Transitie Begeleiding en Robbe’s Robbetje Bestuurlijk aanbesteden als invulling van opdrachtgeverschap en regie.

Presentatie over: "Transitie Begeleiding en Robbe’s Robbetje Bestuurlijk aanbesteden als invulling van opdrachtgeverschap en regie."— Transcript van de presentatie:

1 Transitie Begeleiding en Robbe’s Robbetje Bestuurlijk aanbesteden als invulling van opdrachtgeverschap en regie

2 Wie ben ik? mr. drs. Tim H.G. Robbe Europees jurist en Bestuurskundige Zelfstandig adviseur Promovendus extraneus Universiteit Twente 06 425 855 02 info@timrobbe.nl www.timrobbe.nl

3 Wat gaan wij doen? Jullie wilden weten: – wat “Bestuurlijk aanbesteden” (BA) betekent. – waarom ik overtuigd ben dat dit de beste manier is om Wmo diensten in te kopen, ook Begeleiding. Daarom vertel ik het volgende: – Waarom ontwikkelde ik BA? – Op basis van welke theorie ontwikkelde ik BA? – Mag BA? Waarom? – Hoe ziet BA er concreet uit? – BRAINSTORMSESSIE: BA en Begeleiding?

4 Waarom ik BA ontwikkelde? Wat viel mij op? – Gemeenten willen zaken doen met bepaalde partijen – Gemeenten willen NIET zaken doen met bepaalde partijen – “Gedoe” in aanbesteding en in uitvoering – Effectiviteit aanbesteden staat niet vast

5 Theoretische basis Netwerktheorie Gemeenten: wettelijke bevoegdheid financiële middelen Zorgaanbieders: deskundigheid personeel cliënten netwerk Clienten: legitimiteit kwaliteit Netwerk: Wederzijds afhankelijke actoren die zich organiseren rondom een beleidsprobleem (NB. is niet statisch!)

6 Theoretische basis Onzekerheden in sociale netwerken:  Inhoudelijke onzekerheid Consensus Maatstaven & Zekerheid Kennis  Sociale onzekerheid Belangen, Doelstellingen, Percepties  Contextuele onzekerheid Formele, Informele regels Kennis/ Consensus HoogLaag HoogGetemdOngetemd kennis LaagOngetemd normatief “Wicked”

7 Theoretische basis Complexiteit in een systeem (=geheel van delen)  Opbouw uit gelijksoortige, maar niet gelijke onderdelen (Chaos)  Eigenschappen onderdelen zichtbaar bij “inzoomen” (Emergentie)  Geheel kan plotseling wijzigen door wijziging onderdeel (Catastrofe) “De” gemeente, “de” zorgaanbieder en, meest belangrijk, “de” klant bestaan niet… Voorspelbaarheid valt weg!!! Vraagt om flexibiliteit!!!

8 Theoretische basis ADVIES I: zoek naar patronen binnen klantsysteem voor werkelijke behoefte, stem sociale interventie daarop af en laat netwerk faciliteren indien nodig (en houd dus open vizier naar buitenwereld!) ADVIES II: maak bespreken van belangen, percepties en doelstellingen op continue en flexibele basis mogelijk (maatstaven, informatie, afwegingen, etc.) binnen netwerk

9 Theoretische basis Transactiekostentheorie

10 Theoretische basis (Neo)Klassiek contract Onzekerheid: Schijnzekerheid creëren, oneerlijke risicodeling TSI: Leverancier wacht op gemeente, doet ook niet meer Repetitie: beperkt, en beperkte rol Relationeel contract (ADVIES III) Onzekerheid: Flexibel op inhoud TSI: “Trust” en wederkerigheid Repetitie: Trial & Error, leervermogen, wederkerigheid

11 Theoretische basis (recap) Advies I: Sociale interventie op basis van patronen, proberen – verscherpen – afschaffen Advies II: Flexibele structuur voor continue “onderhandeling” Advies III: Relationeel contracteren op basis van ‘trust’, wederkerigheid, trial & error Wat hebben “groepen” klanten nodig? Gemeenten en zorgaanbieders kennen de werkelijke vraag niet. Hoe kunnen gemeenten, zorgaanbieders en klanten elkaar faciliteren? Welke vorm gebruiken wij daarvoor en welke inhoud?

12 BA, dat mag gewoon! Waar denkt u dat de term vandaan komt? BA is een integrale(!) visie op inkopen waarbij gemeenten: – Effectief gewenste sociale interventies faciliteert, al dan niet via een netwerk – Onderhandelt binnen een netwerk over belangen en doelstellingen om succes interventies te verhogen en/of systeemschok-effecten te verkleinen – Flexibele contracten sluiten waar nodig voor concreet faciliteren

13 BA, dat mag gewoon! Mag je onderhandelen c.q. direct zaken doen met een partij naar keuze? En flexibele contracten sluiten? Subsidiëren? – Ja! Wmo diensten, behalve vervoer, vormen zgn. bijlage 2B diensten (Zie de zgn. CPC) – Als geen duidelijk grensoverschrijdend belang bestaat hoeft de gemeente alleen te melden met wie zij een contract sluit – EU juridisch verder tot niets(!) verplicht (HvJEG AnPost 2007 en alle volgende arresten) – TENZIJ: Inkoopbeleid? Vrijwillige concurrentie?

14 Aanbesteden, of toch niet…? Wie schrijven de klassieke aanbestedingen of tendertrajecten uit? – De gemeenten die het meeste risico-avers zijn en denken risico’s met neoklassieke contracten te kunnen managen Wie winnen de klassieke aanbestedingen of tendertrajecten? – De zorgaanbieders die de beste offertes schrijven Met wie willen zorgaanbieders zaken doen? – Gemeenten die binnen consistente(!) kaders ruimte geven om op verantwoorde wijze zorg te organiseren (medewerkers) en te leveren (cliënten) Met wie willen gemeenten zaken doen? – Zorgaanbieders die efficiënt leveren wat de burger nodig heeft zodat zij hun compensatieplicht nakomen en die meedenken met hun komende uitdagingen (transitie, bezuinigingen)

15 Belangrijke onderdelen van BA STAP 0: VASTSTELLEN SOCIALE INTERVENTIES Gemeente bepaalt gewenste output (product bv. uren begeleiding of gewassen lichaam) of outcome (compensatie) Gemeente laat zorgaanbieders output of outcome vaststellen (BVP) Gemeente laat klanten output of outcome vaststellen (“Vergunningenmodel”)  radicaal Huidige situatie Gewenste situatie Oplossing Contract op output Contract op outcome

16 STAP 1: PRESENTATIE AAN GESELECTEERDE AANBIEDERS – Selectie is aan u! – Toelichting op proces en verwachtingen Belangrijke onderdelen van BA

17 STAP 2: VOORBEREIDING VAN CONCEPTCONTRACT – Concept waarin prestaties, monitoring, betaling(!) en communicatie Loskoppelen communicatie – Percepties, doelstellingen en belangen verwoorden! Belangrijke onderdelen van BA

18 STAP 3: LEGITIMERING – Concept voorleggen aan cliëntenraden, raadscommissies, etc. – Beargumenteerd overnemen of afwijzen van inbreng – Bij overname eveneens percepties, belangen en doelstellingen verwoorden! Belangrijke onderdelen van BA

19 STAP 4: BESLUITVORMING – Concept voorleggen aan college van B&W – Besluitvorming over: Inhoud, onderhandelingsruimte Prijs, onderhandelingsruimte Belangrijke onderdelen van BA

20 STAP 5: INHOUDELIJKE ONDERHANDELING – Concept voorleggen aan geselecteerde zorgaanbieders, plenair in vooraf overeengekomen aantal sessies (bv. vijf) – Onderhandelen op inhoud Onderdelen die niet akkoord zijn bespreken, beargumenteren, alternatieven voorstellen door degene die niet akkoord is, beargumenteren – Tussentijdse terugkoppeling aan cliëntenraden, raadscommissie en college Belangrijke onderdelen van BA

21 STAP 6: VOORBEREIDING PRIJSONDERHANDELINGEN – Zorgaanbieders die hoofdconvenant/contract accorderen gaan mee in prijsonderhandelingen – Vooraf toesturen maatstaven(!) waarop prijsstellingen worden beoordeeld en besproken. Maatstaven zijn: CAO en personeelsbestand Overhead Productiviteit Marge Volume Gemeentelijke begroting Toekomstig beleid – Zorgaanbieders leveren beargumenteerd en met materiaal ondersteund een prijs aan Belangrijke onderdelen van BA

22 STAP 7: PRIJSONDERHANDELINGEN – Bespreken prijs op basis van maatstaven zoals door Zorgaanbieders aangeleverd – Individueel in verband met NMa – Eventueel transitiescenario’s afspraken Belangrijke onderdelen van BA

23 STAP 8: AFRONDING – Tekenen van de contracten – Publiceren van de gunning – START MONITORING EN CONTINUE ONDERHANDELING Belangrijke onderdelen van BA

24 Varianten mogelijk natuurlijk: – Afsluiten met veilingcontract – Contract sluiten voor “netwerkbeheer” (organiseren hoofd- en onderaannemers) – Scheiden communicatiestructuur van voorzieningenstructuur – Subsidieregeling overeenkomen in plaats van betalingsregeling – Etc. etc.

25 BRAINSTORM: BA & Begeleiding Het is allemaal veel complexer dan de Hulp bij het huishouden…. Doelgroepen, Grondslagen, Producten, Aanbieders… Pfoe…

26 Scenario’s Per doelgroep BA organiseren Per grondslag BA organiseren BA beperken tot bepaald grote aanbieders “Zelforganisatie” aanbieders afstemmen op benodigde sociale interventies (BA met hoofdaannemers) Wat denkt u?