Balansgarantie bij koop van aandelen – haken en ogen

Presentatie over: "Balansgarantie bij koop van aandelen – haken en ogen"— Transcript van de presentatie:

1 Balansgarantie bij koop van aandelen – haken en ogen
Vereniging Jaarrekeningenrecht 20 september 2011 Balansgarantie bij koop van aandelen – haken en ogen

2 Balansgarantie – de literatuur
Studie naar het begrip “de veelal slecht geformuleerde en onvoldoende risicoafdekkende garanties zijn doorgaans geformuleerd door juristen.” “… accountants zullen de garanties wel begrijpen, immers, zo luidt het wijd verspreide door accountants in stand gehouden misverstand, balansen zijn accountantswerk.”

3 (Balans)garantie in jurisprudentie (I)
FGH Breevast 50% 50% HC B.V. Gemeente Utrecht Erfpacht + opstalrechten Hoog Catharijne Verplichtingen ter zake van canon Leningen door gemeente t.b.v. exploitatie Hoog Catharijne • 25 mio hoofdlening (bekend) • 2.5 en 5 mio (onbekende) leningen alle drie niet in de balans, aangepast tot canonverplichting

4 Overname Hoog Catharijne BV
FGH Breevast ABP c.s. 50% 50% Erfpacht + opstalrechten HC B.V. Hoog Catharijne Verkoop Koopprijs NLG 425 mio Goedkeuring gemeente Utrecht onder voorwaarde: Dat alle rechten en verplichtingen uit hoofde van de op dat moment relevante rechtsverhoudingen tussen HC B.V. – Gemeente zonder voorbehoud door ABP c.s. zouden worden overgenomen.

5 Garanties van HC BV “instaan voor”: a. juistheid van overnamebalans
(getrouw beeld van de samenstelling en grootte van het vermogen van Hoog Catharijne en afwezigheid van schulden verplichtingen anders dan zoals blijkend uit overnamebalans) b. alle informatie verstrekt die van belang is voor beoordeling van de waarde van de onderneming c. volledige informatie verschaft over de voorwaarden en overeenkomsten die van toepassing zijn op erfpacht- en opstalrechten gekoppeld aan verplichting tot schadevergoeding indien een van deze verplichtingen zou worden geschonden.

6 Hof en HR over balansgarantie
Hof: geen schending balansgarantie: verplichtingen van (bij ABP c.s. bekende) hoofdlening niet in balans opgenomen (te beschouwen als onderdeel van canonverplichtingen). Dan geldt hetzelfde voor Aanvullende Leningen (ongeacht of ABP c.s. die kenden). Hoge Raad: geen onjuist oordeel van het Hof dat bepaald soort verplichtingen (i.e. canonverplichtingen) niet in balans hoefden te worden opgenomen, ongeacht of ABP c.s. met bestaan daarvan bekend waren of niet.

7 Uitleg van “instaan voor”
De woorden “instaan voor” in de formulering van garanties in overnamecontract hebben geen vaste betekenis in de zin dat degene die “instaat voor” in beginsel aansprakelijkheid aanvaardt voor het uitblijven van gebeurtenissen, handelingen voor het intreden of uitblijven waarvan hij instaat. De betekenis hangt af van de zin die partijen in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten toekennen en hetgeen zij in dit verband redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

8 (Balans)garantie in jurisprudentie (II)
Provamo (Mol/Meijer-Beheer) HR 4 februari 2000 Bedrijf ter verwerking van aardappels Illegale bron, en afvoer van vervuild water Koopsom voor bedrijf (aandelen) net boven intrinsieke waarde Garantie juistheid cijfers (balansgarantie) Verontreinigingaanslag te laag verwerkt Aanzienlijke naheffingsaanslag Ontbinding niet uitgesloten in koopovereenkomst

9 Uitleg garantie Hof: - toerekenbare tekortkoming die ontbinding rechtvaardigt niet pas sprake van tekortkoming als de aan de garantie verbonden schadevergoedingsplicht niet wordt nagekomen. Hoge Raad: opnieuw: aan het begrip garantie komt geen vaste betekenis toe. Het komt aan op de zin die partijen bij de overeenkomst daaraan in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten toekennen.

10 Relativering (of niet)
garanderen” / “instaan voor” heeft in de overnamepraktijk wel degelijk een vaste betekenis Haviltex vs DSM/Fox en Meyer Europe/Pont Meijer Maar eigenlijk is het ook wel logisch en wenselijk: omstandigheden van het geval (bijvoorbeeld Hoog Catharijne canon/bekende hoofdlening praktijk gestandaardiseerde balansgaranties, weinig doordacht wat de gevolgen (kunnen) zijn

11 Het karakter van de garantie
Risicoverdeling of informatieverschaffing Inbreuk = (in beginsel) toerekenbare tekortkoming Nakoming/schadevergoeding/ontbinding NB 1 dwaling (koper vertrouwt op verklaringen) NB 2 non-conformiteit en object van de transactie (7:17ev. BW)

12 Balansgarantie nader beschouwd
Garantie op de balans(/vermogen?) van de onderneming waarvan de koper de aandelen verwerft Gericht op juistheid van de financiele positie van de vennootschap In verlengde van 2:362 lid 2/3 BW: De balans[/winst- en verliesrekening] met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het vermogen en zijn samenstelling in actief- en passiefposten op het einde van het boekjaar[/resultaat van het boekjaar en zijn afleiding uit de posten van baten en lasten] weer Risico van onjuistheid in beginsel voor verkoper Materialiteitsbeginsel en axiomatisch voorbehoud?

13 Balansgarantie – voorbeeld
The Accounts: have been prepared in accordance with Dutch GAAP applied as disclosed in the Accounts; have been prepared on a basis consistent with the basis employed in the statutory accounts of the Company in the preceding financial year, unless provided otherwise in the notes to the Accounts; give a true and fair view of the financial position and the results of operations of the business of the Company as at the Accounts Date; and have been audited by the Company’s external auditor.

14 Balansgarantie – aandachtspunten
geconsolideerd of enkelvoudig audited vs non- audited “true and fair” vs “correct” view line items (assets/debts/provisions) sufficientl/adequate/full provisions for contingent liabilities unusual /non-recurring items

15 Schadevergoeding Algemeen schadebegrip (6:74 en 6:96 BW): schade in het vermogen van de koper Complicaties schade koper is niet per definitie gelijk aan de financiële ondersteuning die nodig is om vennootschap in juiste toestand te brengen garanties zijn “verklaringen”, voor target maakt juistheid/onjuistheid geen verschil Relatie tot waardering/koopprijs Onderscheid met eigen vermogen garantie

16 Schadeberekening - hoofdregel: vergelijking van de financiële positie koper als hij had gekregen wat hij mocht verwachten (positief belang) – winstverwachting van de aandelen of vergelijking tussen de financiele positie koper en de situatie als hij de aandelen niet zou hebben gekocht (negatief belang) - Finad/Worst(?) Let op: het gaat om vermogensschade van de koper en in beginsel niet om een vergelijking van de vermogenspositie van de verkochte vennootschap (kenbaarheid) waarderingsgrondslagen / prijsbepaling van belang; praktijk is anders

17 Schadeberekening – bijkomende factoren
Heeft de koper wel schade geleden (compenserende factoren (als schade en voordeel uit dezelfde gebeurtenis voortvloeien)? Contractuele regelingen: schade van de koper te vergoeden aan koper of - ter keuze van koper aan doelvennootschap (betaaladres) verkochte vennootschap in positie brengen als ware de garantie juist (nakoming ipv schadevergoeding) vergoeden aan koper het bedrag dat nodig is om doelvennootschap in positie te brengen als ware de garantie juist -> schadefixatie

18 Questions? These are presentation slides only. The information within these slides does not constitute definitive advice and should not be used as the basis for giving definitive advice without checking the primary sources. Allen & Overy means Allen & Overy LLP and/or its affiliated undertakings. The term partner is used to refer to a member of Allen & Overy LLP or an employee or consultant with equivalent standing and qualifications or an individual with equivalent status in one of Allen & Overy LLP's affiliated undertakings.