Vakmanschap, leiderschap en eigenaarschap in het HBO

Presentatie over: "Vakmanschap, leiderschap en eigenaarschap in het HBO"— Transcript van de presentatie:

1 Vakmanschap, leiderschap en eigenaarschap in het HBO
Marc Vermeulen, 11 mei 2012

2 Ambtenaar-bureaucraat
Welke professional past? Staat: Ambtenaar-bureaucraat Tot eind jaren zeventig Verstatelijking vh onderwijs Jaren tachtig en negentig: decentralisering en new public management ..en in de 21ste eeuw? Markt: Intra-preneur M.O.: De gedrevene Phanos Academy

3 Leven met weak science Verklaarde variantie van levenslopen 35%
Waarvan 1/3 genen; 1/3 gezin; 1/3 school 1/3 leraar; 1/3 klassamenstelling; 1/3 al het andere

4

5 Smart en clever: begrotingstekort
Slimmer & zuiniger Bron CBS; Min. Financiën; CPB Het EMU-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven de overheid. De overheid bestaat uit het Rijk, gemeenten en provincies.

6 Arbeidsintensief onderwijs: slimmer werken in de kenniseconomie
Krachtige leeromgening is bewerkelijk Arbeid is duur en schaars: de wet van Baumol Er moet dus een arbeidsproductiviteitssprong gemaakt worden Inzet van technologie, ICT in het leerproces Verhoog de leraar/leerling ratio Vervang dure arbeid door goedkope arbeid Outsourcing en Insourcing etc.

7 Robots, robots, robots…..

8 So is this the future……? Lesrobot Tiro (Zuid Korea, 2005)
geeft Engelse les gedurende 30 minuten

9 In een glazen huis…

10

11 Verandering in politieke landschap
Verharding van het discours Dramademocratie Lokalisme vs globalisme Diplomademocratie Afnemend vertrouwen in politieke instituties Verdwijnen van politieke midden 1977 2010 cpn <>sp 1% 10% bp <> pvv 16% midden 98% 74%

12

13 Organisatiecontext: historie, cultuur, wetgeving, conjunctuur etc.
Ervaren eisen & hulpbronnen in het werk organisatie individu Inspanningen t.b.v. doelen SHRM (AMO) Organisatie- prestaties Individuele context: persoonlijkheid, privesituatie, levensfase, waarden etc. Van Veldhoven, M. (2012). Over knipogen, badkuipen en kampeertenten. Arbeidsgedrag als fundament voor strategisch HRM Tilburg (TiU, oratie)

14 Shall the twain ever meet ?
Strategisch gedrag organisatie individu Individueel voordeel Ervaren Bijdrage en kosten Inspanningen t.b.v. doelen werknemer Shall the twain ever meet ? Van Veldhoven, M. (2012). Over knipogen, badkuipen en kampeertenten. Arbeidsgedrag als fundament voor strategisch HRM Tilburg (TiU, oratie)

15 ?

16 masterclass 3 Albeda Ervaren eisen & hulpbronnen in het werk
organisatie individu Inspanningen t.b.v. doelen SHRM (AMO) Organisatie- prestaties Strategisch gedrag organisatie individu Individueel voordeel Ervaren Bijdrage en kosten Inspanningen t.b.v. doelen werknemer masterclass 3 Albeda

17 Van optimaliseren over 2 assen…..
effectiviteit efficientie

18 Naar optimaliseren over 3 assen
effectiviteit efficacy efficientie

19 doeltreffend doelmatig professioneel zelfvertrouwen hoog topteam hier klopt alles in de goede onderlinge samenhang. Er wordt hard gewerkt, successen geboekt en de professionals ervaren dit als een voorrecht om erbij te mogen zijn. Het versterkt gevoelens van trots en competentie. Verspilling en slack treden niet op maximale inzet van beschikbare hulpbronnen om successen verder uit te bouwen. Kenniscirculatie is optimaal, innovaties komen goed van de grond. Organisatie vernieuwd zichzelf laag atelier Organisatie en professionals komen ver met elkaar, maar zouden wellicht meer kunnen bereiken met minder energie. Risico van uitputting dreigt, kleine kwaliteit kan gaan ‘schrijnen’, financiële uitglijders zijn mogelijk. productief bedrijf Dit is de machinebureaucratie: waarschijnlijk gaat het om werk dat weinig persoonlijke inspiratie vergt, dat afgeraffeld kan worden, zonder dat dit de kwaliteit ondermijnt. dwangarbeid Het lijkt een totale institutie (Goffman). Doelen zullen vermoedelijk niet al te hoog gesteld zijn en daarom gehaald worden. Energieverlies zowel bij de organisatie als bij de professionals. Cynisme ondermijnt verbeteringen. strak geleide hobbyclub De organisatie wordt waarschijnlijk bevolkt door mensen die het prettig vinden in strakke kaders te opereren. Het zijn de bureaucraten die bezig zijn processen te optimaliseren waarvan niemand zich meer afvraagt waarop ze aan het optimaliseren zijn. hobby club De mutual admiring society: veel zelfbevestigend gedrag, elkaar complimentjes geven, maar volledig uit het oog verloren waar het omgaat. Ontkoppeling van professionaliteit en missie/visie beheersfetisjisme Over de top geschoten bureaucratie, die mensen tot regelbare elementen maakt. Paarse krokodil schei maar uit organisatie in crisis, de koers kwijt, mensen zijn cynisch, afgekoppeld en doen maar wat. Sowjet Unie achtig

20 Oude doet het beter dan nieuwe
Innovators dilemma Prestatie/kwaliteit tijd Nieuwe aanpak Bestaande Mulgan,G. (2007), Ready or Not? Taking innovation in the public sector seriously, London (NESTA); Oude doet het beter dan nieuwe Gevolgen voor self efficacy ?

21 Opgaven voor de toekomst
In onderwijs vakmanschap in maatwerk academisering & verantwoording (evidence based) arbeidsproductiviteit/ICT/ resultatengerichtheid In de maatschappelijke context great risk shift en lokale vernetwerking transparantie en het glazen huis: drama democratie variatie en tolerantie aanhoudend politiek turbulent> onzekerheid en risicomijding

22 Een HR-agenda voor het onderwijs
Van Naar Hr Management Hr Development Onder toezicht Verantwoord vakmanschap Tevredenheid Betrokkenheid Role taking Role making Vervreemding Eigenaarschap Management Gedeeld leiderschap Vermeende gelijkheid Constructieve ongelijkheid Know how Know why Local professional Cosmo professional Binnen de organisatie Grenzeloos Inspanningsgericht Resultaat gericht, High Performance O.b.v. kennis O.b.v. kennis & kennissen (Yenta) Leren/cursus Onderzoeken/co-creatie Reflective practioner

23 Leidinggeven in de toekomst
Weinig administratief gedoe Variatie in ideeën Fouten maken mag Ruimte voor persoonlijke passie (‘hobby’) Is zelf deskundige onder de deskundigen (Goffee R. and G.Jones (2007) 'Leading Clever People' in: harvard business review march 2007 pp 1-7 (reprint)) Pedagogisch/ethisch feilloos Politiek passend incorrect Beheersmatig geheel op orde Ten minste evidence informed Sluitende coalitie bestuur, docenten, leerlingen/ouders Leiding geven aan professionals: wel doen! Bewust ondeugend = Maatschappelijk ondernemerschap

24 24/7 public servants: walk your talk.
Enige hoofdbrekens 24/7 public servants: walk your talk. Mag een motoragent in Belgie plankgas rijden? Mag een leraar in zijn vrije tijd pornofilmpjes maken voor internet (betaalsite…) Wat is je grens: je organisatie, je systeem, de samenleving (Schools cannot compensate for society, Berstein 1970!) Vakmanschap als ideaal om los te laten, maar wat als maar een minderheid daaraan voldoet? Phanos Academy