding spelen hierin een belangrijke rol: vaak achter op de ontwikkelingen op het terrein. Bijbenen ! En ook levenslang leren op de werkvloer : teamcompetenties ontwikkelt men ter plekke ! Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

16 Interpersoonlijke sensitiviteit
De vaardigheid om signalen op te vangen en ze accuraat te interpreteren Vooral signalen die uitdrukking zijn van iemands emotionele, cognitieve en fysieke toestand. “U ziet er toch zo verdrietig/vrolijk uit vandaag…” Luisteren met de ogen, opmerkzaam zijn, empathie “Listen with your eyes !” Persoonlijke aandacht geven, praten met iemand die het niet begrijpt, een stemming creëren waarin de persoon zich positief aangesproken voelt “Hable con ella” Focus op herstel Leven met de nadelige gevolgen van de ziekte, maar laat de ziekte niet domineren. “Focus on capacity not on disability” De persoon in zijn waardigheid laten Vooral bij manifest falen en beschamende situaties: altijd zelf de fout op zich nemen of doen alsof het allemaal niet zo erg is.. Humor hanteren… Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

17 Uitdaging 3 Stop de betutteling !
“Haar levenslange afkeer van ziekenhuizen en bejaarden (‘al die oude mensen’) is merkwaardig getemperd – of afgestompt? Misschien is ze vooral opgelucht dat ze niet meer vastgebonden wordt.” Tom Lanoye, Sprakeloos, 2010 p.190 “Ze laat zich zonder respons de betutteling welgevallen van sommige verpleegsters. (Hoe voelen we ons vandaagskes? Gaan we ons soepke opeten of hebben we alleen goesting in ons speculaaske?)” Tom Lanoye, Sprakeloos, 2010 p.191 Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

18 Naar empowerende voorzieningen !
Luisterende en betrokken stafleden die vertrekken van hun eigen levenservaring Een waaier aan ondersteuningsmogelijkheden: keuze mogelijkheid ! Goede informatie die zelfmanagement ondersteunt en herstel bevordert Optimistische attitude van hulpverleners, mogelijkheid om positieve risico’s te nemen Gebruikers worden betrokken bij de hulpverlening en bij de planning: een model van coproductie Mensen worden niet klein en hulpbehoevend gehouden, maar wel uitgerust om wat ze nog kunnen zelf te doen De voorziening sluit aan bij lokale dienstverlening – maakt sociale inclusie mogelijk. Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

19 Waardigheid in zorg Dignity in care network UK
Hanteer een nultolerantie tov alle vormen van misbruik. Ondersteun de mensen met hetzelfde respect dat je zou wensen voor jezelf of voor een familielid. Behandel iedere persoon als een individu door gepersonaliseerde hulp aan te reiken. Bevorder dat mensen een maximum aan onafhankelijkheid, eigen keuze en controle kunnen bewaren. Luister en help de mensen om hun noden en voorkeuren uit te drukken. Respecteer het recht op privacy. Verzeker dat mensen een klacht kunnen formuleren zonder vrees voor vergelding Omgaan met familie en informele zorgverstrekkers als zorgpartners Bevorder het zelfvertrouwen en het positieve zelfwaardegevoel. Help vereenzaming en isolatie tegen te gaan. Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012

20 Uitdaging 4: pas de regelgeving aan!
Flexibele en multidisciplinaire inzet van personeel in zorg: Multidisciplinair (ook ergotherapeuten, kinesisten, ..) Competentiemanagement ! Zorgcontinuïteit ! Goede praktijken Zichtbaar maken Ondersteunen in hun werking Multipliceren Regelgeving aanpassen aan basisprincipes van zorg die kwaliteit van leven ondersteunt Naar een dynamische ouderenzorg in 2020 Congres 20 jaar FOS – 23 november 2012