‘Methoden & Technieken’ Opleiding Informatiekunde ‘Methoden & Technieken’ 3e college Dinsdag 21 januari 2003 Docent: drs. F. de Vries practicumassistent:

Presentatie over: "‘Methoden & Technieken’ Opleiding Informatiekunde ‘Methoden & Technieken’ 3e college Dinsdag 21 januari 2003 Docent: drs. F. de Vries practicumassistent:"— Transcript van de presentatie:

1 ‘Methoden & Technieken’ Opleiding Informatiekunde ‘Methoden & Technieken’ 3e college Dinsdag 21 januari 2003 Docent: drs. F. de Vries practicumassistent: Toon Michel

2 Programma vandaag s 1. Berg, hoofdstuk 3 s 2. Berg, hoofdstuk 4 s 3. Bespreking opdracht 2 s 4. Toelichting opdracht 3

3

4 Berg, hoofdstuk 3 s Ethische kwesties: –Belangrijk hoofdstuk –Afgestemd op sitiatie in VS

5 Berg, hoofdstuk 3 (1) s Vraag: –Waarom is onderzoeksethiek noodzakelijk bij wetenschappelijk onderzoek? –1949: Neurenberg code –1964/1975 WHO: Verklaring van Helsinki –VS 1974: NRA stelt IRB’s in

6 Berg, hoofdstuk 3 (2) s IRB = Institutional Research Board –Toezichthoudend orgaan –Vereist: ‘written informed consent’ van elke proefpersoon/respondent –Doel: bescherming door beperking van het risico voor de respondent

7 Berg, hoofdstuk 3 (3) s Relatie onderzoeker – proefpersoon is geheel verschillend in grootschalig of kleinschalig onderzoek

8 Berg, hoofdstuk 3 (4) s 3 soorten IRB reviews: –Full blown: alle pp schriftelijk toestemming vragen –Expedited: versnelde procedure –No: geen review, dit wordt bepaald door de CFR

9 Berg, hoofdstuk 3 (5) s Onderzoekers hebben steeds meer problemen met de IRB’s: –IRB’s trekken steeds meer macht naar zich toe –IRB’s gaan steeds meer op de stoel van de onderzoeker zitten

10 Berg, hoofdstuk 3 (6) s Jaren ’80: beroepsorganisaties stellen eigen ethische code op: –Vrijwillige deelname aan onderzoek –Op de hoogte van eventuele risico’s s Dilemma vrijwilligheid

11 Berg, hoofdstuk 3 (7) s Afweging ‘covert’ of ‘overt’ s Gevaren van verborgen (covert) onderzoek: –Fysiek geweld –Wetsovertreding –Schending vertrouwen

12 Berg, hoofdstuk 3 (8) s Andere ethische elementen: –‘Informed vs implied consent’ –Vertrouwelijkheid en anonimiteit –Beveiliging van gegevens –Objectiviteit en zorgvuldigheid

13 Berg, hoofdstuk 3 (slot) s Conclusie: –In elk onderzoek moet van tevoren zorgvuldig worden nagedacht over de relatie met de proefpersonen/ respondenten, over de risico’s, over vertrouwelijkheid, anonimiteit, gegevensbeveiliging en zorgvuldigheid.

14 Berg, hoofdstuk 4 “A dramaturgical look at interviewing”

15 Berg, hoofdstuk 4 (1) s Wat is interviewen? s Karakteristiek? –kunst –vaardigheid –wetenschap –spel –techniek s In dit hoofdstuk..

16 Berg, hoofdstuk 4 (2) s ‘dramaturgie’ als metafoor voor het interview model s overeenkomsten met: –Douglas (1985): ‘creatief’ interviewen –Holstein & Gubrium (1995): ‘aktief’ interviewen

17 Berg, hoofdstuk 4 (3) s Kwalitatief interview: 3 typen –gestandaardiseerd –ongestandaardiseerd –semi-gestandaardiseerd s Aannames

18 Berg, hoofdstuk 4 (4) s 4 typen vragen: –essentiële vragen –extra vragen –weggooivragen –‘probes’

19 Berg, hoofdstuk 4 (5) s goede vraagstelling? –validiteit –‘garbage-in, garbage-out’ s ‘zero order level of communication’ –gevaar hiervan –‘cross sections’

20 Berg, hoofdstuk 4 (6) s problemen bij vraagformulering: –‘affective words’ –dubbele vraag –te complexe vraag –[ dubbelzinnige vraag] –[ niet te beantwoorden ]

21 Berg, hoofdstuk 4 (7) s testen van het schema: –door inspectie –pré-test –5 vragen

22 Berg, hoofdstuk 4 (8) s belangrijk obstakel: –‘avoidance ritual’ –‘deference ceremony’ s oplossing: ‘dramaturgical interview’ –rollen –repertoire –oefening baart kunst

23 Berg, hoofdstuk 4 (9) s technieken voor nieuwelingen: –oncomfortabele stilte –‘echooing’ –laat mensen praten

24 Berg, hoofdstuk 4 (10a) s de 10 geboden: –1. begin nooit koud aan een interview –2. onthoudt de doelstelling –3. presenteer een natuurlijk front –4. demonstreer bewust luisteren –5. denk om de verschijning –6. interview op een comfortabele plek –7. neem geen genoegen met cryptische

25 Berg, hoofdstuk 4 (10b) s de 10 geboden - vervolg: –antwoorden –8. toon respect –9. oefen, oefen en nog eens oefenen –10. wees beleefd en toon waardering

26 Berg, hoofdstuk 4 (11) s analyseren van de gegevens: –ordenen en inhoudsanalyse –opbergen, indexeren en annoteren –samenvattingen per interview

27 Berg, hoofdstuk 4 (slot) s Conclusie: –interviewen is een vaardigheid die te leren valt, waarbij gekozen kan worden uit een scala van technieken, en dat als een serieus spel gespeeld kan worden

28 Opdracht 2 s literatuur zoeken –het zoekproces -->> interview –het zoekproduct -->> recall maat s Model Maltha

29 Bespreking opdracht 2 s de kunst van het literatuur zoeken s het maken van titelbeschrijvingen s vergelijkbaar maken van resultaten met behulp van ‘fixed format’ bestand

30 Toelichting opdracht 3 kwaliteit s ontwerpen van een meetinstrument voor de kwaliteit van het literatuurzoekproces: –volledigheid –nauwkeurigheid

31

32 Opdracht 1: theorie (1) s uitgangspunten s definities s aannames s empirische uitspraken s mechanismen s logische relaties s heuristieken

33 Opdracht 1: theorie (2) s waarde voor Informatiekunde s onduidelijkheden, inconsistenties s witte plekken, ontbrekende elementen s verbreding, verdieping

34 reminder s Sleutelbegrippen voor het vakgebied Informatiekunde: –Informatie-intensieve of kennis-intensieve, processen waarin geïntegreerde mens- computer systemen participeren –kennisproces versus kennisstructuur?

35 Theorie van DC (1) s Uitgangspunten: –DC omvat alle cognitieve processen van elk element van het geïntegreerde mens- computer systeem –Niet beperkt tot processen in de hersenen –Niet beperkt in locatie –Wel beperkt: eigen dynamiek in coordinatie van subsystemen vereist

36 Theorie van DC (2) s Uitgangspunten: –DC is niet beperkt in mechanismen die kunnen bijdragen aan het cognitieve proces –Cognitief event is meer dan manipulatie van symbolen

37 Theorie van DC (3) s Uitgangspunten: –Het cognitieve proces kan verdeeld zijn over leden van de groep –Het cognitieve proces kan bestaan uit coordinatie van interne en externe structuren –Cognitieve processen kunnen verdeeld zijn over tijd

38 Theorie van DC (4) s Begrippen: –Cognitie –Cognitief proces –Distributie –Taakuitvoering –Het systeem –Dynamische configuratie –Interne en externe structuren

39 Theorie van DC (5) s Heuristieken: –de waarde van gedistribueerde kennis neemt toe naarmate kennisuitwisseling tussen elementen meer symmetrisch plaats vindt

40 Theorie van DC (6) s Heuristieken: –de waarde van gedistribueerde kennis neemt toe naarmate kennis consistent en integer is, waarbij redundantie in bepaalde mate is wenselijk is

41 transparantieregels s Wordt in omgekeerde zin gebruikt: niet- transparantie s Op nivo van: –Data –Informatie –Kennis

42 Transparantie regels (1) s Locatie transparantie: –Het geïntegreerde mens-computer systeem bepaalt zelf een efficiënte manier om de kennis te vergaren vanuit de diverse locaties op basis van behoefte aan kennis van een gebruiker of programma

43 Transparantie regels (2) s Fragmentatie transparantie: –Kennis kan gefragmenteerd worden opgeslagen, verspreid over meerdere locaties, de gebruiker van het geïntegreerde mens-computer systeem hoeft niets te merken van deze fragmentatie bij het werken met deze kennis

44 Transparantie regels (3) s Transactie transparantie: –de gebruiker van het geïntegreerde mens- computer systeem moet beschermd worden tegen de neveneffecten van interferentie tussen eigen kennis- activiteiten en de kennis-activiteiten van andere gebruikers met het systeem

45 Transparantie regels (4) s Transparantie bij mislukking (failure): –Wanneer verbindingen tussen bronnen van het geïntegreerde mens-computer systeem niet lukken dan mogen alleen die kennis- activiteiten daaronder lijden die van die bronnen of verbindingen gebruik maken

46 Transparantie regels (5) s Transparantie bij culturele verschillen: –Wanneer het geïntegreerde mens- computer systeem in verschillende culturen wordt gebruikt, dan mogen de kennis- activiteiten daaronder niet lijden

47