Wat u als milieuexpert moet weten over de regelgeving ruimtelijke ordening VVSG – studiedag [2 & 9 december 2014] “Klantgerichte vergunningsverlening dankzij de omgevingsvergunning” Werner Van Hoof Teammanager Gebiedsontwikkeling IGEMO

Inleiding Hoe scant u een op het eerste zicht zuivere milieuaanvraag op relevante stedenbouwkundige aspecten? Welke wetgeving is van toepassing? Is de aanvraag vergunningsplichtig? Wie moet het dossier behandelen? Welk type aanvraag is het? Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Wat is het beleidskader? Hoe de aanvraag te beoordelen? Wat is “goede ruimtelijke ordening”? Waar vind ik meer info? 2Powerpoint-presentatie IGEMO

3 Stedenbouw

Welke wetgeving is van toepassing? Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening – VCRO 3 luik  Plannen : structuurplan, RUP, verordening  Vergunnen : stedenbouwkundige- en verkavelingsvergunning  Handhaven : Hoge Raad handhavingsbeleid, handhavingsmaatregelen NIEUW - Omgevingsvergunningendecreet Procedures voor vergunnen NIEUW - Handhaving van de Omgevingsvergunning Handhaving Powerpoint-presentatie IGEMO4

Welke wetgeving is van toepassing? Uitvoeringsbesluiten Geven uitvoering aan decreet Hebben juridische rechtskracht O.a. vergunningsplicht, dossiersamenstelling, procedures, zonevreemde functiewijzigingen, minimale weguitrusting, … Omzendbrieven Informatief / toelichting Hebben geen rechtskracht Belangrijkste : “Inrichting en toepassing gewestplannen” Powerpoint-presentatie IGEMO5

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Art Niemand mag zonder voorafgaande stedenbouwkundige vergunning : 1° de hiernavolgende bouwwerken verrichten, met uitzondering van onderhoudswerken:  a) het optrekken of plaatsen van een constructie,  b) het functioneel samenbrengen van materialen waardoor een constructie ontstaat,  c) het afbreken, herbouwen, verbouwen en uitbreiden van een constructie; 2° met bomen begroeide oppervlakten (zie Bosdecreet) ontbossen; 3° bomen die op een hoogte van één meter boven het maaiveld een stamomtrek van één meter hebben vellen; 4° het reliëf van de bodem aanmerkelijk wijzigen, onder meer door de bodem aan te vullen, op te hogen, uit te graven of uit te diepen waarbij de aard of de functie van het terrein wijzigt; 5° een grond gewoonlijk gebruiken, aanleggen of inrichten voor:  a) het opslaan van gebruikte of afgedankte voertuigen, of van allerlei materialen, materieel of afval,  b) het parkeren van voertuigen, wagens of aanhangwagens,  c) het plaatsen van één of meer verplaatsbare constructies die voor bewoning kunnen worden gebruikt; 6°de hoofdfunctie van een bebouwd onroerend goed geheel of gedeeltelijk wijzigen; 7°een woning opsplitsen of in een gebouw het aantal woongelegenheden die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de huisvesting van een gezin of een alleenstaande wijzigen, ongeacht of het gaat om een eengezinswoning, een etagewoning, een flatgebouw, een studio of een al dan niet gemeubileerde kamer; 8°recreatieve terreinen aanleggen of wijzigen, onder meer een golfterrein, een voetbalterrein, een tennisveld of een zwembad. Powerpoint-presentatie IGEMO6

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Art §1. Niemand mag zonder voorafgaande verkavelingsvergunning een stuk grond verkavelen voor woningbouw of voor het opstellen van vaste of verplaatsbare constructies die voor bewoning kunnen worden gebruikt. Een verkavelingsvergunning kan worden aangevraagd en verleend voor het verkavelen voor de aanleg en het bebouwen van terreinen voor andere functies. § 2. Een verkavelingsvergunning omvat reglementaire voorschriften aangaande de wijze waarop de verkaveling ingericht wordt en de kavels bebouwd kunnen worden. §3. De verkavelaar zorgt ervoor dat de in de verkaveling opgenomen loten kunnen aansluiten op alle voorzieningen van openbaar nut die vereist worden door het vergunningverlenende bestuursorgaan. In voorkomend geval bepaalt de verkavelingsvergunning op welke wijze in de nodige infrastructuur voor de nutsvoorzieningen wordt voorzien. Powerpoint-presentatie IGEMO7

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Vergunningsplicht Art Niemand mag zonder voorafgaande stedenbouwkundige vergunning: … = limitatieve lijst van wat vergunningsplichtig is  Met andere woorden … al de rest is niet vergunningsplichtig Decretale afwijkingsmogelijkheden van de vergunningsplicht Meldingsplicht  Zie uitvoeringsbesluit  Enkele voorbeelden ….  het openbreken van een gevel voor het plaatsen van een grote raampartij  interne verbouwingswerken die gepaard gaan met stabiliteitswerken  oprichting van bijgebouwen, aangebouwd aan een woning, met een maximale oppervlakte van 40m2 per perceel  zorgwonen Vrijstelling van vergunningsplicht  Zie uitvoeringsbesluit Opgelet : lees ook de inleidende bepalingen / kleine lettertjes van de uitvoeringsbesluiten Powerpoint-presentatie IGEMO8

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Powerpoint-presentatie IGEMO9

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Lokale voorschriften Mogelijkheid voorzien in VCRO (art ) Gemeente en provincie kunnen via een stedenbouwkundige verordeningen  vergunningsplichtige handelingen uitbreiden  meldingsplichtige handelingen vergunningsplicht maken  Vrijgestelde handelingen meldingsplichtig maken Enkel van toepassing op grondgebied Powerpoint-presentatie IGEMO10

Is de aanvraag vergunningsplichtig? Powerpoint-presentatie IGEMO11 Vergunningsplicht Meldingsplicht Vrijstelling van vergunning

Wie moet het dossier behandelen? “en de vergunningsverlenende overheid is …” Powerpoint-presentatie IGEMO12 ALLE vergunnningsplichtige handelingen / exploitaties Gemeente TENZIJ opgenomen op de gesloten lijst van gemeentelijke projecten (aanvragen sociale woonorganisaties / sociale last) TENZIJ opgenomen op de gesloten lijst van provinciale projecten Provincie TENZIJ gemeentegrens overschrijdende mobiele/ verplaatsbare inrichtingen TENZIJ klasse 1 projecten (uitgezonderd gemeentelijke lijst) TENZIJ opgenomen op de gesloten lijst van Vlaamse projecten Vlaanderen TENZIJ provinciegrens overschrijdende mobiele/ verplaatsbare inrichtingen

Welk type aanvraag is het? Stedenbouwkundige aanvraag Eenvoudig dossier Technische werken Terreinaanlegwerken Uitgebreid dossier (mét architect) Verkavelingsaanvraag Zonder wegenis Met wegenis Stedenbouwkundig attest Informatief document Géén vergunning Powerpoint-presentatie IGEMO13

Welk type aanvraag is het? Afhankelijk van type aanvraag Andere dossiersamenstelling Al dan niet medewerking architect vereist Verschillen in procedure Zie uitvoeringsbesluiten Powerpoint-presentatie IGEMO14

Welk type aanvraag is het? Powerpoint-presentatie IGEMO15 OMGEVINGSVERGUNNING - voor stedenbouwkundige handelingen - voor het verkavelen van gronden - voor de exploitatie van ingedeelde inrichting of activiteit - voor gemengde projecten ("onlosmakelijk met elkaar verbonden") OMGEVINGSMELDING - van stedenbouwkundige handelingen - van de exploitatie van ingedeelde inrichting of activiteit

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Gewestplan Bestemming en inrichting Plan van aanleg (APA / BPA) Verfijning van gewestplan Bestemming en inrichting Ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP/ PRUP/RUP) Uitvoering van structuurplan Vervangt in principe gewestplan – verfijning of herbestemming Bestemming, inrichting en beheer Stedenbouwkundige verordening Inrichting (mogelijke onderwerpen opgelijst in VCRO) Geografische afbakening is mogelijk Bestemmingsplan / voorschrift primeert Verkavelingsvergunning Inrichting Bestemmingsplan / voorschrift primeert Powerpoint-presentatie IGEMO16

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Powerpoint-presentatie IGEMO17 Gewestplan Bestaat uit: - bestemmingsplan - uitvoeringsbesluit met inrichtingsvoorschriften - omzendbrief met toelichting

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Powerpoint-presentatie IGEMO18 Algemeen plan van aanleg (APA) Bestaat uit: - bestemmingsplan - stedenbouwkundige voorschriften

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Powerpoint-presentatie IGEMO19 Bijzonder plan van aanleg (BPA) Bestaat uit: - bestemmingsplan - stedenbouwkundige voorschriften

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Powerpoint-presentatie IGEMO20 GRUP of gewestelijk RUP PRUP of provinciaal RUP Bestaat uit: - bestemmingsplan - stedenbouwkundige voorschriften RUP of gemeentelijk RUP

Welke verordenende instrumenten zijn van toepassing? Voorschriften komen nooit alleen … Powerpoint-presentatie IGEMO21 GewestplanBPAVerkaveling GewestplanGemeentelijke RUP Gewestelijke verordening GewestplanGewestelijk perimeter RUPGemeentelijke verordening

Wat is het beleidskader? Beleidsplannen op 3 niveaus Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen  Opvolger = Beleidsplan Ruimte Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Bestaat uit: Informatief deel richtinggevend deel Bindend deel Powerpoint-presentatie IGEMO22

Wat is het beleidskader? Powerpoint-presentatie IGEMO23

Wat is het beleidskader? Powerpoint-presentatie IGEMO24

Wat is het beleidskader? Powerpoint-presentatie IGEMO25 Gemeentelijke structuurplannen

Wat is het beleidskader? Powerpoint-presentatie IGEMO26 Gemeentelijke structuurplannen

Wat is het beleidskader? Powerpoint-presentatie IGEMO27 Van visie naar bestemmingsplan

Hoe de aanvraag beoordelen? Advies stedenbouwkundig ambtenaar omvat 2 delen Juridisch / planologisch advies Opportuniteitsadvies  “de goede ruimtelijke ordening” Juridisch / planologisch advies Bestemmingsplannen & stedenbouwkundige voorschriften Decretale beoordelingsgronden Sectorale wetgeving Powerpoint-presentatie IGEMO28

Hoe de aanvraag beoordelen? Decretale beoordelingsgronden Weigering indien Onverenigbaar met stedenbouwkundige voorschriften en/of goede ruimtelijke ordening  TENZIJ opleggen voorwaarden / beperkte wijziging plannen om leemten om te vangen Onverenigbaar met bescheiden normen grond- en pandenbeleid  TENZIJ opleggen voorwaarden om leemten om te vangen Strijdig met Integraal waterbeleid Powerpoint-presentatie IGEMO29

Hoe de aanvraag beoordelen? Decretale beoordelingsgronden Weigering mogelijk Onverenigbaar met voorlopig vastgesteld ontwerp RUP / BPA Manifeste strijdigheid met sectorale wetgeving / zorgplicht Bij bouwen – verplicht gelegen aan voldoende uitgeruste weg Tenzij land- of tuinbouwbedrijf, werken aan bestaande constructies, verkaveling met wegenis Verhard met duurzame materialen en voorzien van elektriciteitsnet Powerpoint-presentatie IGEMO30

Hoe de aanvraag beoordelen? Beoordelingsgronden uit sectorale wetgeving Bosdecreet Rooilijnendecreet Monumenten en landschappen Vogelrichtlijngebieden Habitatgebieden Integraal waterbeleid (Watertoets) Toegankelijkheid publieke gebouwen Grond-en pandenbeleid Burgerlijk wetboek (o.a. lichten en zichten, gemene muur, recht van uitweg) Duinendecreet Bouwvrije stroken langs autosnelwegen [niet-limitatief] Powerpoint-presentatie IGEMO31

Hoe de aanvraag beoordelen? Adviezen en bezwaren Resultaten openbaar onderzoek  Bezwaren, opmerkingen van publiek  Aanvaarden of verwerpen, geheel of gedeeltelijk Externe / interne adviezen  Niet bindend  Wel motiveringsplicht bij afwijking Advies van de GECORO  Niet verplicht  Kan op initiatief van gemeente of op initiatief van GECORO Powerpoint-presentatie IGEMO32

Wat is “goede ruimtelijke ordening”? De overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening wordt beoordeeld met inachtneming van volgende beginselen: 1° het aangevraagde wordt, voor zover noodzakelijk of relevant, beoordeeld aan de hand van aandachtspunten en criteria die betrekking hebben op de functionele inpasbaarheid, de mobiliteitsimpact, de schaal, het ruimtegebruik en de bouwdichtheid, visueel-vormelijke elementen, cultuurhistorische aspecten en het bodemreliëf, en op hinderaspecten, gezondheid, gebruiksgenot en veiligheid in het algemeen, in het bijzonder met inachtneming van de doelstellingen van artikel 1.1.4; 2° het vergunningverlenende bestuursorgaan houdt bij de beoordeling van het aangevraagde rekening met de in de omgeving bestaande toestand, doch het kan ook beleidsmatig gewenste ontwikkelingen met betrekking tot de aandachtspunten, vermeld in 1°, in rekening brengen; 3°indien het aangevraagde gelegen is in een gebied dat geordend wordt door een ruimtelijk uitvoeringsplan, een gemeentelijk plan van aanleg of een verkavelingsvergunning waarvan niet op geldige wijze afgeweken wordt, en in zoverre dat plan of die vergunning voorschriften bevat die de aandachtspunten, vermeld in 1°, behandelen en regelen, worden deze voorschriften geacht de criteria van een goede ruimtelijke ordening weer te geven. Powerpoint-presentatie IGEMO33

Wat is “goede ruimtelijke ordening”? Aandachtspunten en criteria Functionele inpasbaarheid Mobiliteitsimpact Schaal Ruimtegebruik Bouwdichtheid Visueel-vormelijke elementen Cultuurhistorische aspecten Bodemreliëf Hinderaspecten Gezondheid Gebruiksgenot Veiligheid Powerpoint-presentatie IGEMO34

Wat is “goede ruimtelijke ordening”? Bestaande toestand Rekening houden met omgeving O.a. privacy, lichten & zichten, schaduw, … Bv. Info uit BWK Verschil tussen bestaande toestand & vergunde toestand Beleidsmatig gewenste ontwikkelingen Hoe motiveren? Geen rechtstreeks verwijzing naar beleid GRS Powerpoint-presentatie IGEMO35

Wat is “goede ruimtelijke ordening”? VCRO Art “De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte beheerd wordt ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang gebracht worden. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op deze manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit.” Powerpoint-presentatie IGEMO36

Waar kan ik voor meer info terecht? – digitale vergunning - Raad voor Vergunningenbetwisting - ruimtelijke plannen – algemene info – inventaris onroerend erfgoed Powerpoint-presentatie IGEMO37

Powerpoint-presentatie IGEMO38