Stromingen in de psychologie Hoorcollege 3 Jennifer de Vries-Aydogdu vrije@hr.nl med.hr.nl/vrije

Programma vandaag Terugblik vorige keer Hoofdstuk 3

Terugblik Psycho-analyse: Veel aandacht voor de binnenwereld van het kind / de volwassene Het onbewuste Veel aandacht voor de eerste levensjaren

Behaviorisme - ontstaan Begin van de 20e eeuw, in Amerika. Vooral interesse in de praktische toepassing van de psychologie Geen innerlijk, geen ‘vroeger’ (i.t.t. psychoanalyse) Objectieve kennis Tegenwoordig wordt behaviorisme gemixt met de cognitieve theorie

Uitgangspunten Objectiviteit en waarneembaar gedrag Leerprocessen Mensen en dieren zijn gelijk, wat betreft leerprocessen Mensen komen ‘blanco’ ter wereld Gedrag zo simpel (klein) mogelijk verklaren

Mensbeeld Watson – mechanistisch Skinner – organistisch

4 leerprocessen Habituatie Klassiek Conditioneren Operant Conditioneren Model-leren

1. Habituatie De meest algemene manier van leren, zonder dat je het door hebt. Habitueren voorkomt dat er teveel prikkels binnenkomen Gewenningsleren (prikkel wordt ‘onbelangrijk’) Sensitisatie = tegenovergestelde

2. Klassiek conditioneren Pavlov en Watson Associatief leren, leren om 2 stimuli met elkaar te verbinden Een verband bouwt voort op aangeboren reflexen

Watson Little Albert https://www.youtube.com/watch?v=FMnhyGozLyE OCS (plotseling geluid) → OCR (angst) OCS (geluid) + NS of CS (muis) → OCR (angst) CS (muis) → CR (angst)

Pavlov https://www.youtube.com/watch?v=nnYN5v5VTAA

Klassiek conditioneren Leerwetten Onbewust leerproces Discriminatie: de stimulus moet aan bepaalde kenmerken voldoen om de reactie uit te lokken Generalisatie: er wordt geen onderscheid gemaakt tussen 2 verschillende stimuli Contiguïteit: 2 stimuli moeten gelijk of vlak na elkaar plaatsvinden Extinctie: uitdoving

3. Operant conditioneren https://www.youtube.com/watch?v=TtfQlkGwE2U https://www.youtube.com/watch?v=-63ysqT5nu0&feature=related 3. Operant conditioneren Thorndike: wet van het effect Skinner: S-R-C model (stimulus- respons-consequentie) - Gedrag neemt toe als het beloond wordt - Gedrag neemt af als het niet-beloond wordt (straf of negeren) - Als gedrag dus toeneemt of in stand blijft, is er kennelijk een beloning…

3. Operant conditioneren consequenties van gedrag Positief = toedienen Negatief is wegnemen 3. Operant conditioneren consequenties van gedrag Positieve beloning: het gedrag leidt tot iets prettigs Negatieve beloning: het gedrag leidt tot het vermijden van iets vervelends Positieve straf: het gedrag leidt tot iets onaangenaams Negatieve straf: het gedrag leidt tot het verliezen van iets aangenaams Negeren en uitdoven: door gedrag te negeren zal het gedrag uitdoven Confronteren en uitdoven: blootstellen aan situatie (bij angst) https://www.youtube.com/watch?v=-63ysqT5nu0&feature=related

3. Operante conditionering leerwetten Beloning = bekrachtiging Wet van frequentie gedrag dat altijd beloond wordt gedrag dat af en toe beloond wordt (= intermittant reinforcement)

3. Operante conditionering Leerwetten Snelle/directe consequenties → meeste effect Effect van straf Ritssluitingseffect Generalisatie en discriminatie Shaping

4. Model leren Bandura Sociaal leren (leren van iemand anders) https://www.youtube.com/watch?v=hHHdovKHDNU

Behaviorisme in reclame https://www.youtube.com/watch?v=vo-GS0InYm4

Volgende keer