Eerste lijn: Op weg naar meer geïntegreerd?

Presentatie over: "Eerste lijn: Op weg naar meer geïntegreerd?"— Transcript van de presentatie:

1 Eerste lijn: Op weg naar meer geïntegreerd?
Eerste lijn: Op weg naar meer geïntegreerd? Marc Bruijnzeels directeur Leergang effectief besturen 23 augustus 2012 1

2 Bron: van Til et al. De organisatie van zorggroepen anno 2010
Bron: van Til et al. De organisatie van zorggroepen anno RIVM 2010

3 % huisartspraktijken met andere disciplines op één locatie en met formeel contract stagneert
Bron: Hansen J et al. Monitor multidisciplinaire samenwerking binnen de eerste lijn. Nivel 2012

4 Wel intensivering van samenwerking

5 % huisartsenpraktijken met andere disciplines op 1 locatie

6 Twee richtingen Ziektespecifiek Community populatie aanpak
individuele aanpak zorgstandaarden integrale bekostiging zorggroepen integratie 1e en 2e lijn 1,5e lijns centra Community populatie aanpak zorgprogramma’s GEZ module gezondheidscentra integratie 1e en 0e lijn van ZZ naar GG

7 De goede richting? Betere uitkomsten?

8 Kostenexplosie?

9 Brief Schippers 14 okt 2011 Echter wel VVD/CDA:
Brief Schippers 14 okt 2011 Echter wel VVD/CDA: meer nadruk op keuzevrijheid en vrij ondernemerschap o.a. via gereguleerde winst 9 9

10 Echelonnering van de zorg
Topklinische zorg na verwijzing – 3e lijn Specialistische zorg na verwijzing – 2e lijn Eerste contact met professionele zorgsysteem – 1e lijn Open populatie – 0e lijn

11 Als we niets doen!

12 Boodschap Substitutie is GEEN Eerstelijnsprobleem! Substitutie is een Eerstelijnsuitdaging!

13 Substitutie bereik je door populatiemanagement
Eerste lijn Tweede lijn DM2 CVRM ? 13 13

14 Definities populatiemanagement
The coordination of care delivery across a population to improve clinical and financial outcomes, through disease management, case management and demand management (McGraw Hill 2002) “the technical field of endeavor which utilizes a variety of individual, organizational and cultural interventions to help improve the morbidity patterns (i.e., the illness and injury burden) and the health care use behavior of defined populations”. (Hillman 2008)

15 Features PHM PHM is distinguished from disease management by including more chronic conditions and diseases, by use of "a single point of contact and coordination," and by "predictive modeling across multiple clinical conditions". PHM is considered broader than disease management in that it also includes "intensive care management for individuals at the highest level of risk" and "personal health management... for those at lower levels of predicted health risk."

16 Oplossingsrichting: populatie gerichte zorg en welzijnsorganisaties
Mens gericht Populatie oriëntatie Veelomvattend Coördinatie Laagdrempelig poortwachter Bron: B. Starfield 2010

17 Hoe bereiken we nog meer geïntegreerde extramurale gezondheidszorg?
Anders gezegd: Wat moeten we nog meer stimuleren?

18 Ziektespecifieke zorggroepen
Monodisc groep Multidiscipl samenwerking Populatie gerichte zorg en welzijnsorg solist

19 Verschillende definities geïntegreerde zorg (1)
“…a concept bringing together inputs, delivery, management and organization of services related to diagnosis, treatment, care, rehabilitation and health promotion…[as]…a means to improve the services in relation to access, quality, user satisfaction and efficiency.” (Gröne & Garcia-Barbero, 2001) “…the search to connect the healthcare system (acute, primary medical, and skilled) with other human service systems (e.g., long-term care, education, and vocational and housing services) to improve clinical outcomes (clinical, satisfaction, and efficiency).” (Leutz, 1999)

20 Verschillende definities geïntegreerde zorg (2)
“…the methods and type of organisation which will provide the most cost-effective preventative and caring services to those with the greatest health needs and which will ensure continuity of care and co-ordination between different services.” (Øvretveit, 1998) “…a coherent set of methods and models on the funding, administrative, organizational, service delivery and clinical levels designed to create connectivity, alignment and collaboration within and between the cure and care sectors…[to]…enhance quality of care and quality of life, consumer satisfaction and system efficiency for patients with complex problems cutting across multiple services, providers and settings. The results of such multipronged efforts to promote integration…is called integrated care.” (Kodner & Spreeuwenberg, 2002)

21 Conclusies definities
• Geïntegreerde zorg is een container begrip • De betekenis van geïntegreerde zorg is afhankelijk van de setting, de context en de populatie. • Geïntegreerde zorg betekent verschillende dingen voor verschillende mensen. • Onze invulling van het begrip geïntegreerde zorg vormt onze processen en oplossingen. (Shaw, 2009)

22 Lessen uit de literatuur
Verschillende vormen van integratie Verschillende fasen van integratie Verschillende dimensies van integratie Meerdere dimensies noodzakelijk voor bereiken meer geïntegreerde 1e lijn Niet één blauwdruk voor de implementatie, afhankelijk van lokale context

23 Vormen van integratie Horizontale integratie: verwijst naar verbeterde coördinatie tussen verschillende vormen van zorgaanbod Verticale integratie: verwijst naar verschillende vormen van zorgaanbod binnen één organisatiestructuur

24 Vormen van integratie in NL
Verticaal zorggroep Anderhalfdelijn? Solist Gezondheids centrum Horizontaal

25 Anderhalfde lijnsvoorziening (1)
De zorg en medische behandeling worden zoveel mogelijk in de woonomgeving van de patiënt verleend; De zorg die in de eerste- en tweedelijn wordt verleend, sluit uitstekend op elkaar aan; Afstemming tussen de diverse dienstverleners in de wijk (zorgverleners, maatschappelijk werker, ouderenconsulent, schuldhulpverlener, etc.); De logistieke processen volgen de patiënt (bijvoorbeeld behandeling en diagnostiek zoveel mogelijk op één dag en/of plek); Slimme ICT en slim gebruik van (technische) voorzieningen wordt als ondersteunend ervaren door patiënten en personeel; Goede uitwisseling van informatie tussen de verschillende betrokkenen.

26 Anderhalfde lijnsvoorziening (2)
Een ziekenhuis opent een buitenpoli met direct toegankelijke specialisten Specialisten houden op gezette tijden spreekuur in een gezondheidscentrum Een zorggroep heeft een eigen oogarts, internist of longarts in dienst, waaraan huisartsen diagnostische en therapeutische vragen stellen. een gezondheidscentrum heeft een online verbinding met een ziekenhuis waarlangs zij informatie over patiënten stuurt en advies vraagt aan een specialist Een verpleeghuis opent een geriatrische wijkpost voor eerstelijnszorg aan oudere patiënten met complexe gezondheidsproblemen Een zorggroep werkt met kaderhuisartsen die adviezen geven over COPD en over diabetes. Zij nemen de functie van longarts en internist over. Bron: Nieuwsbrief Guus Schrijvers

27 Anderhalfde lijnsvoorziening (3)
cardio orthopedie dermatologie fysiotherapie huisarts apotheek welzijn thuiszorg diagnostiek

28 Dimensies van integratie
Uit de integratie lit: Uit de eerstelijns lit: Klinische integratie Functionele integratie Professionele integratie Organisatorische integratie Normatieve integratie Financiering Mensgericht Populatie oriëntatie Comprehensiveness Service gericht

29 Dimensies van geïntegreerde zorg
Externe omgeving Macro Management proces Normatieve integratie Ondersteunende proces Meso In ons model van geïntegreerde zorg worden in ieder geval 6 dimensies van integratie onderscheiden. Dit zijn service (of klinische) integratie: dat is integratie van het primaire proces bij de zwangere. Hier gaat het erom of zorgverleners met elkaar 1 vloeiend proces van zorg uitvoeren. De tweede dimensie is professionele integratie: hier gaat het erom of zorgverleners met elkaar de zorg ook afstemmen, nascholen en verantwoording naar elkaar afleggen: standaarden, VSVs en perinatale audits zijn goede voorbeelden. De derde dimensie is functionele integratie: hierin gaat het erom dat de ondersteunende processen als kwaliteitsbeleid, ict, financien, HRM etc met elkaar worden afgestemde en geïntegreerd. Bij organisatorische integratie gaat het om de vraag in welke mate de verschillende organisaties met elkaar zijn geintegreerd, van losse verbanden in netwerkorganisaties of uiteindelijk één gefuseerde organisatie met één governance structuur. Bij systemische integratie is ook alles eromheen met dezlefde integratie bezig: keten dbc s van zorgverzekeraars, patienten die naar 1 georganiseerd verband willen (met of zonder keuzevrijheid) etc. Voor al deze dimensies is een vorm van normatieve integratie nodig. Iedereen dient wel op een of andere wijze dezelfde missie, visie te delen. Op elke dimensie kan men de fasering van integratie toepassen: van seggregatie, naar afstemming, naar coordinatie en naar integratie. Elke organisatie wordt door een aantal vragen op deze dimensies van organisatie ingedeeld. Het wordt dan duidelijker waar de organisaties in verschillen en in de regressie analyses kunnen we vaststellen welke dimensies van integratie meer of minder van invloed zijn op de uitkomstmaten. Gedeelde Verantwoordelijkheid Klinische proces Micro

30 Mens Gerichte Zorg Klinische integratie
Coördinatie van klinische informatie/inter-professionele communicatie en zorgverlening, en integratie van patiëntenzorg in enkelvoudig proces onafhankelijk van tijd, setting en discipline. Mens Gerichte Zorg Gedeeld informatie systeem Afspraken over zorgstandaarden Integraal case Management

31 Professionele integratie
Georganiseerde netwerken van professionals waarin het delen van en elkaar aanspreken op de professionele deskundigheid plaatsvindt. Gezamenlijk spiegelinfo bespreken Nieuwe taak- en rolopvatting Verantwoording afleggen over eigen kwaliteit in geïntegreerd verband Gezamenlijk nascholen Kodner 2006

32 Functionele integratie
Coördinatie van back-office en ondersteunende functies (bijvoorbeeld financieel management, P & O, informatie systemen, kwaliteitsmanagement etc.) door alle onderdelen heen. Gezamenlijke back office (op onderdelen) Informatiemanagement Afspraken in een HOED Geïntegreerd in één organisatie

33 Organisatorische integratie
Coördinatie van structuren, governance systemen en relaties tussen organisaties. Bindende afspraken incl verantwoording Strong Clinical Leadership Vrijblijvende afspraken Interdisciplinaire governance Bron: Kodner 2006

34 Normatieve integratie
Ontwikkeling en onderhouden van gedeelde missie, visie, waarden en cultuur tussen organisaties, professionele groep en individuen. Gezamenlijke missie ondertekend Gemeenschappelijke cultuur Gezamenlijk successen vieren Regio overleg Kodner 2006

35 Op weg naar integratie ………
. Systemische integratie: experimenteren met populatiebekostiging Organisatorische integratie: een enkele organisatievorm met gedeelde governance structuur Professionele integratie: veel monodisc onderlinge toetsing, vrijwel geen multidisc uitwisseling zoals FTO Functionele integratie: meer dan 90% is aangesloten bij monodisc zorggroepen. Slechts 30% huist fysiek met andere disciplines Klinische integratie: talloze voorbeelden van aandoeningspecifieke ketenzorg, weinig voorbeelden van mensgericht integraal casemanagement Figuur: op weg naar geïntegreerde eerstelijnszorg in Nederland

36 Gezondheidswinst per €
Financiering De verdeling, structuur en inrichting van financiële middelen voor gezondheid- en sociale zorg en aanpalende dienstverlening kan alle aspecten van de geïntegreerde zorg beïnvloeden GEZ Gezondheidswinst per € Gedifferentieerd abonnement Episode bekostiging Populatie bekostiging Verrichtingen

37 Fasen van integratie Segregatie:
Zorgorganisaties werken volledig solistisch. De patiënt zorgt voor de eigen coördinatie. Afstemming: Zorgaanbieders werken samen op een ad hoc of geplande basis met belangrijke systeem beperkingen. Coördinatie: Meer gestructureerd, netwerkachtige arrangementen, met duidelijke mechanismen om communicatie, informatie-overdracht, verwijzingen , coördinatie etc te faciliteren. Volledige integratie: Een “nieuwe” entiteit die verantwoordelijkheden, hulpmiddelen en financiering garandeert binnen één organisatie of netwerk om het gehele continuüm van zorg te leveren. 26-(Kodner, 2010; Shaw & Rumbold, 2010; Leutz, 1999) 07-10

38 Alle Terschellinggangers (n=94)
38 38

39 Uitdaging bestuurders komende jaren
1. Informatiemanagement op orde 2. Meer integrale zorgteams door versterkte professionele integratie