1 Plan voor Digitale Innovatie Sociaal Isolement Ouderen Enschede mei 2016.

Presentatie over: "1 Plan voor Digitale Innovatie Sociaal Isolement Ouderen Enschede mei 2016."— Transcript van de presentatie:

1 1 Plan voor Digitale Innovatie Sociaal Isolement Ouderen Enschede mei 2016

2 Inhoudsopgave Aanleiding Wat willen we bereiken? Hoe gaan we het aanpakken? Wat gaan we bieden? Conceptgedachte en visualisatie Business case Benodigdheden Fasering en planning 2

3 Aanleiding 3 De realiteit Eén op de vier 55+ers voelt zich eenzaam, 200.000 ouderen zijn extreem eenzaam Oorzaken: verlies partner, leeftijdsgenoten en verlies van mobiliteit en zelfstandigheid Vooral mensen die alleen wonen en weinig sociale relaties hebben Gevolgen: verhoogde bloeddruk, depressies & 14% meer kans op overlijden CPB: groep kwetsbare ouderen 1 miljoen in 2015 In Twente: in 2040 is 1 op de 4 in Twente 65 jaar en ouder 40% van de ouderen ervaart in meer of mindere mate eenzaamheid:34% van de ouderen is matig eenzaam; 6% is (zeer) ernstig eenzaam. Het is een groeiend probleem, niet alleen voor de ouderen zelf, maar ook voor de maatschappij met een toenemende druk op de zorg en de kosten. Bronnen: Onderzoek Vrije Universiteit Twente, Centraal Plan Bureau, Nationaal Ouderenfonds en Ouderen onderzoek 2010 van GGD Regio Twente

4 Aanleiding 4 Digitaal biedt kansen Uit gesprekken met wijkcoaches, WMO consulent, vrijwilligers van Alifa en praktijkondersteuner blijkt dat men met een digitaal instrument geholpen is als men: (dreigende) eenzaamheid en/of sociaal isolement kan signaleren er mensen naar kan verwijzen als plek waar men relevante en op maat activiteiten krijgt aangeboden. Men is zelfs bereid samen met een cliënt een profiel aan te maken en ze op weg te helpen Voor de ouderen zelf biedt het digitale kanaal mogelijkheden om: mensen met gelijke interesses te verbinden op maat activiteiten aan te bieden dagelijks te prikkelen en te stimuleren te monitoren wat er gebeurt mensen die kwetsbaar zijn in het vizier te houden

5 Aanleiding 5 Letten op ‘drempels’ zoals financiën, mobiliteit, er tegenop zien, gezondheid, angst, privacy Simpel, overzichtelijk, contrast, ordelijk, iconen contact bevorderend, chat, nabijheid, juiste aanspreekvorm, zelf regie Conclusie feedback uit sessie met groep ouderen:  Geloof dat dit zou kunnen werken om ouderen uit een sociaal isolement te houden.  Eenvoudig, overzichtelijk en makkelijk.  We denken graag verder mee mocht dit nodig zijn.  Veel ideeën al wie in aanmerking zou kunnen komen voor de pilot

6 Wat willen we bereiken? 6 Centrale doel Onderzoeken of de inzet van het digitale kanaal direct bijdraagt aan sociale activering en daarmee vermindering van het sociaal isolement bij ouderen Leerdoel Onderzoeken welke digitale ‘interventies’ het beste werken in welke situaties.

7 Wat willen we bereiken? 7 KWALITATIEVE DOELSTELLINGEN (gebruik maken van schalingsvragen) Verhoging van de mate waarin aandacht, steun, betrokkenheid en/of warmte wordt ervaren Verhoging in de mate waarin randvoorwaardelijke drempels (zoals vervoer) worden beslecht KWANTITATIEVE DOELSTELLINGEN Verhoging van het # sociale en/of ondersteunende contacten -> Meetpunten: hoeveel, doel en inhoud van de contacten Verhoging van het # activiteiten waar iemand aan mee doet -> Meetpunten: hoeveel, doel en inhoud van de activiteiten

8 In schema 8 InterventiesDoelstellingen De ‘knoppen waar we aan draaien’: Waar we op sturen en wat we gaan meten: Sociaal isolement  Resultaten De uiteindelijke effecten / gevolgen uit de business case:  Specifieke trainingen en motiverings- en activerings- programma’s  ‘Reguliere’ interventies (dagelijkse werk- zaamheden Alifa)  Online en offline  # contacten 20%   # activiteiten 50%   ervaren aandacht, steun, betrokkenheid en/of warmte 25%   ervaren drempels 20%   Geluk en welzijn van ouderen: gevoelens van eenzaamheid   Zorgkosten 10%   Span of control alle hulpverleners 20%   Effectiviteit interventies 5%   Positionering 

9 Hoe gaan we dit aanpakken? 9 Pilot gedurende 6 maanden Gedurende een periode van 6 maanden gaan we een groep van 75 ouderen volgen Deze ouderen zijn rond de 70-75 jaar en woonachtig in Enschede De groep heeft weinig sociale contacten en de ouderen vallen in één van de onderstaande 6 typologieën De samenstelling van de groep gebeurt door Alifa Welzijn Ouderen in afstemming met een onderzoeker De deelnemers hebben of krijgen een tablet tot hun beschikking en zijn in staat hiermee om te gaan De deelnemers vinden het leuk om met een dergelijk project mee te doen

10 Wat gaan we bieden: een slimme verbinder 10 De oplossing is een digitaal platform, dat ouderen, vrijwilligers en medewerkers van Alifa en zorgondersteuners met elkaar verbindt. De oudere en zijn/haar mantelzorger hebben een andere ‘view’ dan de professional, waarbij de oudere meer geactiveerd en gestimuleerd wordt en bij de zorgverlener meer overzicht en inzicht op de situatie van de oudere wordt geboden. Zie volgende sheets voor een weergave van de twee views. Door het ingeven van de profielgegevens en interessegebieden krijgt de gebruiker een unieke samenstelling van functies en content aangeboden. Deze zorgen ervoor dat zij op de juiste momenten met de juiste interventies worden getriggerd en geactiveerd. Waar mensen extra gemotiveerd moeten worden, of waar drempels weggenomen moeten worden, volgt een activerings- en motiveringsprogramma. Deze bestaat uit meerdere fasen: een (drijfveren-)analyse (wie ben ik en wat wil/kan ik nog?), het inzien van mogelijkheden en wegnemen van belemmeringen (bijv. vervoer/ipadgebruik) en het daadwerkelijk contacten of deelnemen aan activiteiten.

11 11 SIGNALEREN Resultaten  Meer inzicht in mogelijkheden  Meer durf en vaardigheden om iets met deze mogelijkheden te doen  Meer contacten  Meer inschrijvingen  Meer deelname  Positievere beleving bij sociale contacten..die bestaat uit verschillende blokken voor de oudere Profielgegevens wie locatie situatie behoefte interesses, wensen aandachtsgebieden (lees)niveau Analyse van (zoek) gedrag Online Offline Welkomstpagina Nieuws Activiteiten en agenda Hulp en tools Netwerken en contacten Activeringsprogramma Motiveringsprogramma Afhankelijk van het ingegeven profiel en de verzamelde data....... krijgt de oudere een persoonlijk, op zijn wensen en situatie afgestemde weergave van: Dit zorgt voor de oudere voor de volgende resultaten: view voor de oudere

12 12 SIGNALEREN..en voor de professional Profielgegevens wie locatie wijk expertise informatiebehoefte overzichten widgets Beheer van cliëntgegevens Registratie van nieuwe cliënten Samen profiel instellen Welkomstpagina Nieuws en actuele thema’s Vragen van cliënten Contacten en netwerken Dashboard: status totaal en per cliënt status interventies Tools / acties om mensen te begeleiden Tools / acties om mensen te stimuleren Afhankelijk van het ingegeven profiel en de verzamelde data....... krijgt de zorgverlener een persoonlijk, op zijn wensen en situatie afgestemde weergave van: Dit zorgt voor zorg/welzijnsverlener voor de volgende resultaten: view voor de professional Resultaat:  Grotere span of control  Inzicht in status per cliënt en totaal  Snellere interventie en doorverwijzing  Inzicht in welke type interventies werken en welke niet

13 13 SIGNALEREN Conceptgedachte We gaan een ‘laagdrempelige’ app ontwikkelen die bestaat uit een aantal onderdelen: 1.profiel aanpassen en beheren 2.mijn omgeving waar je geactiveerd en ondersteund wordt 3.hulp en fun, waar je bijvoorbeeld met andere mensen in contact kan komen 4.toegang, rollen en rechten geven aan externe partijen

14 Welkom mevrouw van Vliet 14 agenda nieuws contacten welzijn vraag en aanbod spelletjes tips VANDAAG, 11 MEI 2016 Wandelclub Rutbeek, 10 uur meer info Koffieuurtje De Roef, 15 uur meer info Meer activiteiten voor u BERICHTEN EN CONTACTEN Nieuwe berichten (8) Bericht VAN/datum alle berichten Toon mijn contacten en netwerken Wie is er online? Ik zoek... banne r Visualisatie Welkom mevrouw Van Vliet. Fijn dat u er bent! Vandaag kunt u verder met het invullen van uw eerste vragenlijst en is er ook een activiteit in Buurtcentrum de Roef. Graag willen we u attenderen op deze leuke fietstocht. Margreet heeft zich daar ook al voor aangemeld, klik hier om haar te vergezellen! Veel plezier! U hebt les 2 afgerond, ga hier naar les 3  Nog 1 nieuw contact en u klimt naar …  (2) (19)

15 Business case Uitgaande van de volgende resultaten: – Kwantitatief over 75 personen: 1.Stijging van 20% van het aantal sociale of ondersteunende contacten 2.Stijging van 50% in deelname aan het aantal activiteiten – Kwalitatief over 75 personen : 1.25% geeft aan meer aandacht, steun, betrokkenheid of warmte te ervaren van de sociale of ondersteunende contacten die zij hebben 2.20% geeft aan minder drempels te ervaren om in actie te komen 3.Leerdoel voor hulpverleners: Inzage in welke (digitale) interventies wel/niet werken Investering: – Voor de ontwikkeling en implementatie van het digitale platform verwijzen we naar de sheet ‘Budget overzicht’. 15

16 Business case Maatschappelijke opbrengsten: Geluk en welzijn van ouderen: Het digitale platform voorziet in een relevant informatieaanbod voor de oudere en de mogelijkheid om laagdrempelig contacten te leggen en te onderhouden. Meer sociale of ondersteunende contacten en meer aandacht, steun, betrokkenheid en warmte van deze sociale of ondersteunende contacten leidt tot een hoger geluksgevoel en minder eenzaamheidsgevoelens bij de individuele ouderen. Door hoge relevantie zullen ouderen minder drempels ervaren om in actie te komen. Overige opbrengsten: Efficiency / Span of control: Het digitale platform biedt uitgebreid inzicht en overzicht voor zorg/welzijnverleners. Daardoor kunnen zij meer ouderen van dienst zijn. Door het vergroten van de span of control van hulpverleners kunnen zij hun caseload uitbreiden met 20%. Effectiviteit: Meer sociale of ondersteunende contacten en meer aandacht, steun, betrokkenheid en warmte van deze sociale of ondersteunende contacten leidt tot 10% minder zorgvraag (1 e- lijns). Door inzage in individueel gedrag en in welke (digitale) interventies werken in welke situaties en bij welke personen, stijgt de effectiviteit van de interventies met 5%. Positionering van de gemeente en Alifa: Het digitale platform maakt gebruik van state of the art technologie en zorgt ervoor dat moderne marketingtechnieken worden toegepast om sociaal isolement bij ouderen tegen te gaan. Een unieke innovatie in het sociaal domein. 16

17 Benodigdheden: Mensen en organisatie 17  Samenstelling van de pilotgroep Om te kunnen starten met de pilot hebben we in eerste instantie 75 ouderen nodig die voldoen aan de kenmerken. Alifa gaat een lijst maken met mensen die zij hiervoor willen benaderen. De ouderen zullen begeleid worden door een aantal vrijwilligers en coördinatoren van Alifa die bereid zijn energie en tijd te besteden aan begeleiding van ouderen. Present Media begeleidt Alifa. Ook een aantal wijkcoaches/WMO consulenten zullen we betrekken, zodat ook zij weten hoe het werkt, en mensen kunnen helpen  Samenstelling van de projectgroep Daarnaast zal een projectgroep het hele traject begeleiden en aansturen. Deze projectgroep bestaat uit: Hans Haveman, Patrick Varenbrink, Bert de Haas, Ilse van Heerwaarden, Miranda Beusink, Sander Meijer, Jacqueline Westerbeek en Arno Naafs.  Samenstelling van de stuurgroep: nog in te vullen  Begeleiding ouderen door # vrijwilligers en # coördinatoren Alifa  Eventueel Raad van Aanbeveling?  Optioneel: (0-)Meting en wetenschappelijke onderbouwing door Roessingh Research and Development

18 Benodigdheden: Ontwerp en content 18 Ontwerp / design moet aansluiten op belevingswereld oudere Er zal een partij worden gezocht / aangehaakt met ervaring in design voor ouderen. Content moet verzameld, gelabeld en blijvend geproduceerd worden  We maken voor de content zoveel mogelijk gebruik van bestaande bronnen. Alifa heeft zelf bijvoorbeeld al een activiteitenkalender. Daarnaast worden activiteiten / bronnen van alle relevante organisaties in beeld gebracht en betrokken in dit traject.  Content en activiteiten zal worden gelabeld aan interessegebieden die ouderen aan kunnen geven in hun profiel. Op deze manier zal er een relevant aanbod ontstaan.  Organisaties die content / activiteiten kunnen aanbieden, zullen zelf hun deel van de content kunnen verversen.  Algehele redactie en productie van eigen content zal moeten worden gewaarborgd.

19 Benodigdheden: Activerings- en motiveringsprogramma 19 We gaan ouderen helpen en begeleiden bij de activering en het wegnemen van drempels. Een activerings/motiveringsprogramma zal de ouderen daarbij ondersteunen: als ze niet kunnen, niet durven of niet voldoenden gemotiveerd zijn om actief te worden. Dit programma zal deels online, deels offline plaatsvinden, waarbij we gebruik zullen maken van bestaande succesvolle activiteiten, zoals de 'vriendschapscursus' die ontwikkeld is door de Vrije Universiteit: http://www.vriendschapscursus-vu.nl/site/index.php http://www.vriendschapscursus-vu.nl/site/index.php De oudere kan op het online platform inzien waar hij/zij zich in het programma bevindt: wordt geattendeerd als er nog activiteiten open staan, en 'beloond' als hij/zij heeft meegedaan met een volgende stap in het programma. Ten behoeve van het activerings/motiveringsprogramma gaan we de volgende zaken inrichten: 1. Online/offline tools en trainingen die de mensen helpen en ondersteunen 2. Stappen die mensen moeten doorlopen om optimale begeleiding en ondersteuning te krijgen 3. Systeem dat bijhoudt waar iemand zich bevindt in het programma en waar nodig triggert en terugkoppelt

20 Benodigdheden: Techniek 20 Het platform zal toekomstgericht en flexibel worden opgezet  open standaarden  mogelijk tot "inpluggen" deel oplossingen  elke gebruiker andere taken, content, interventies en evt interface  alle partijen werken in 1 omgeving  oudere zelf in control (of geholpen)  schaalbaar en flexibel uitbreidbaar  voorbereid op laaggeletterden en slechtzienden  voldoet aan overheids standaarden  responsive

21 Benodigdheden: Aansturing en communicatie 21 Present Media  bewaakt de conceptgedachte tijdens de ontwikkeling van het platform.  zorgt voor de briefing, aansturing en begeleiding van partijen die worden aangehaakt.  zorgt tevens voor de interne (stuur- en projectgroep) en externe communicatie (behaalde resultaten, vorderingen, etc.)

22 Benodigd budget OnderdelenWieIndicatie Ontwerp en vorm10.000,- Technisch ontwerp en realisatie120.000,- Activerings-/motiveringsprogramma10.000,- / 30.000,- Content verzameling (activiteiten), labeling en productie 20.000,- Capaciteit (x euro per persoon) -Alifa (coördinatoren en vrijwilligers) -Gemeente Enschede (opdrachtgever) 10.000,-? Aansturing, communicatie, begeleiding en projectmanagement Present Media Jacqueline Westerbeek, Arno Naafs en Arjan van Liere 50.000,- 22 Optionele onderdelen Hardware (tablets)75 x 300,- x 0,75 = 16.875,- Meting/wetenschappelijke onderbouwing Roessingh Research and Development / UT 50.000,- / 70.000,-

23 Fasering Uitgangspunten Starten met een minimal viable product; waarbij het platform gericht is op het op maat bieden van activiteiten en het wegnemen van drempels Dit zal later uitgebreid worden met motiverings- en activeringsprogramma’s Voor de zorg/welzijnsverlener in eerste instantie een dashboard bieden Ook wordt er gestart met een aantal ‘relatief eenvoudige’ functies die ervoor gaan zorgen dat zowel ouderen als vrijwilligers er snel mee zullen gaan werken (Quickwins). Denk hierbij aan een digitale versie van een ‘Belboom’ 23

24 Planning 24 Juli/aug/sep Design / ontwerp Technische implementatie minimal viable product Content productie en verzameling Afspraken maken over governance en wat te doen bij succes Sep/okt/nov Test in testgroep Verwerking testgegevens / aanpassingen doorvoeren Content productie en verzameling vanaf dec 2016 Lancering platform Uitbreiding met activerings- / motiverings- programma Optimaliseren en evalueren