Taalvaardig naar de Eindexamens

Presentatie over: "Taalvaardig naar de Eindexamens"— Transcript van de presentatie:

1 Taalvaardig naar de Eindexamens
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Taalvaardig naar de Eindexamens Aanbevelingen voor het Taalbeleid van OSG De Meergronden op basis van de prestaties en vaardigheden van leerlingen in HAVO en VWO eindexamenklassen

2 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Waarom? Onderwijsinspectie vermoedt negatieve invloed van taalvaardigheidachterstand op prestaties van leerlingen Het onderzoek van de Werkgroep Taalbeleid richt zich voornamelijk op leraren, niet op leerlingen Mooie optie voor Profielproduct

3 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Wat willen we weten? “Wat geeft het leerling-perspectief aan over hoe de lees- en schrijfvaardigheden van de bovenbouwleerlingen HAVO/VWO systematisch opgebouwd kunnen worden (zodat zij uiteindelijk voldoen aan de exameneisen)?”

4 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Wat hebben we gedaan? Leerlingen ondervraagd naar hun inschattingen over eigen taalvaardigheid Gekeken of taalvaardige leerlingen beter scoren op examens Bekeken wat onze leerlingen wel en niet kunnen qua taalvaardigheid

5 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Onderzoek Daniëlle Hoofdvraag: Hoe hoog is het zelfvertrouwen van leerlingen naar eigen inzicht in voorbereiding op het eindexamen? Zelfvertrouwen A: Zelfvertrouwen Algemeen Zelfvertrouwen T: Zelfvertrouwen van leerlingen qua taalvaardigheid in voorbereiding voor het eindexamen

6 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Deelvragen Voelt de leerling zich voldoende voorbereid voor het eindexamen, kijkend naar Zelfvertrouwen A en Zelfvertrouwen T? Is de leerling zich bewust van zijn/haar eigen lees- en schrijfvaardigheidniveau? c) Is er een verband tussen deze eigen inschatting en geslacht, autochtoon/allochtoon, profiel, etc.?

7 Hoog zelfvertrouwen bij leerlingen
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Uitkomst 1: Hoog zelfvertrouwen bij leerlingen Leerlingen laten een grote mate aan algemeen zelfvertrouwen en zelfvertrouwen inzake de eigen taalvaardigheid zien in voorbereiding op het eindexamen. Maar, er is geen significant verband te vinden tussen zelfvertrouwen en achtergrond, profiel, eerdere prestaties etc. In andere woorden, als we naar de belangrijke factor zelfvertrouwen kijken, is er geen specifiek zwakke doelgroep te vinden om het Taalbeleid op te richten, terwijl leerlingen qua taalvaardigheid en examen laag scoren. Aanbeveling 1:  Richt het Taalbeleid niet op specifieke groepen, maar ontwikkel een zogenaamd schools- of zelfontwikkelend Taalbeleid. Zodat elke leerling, in het eigen opleidingsniveau, aan taalvaardigheid moet werken in alle vakken.

8 Uitkomst 2: Veel Zelfvertrouwen, weinig Inzicht
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Uitkomst 2: Veel Zelfvertrouwen, weinig Inzicht Leerlingen laten een grote mate aan algemeen zelfvertrouwen en zelfvertrouwen inzake de eigen taalvaardigheid zien. Projectdoel Taalbeleid is: 90% van de leerlingen vertrouwen in hun eigen kunnen is al behaald. Richtlijn moet nauwkeuriger: check of de leerlingen weten wat van ze verwacht wordt en of zij aan het verwachte niveau voldoen. Hiermee wordt een door inzicht onderbouwd zelfvertrouwen gecreëerd. Aanbeveling 2: Stel in het Taalbeleid duidelijke eisen qua taalvaardigheid, en toets deze ook. Voor de leerling wordt het duidelijk wat hij/zij op het eigen niveau moet kunnen en wat hij/zij al kan en ontwikkelt zo een realistisch zelfbeeld. Voorbeeld: Uitbreiden taalvaardigheidstoets in de 3e klas tot een jaarlijkse analytische toets met feedback.

9 Onderzoek Maartje Vergelijken van cijfers
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Onderzoek Maartje Vergelijken van cijfers Meer dan 500 leerlingen (HAVO/VWO) Alfa, Bèta, Gamma Correlatie met het meest talige vak: Nederlands Hypothese; hoe taliger, des te hoger de correlatie

10

11 Correlatie Nederlands met andere vakken
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Correlatie Nederlands met andere vakken

12 Check? Hoogste correlatie met: Engels, Duits en Geschiedenis
Laagste correlatie met : Wiskunde A, Frans en Aardrijkskunde Check?

13 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
NE EN DU FR AK GS EC WA WB NA SK 0,752 0,608 0,371 0,429 0,540 0,475 0,328 0,467 0,511 0,433 0,616 0,269 0,335 0,470 0,427 0,319 0,396 0,462 0,431 0,527 0,418 0,597 0,338 0,566 0,627 0,510 0,212 0,260 0,364 0,247 0,226 0,707 -0,070 0,564 0,571 0,461 0,555 0,163 nvt 0,596 0,293 0,350 0,379 0,015 0,617 0,661 0,607 0,587 0,730 0,700 0,750

14 Meer lesuren specifiek gericht op taalvaardigheid
Hypothese klopt. Er is een aantoonbaar verband tussen talige vakken. Leerlingen met hoge cijfers voor Nederlands, ook hoge cijfers voor andere talige vakken (correlatie steeds boven 0.5) Causale relatie? Aanpakken taalvaardigheid! Nederlands toereikend? KWT? Aanbeveling 3: Meer lesuren specifiek gericht op taalvaardigheid

15 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Onderzoek Sjoerd Wat kúnnen de leerlingen nu eigenlijk qua taalvaardigheid? Antwoorden en opdrachten van leerlingen vergeleken met de standaarden van het Referentiekader Taal en Rekenen. Bijvoorbeeld: Voor Havo leesvaardigheid Begrijpen is het volgende criterium in het Referentiekader gevonden: Kan de hoofdgedachte weergeven… maakt onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Daarbij is dan de onderstaande vraag in het schoolexamen Nederlands gevonden: Leesvaardigheid havo, module 4, tekstbegrip Vraag 4: In alinea 4 en 5 geeft Ritsema haar hoofdstelling. Hoe luidt deze? A, B,C of D

16 Resultaten: Hoeveel procent van de antwoorden voldoet aan de Norm?
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Resultaten: Hoeveel procent van de antwoorden voldoet aan de Norm? Onderstreept weer de behoefte aan een schoolbreed Taalbeleid

17 Gebrek aan kennis van formele tekstbegrip terminologie
“Afspraken in het docententeam over vakoverstijgende terminologie en beoordeling van taalproducten een voorwaarde voor onderwijs met taalkwaliteit is.” Aanbeveling 4: Creëer in overleg met vakdocenten een overzicht en handleiding voor de te gebruiken terminologie voor talige producten. En let daarbij op uniformiteit van uitvoering en vooral ook op het consequent gebruiken van termen die voor tekstbegrip (bijv. toetsvragen) van belang zijn.

18 0% van de leerlingen voldoet aan de norm qua spelling, interpunctie en grammatica. Literatuur geeft aan dat leerlingen de waarde van spelling e.d. niet inzien als het alleen bij Nederlands wordt behandeld óf altijd erop worden beoordeeld. Aanbeveling 5: Introduceer voor alle vakken de regeling om bij specifieke toetsen het werk op spelling, interpunctie en grammatica te laten beoordelen en laat dit voor een standaard (klein) deel in het cijfer meetellen. Hierbij geniet een positieve beloning veruit de voorkeur, bijvoorbeeld een zichtbare “+0.5 voor taal”, hetgeen motiverend zal werken. In zowel HAVO als VWO onderontwikkeld gevoel voor publieksgerichtheid; leerlingen tonen weinig inzicht in hoe een vraag correct te beantwoorden. Aanbeveling 6: Verbeter de doelgerichtheid en communicatieve vaardigheid van de leerling bij schrijven en toetsvragen beantwoorden door meer observerend leren in te voeren in een schoolbreed Taalbeleid.

19 Alles op een rijtje: Een Schoolbreed Taalbeleid
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Alles op een rijtje: Een Schoolbreed Taalbeleid Door toetsing en uitleg inzicht voor de leerling in wat hij/zij moet kunnen op het eigen niveau Meer lesuren specifiek gericht op taalvaardigheid Eén lijst met ‘schooltaaltermen’ voor alle docenten en leerlingen Voor alle vakken een cijfer op spelling, interpunctie en grammatica Observerend leren invoeren als hulpmiddel om vragen te leren beantwoorden

20 Struikelblokken? Bring them on!
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie Struikelblokken? Bring them on!

21 TIJDSLIJN maken: Hoe nu verder?
Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie TIJDSLIJN maken: Hoe nu verder?

22 Taalvaardig Naar de Eindexamens: Profiel Product Presentatie
Nog Vragen? Hartelijk bedankt voor uw aandacht Daniëlle, Maartje en Sjoerd