Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed BOUWEND NEDERLAND AFDELING LINGESTREEK 30 JUNI 2014 METEREN “BOUWMEDIATION OF BOUWBEMIDDELING?” PRESENTATIE DOOR Harry van Splunder Harm van der Meer

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed EVEN VOORSTELLEN: Harry van Splunder - management-/directie functies Volker Wessels - oud-directeur Strukton - arbiter Raad van Arbitrage voor de Bouw - bouwbemiddelaar (De Projectbemiddelaar BV, Baarn) - bestuurslid Vereniging Bouwmediators Harm van der Meer - projectmanager bij bouwbedrijven, ingenieursbureau en gemeente - MfN geregistreerd mediator - mediator bij BBC, vooral arbeid, bouw en zakelijke conflicten - projectmanager bij MPM, van de Meer Projectmanagement en Mediation - (pro deo) bemiddelaar bij Politie Haaglanden

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VERENIGING BOUWMEDIATORS  Vereniging van professionele mediators met specifieke ervaring in de bouw, infra en vastgoed  Beijvert bekendheid bouwmediation/-bemiddeling, bijv. Pilot Bouwbemiddeling Bouwend Nederland  Eigen kwaliteitskeurmerk  NMI: Nederlands Mediation Instituut, registreert mediators  NMv: Nederlandse Mediatorsvereniging belangenbehartiger van professionele mediators  Pool van ruim 30 ervaren conflictoplossers (

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed CONFLICTEN ONTSTAAN………. HOE DEZE OP TE LOSSEN?  Realiteit: regelmatig conflicten tijdens en na het bouwproces  Traditioneel worden die conflicten in goed overleg opgelost, maar lang niet altijd(!)  Tendens is groeiend wantrouwen, waardoor meer juridisering en dus:  Standpunt bepalen en stellingen betrekken  Advocaat inschakelen en procedure starten  Maar dat kan ook anders……………..

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed 3 VORMEN VAN CONFLICTOPLOSSING BOVEN PARTIJEN  Onafhankelijke derde die boven partijen staat  Het gaat om gelijk of ongelijk  Geen invloed op de uitkomst  Winnaar en verliezer Rechter / Arbiter / Bindend Adviseur Partij APartij B

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed PROCEDURE BIJ RECHTBANK OF RvA  Onzekerheid:- Zijn mijn zaken in orde? - Wanneer zijn we eruit? - Snapt mijn advocaat het?  Wantrouwen:- Wat doet de tegenpartij? - Op wiens hand is de arbiter? - Snapt de rechter mijn gelijk?

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed 2 VORMEN VAN CONFLICTOPLOSSING TUSSEN PARTIJEN  Onafhankelijke derde die tussen partijen staat  Verstaat de “taal” en kent de verhoudingen  Ondersteunt partijen  Zorgt voor opheffing eventuele machtsongelijkheid  Zoekt naar oplossingen, niet naar gelijk of ongelijk  Geen winnaar en geen verliezer Mediation of BemiddelingPartij APartij B

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Snelheid  Jaarverslag 2012 RvA: uitspraak 47% van de geschillen binnen 1 jaar 87% binnen 2 jaar, 13% duurt langer dan 2 jaar  VBm: 90% opgelost binnen 2-6 maanden

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Kosten  Doorlooptijd: ¼ - ½ t.o.v. reguliere procedure  Advocaat: niet nodig c.q. effectievere inzet  Dossiervorming: nauwelijks, verslaglegging  Kostenverdeling in principe 50/50

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Zelf aan het stuur  Maatschappelijke ontwikkeling: partijen willen zelf invloed uitoefenen op de uitkomst  Het is je eigen probleem, zorg dan ook dat het je eigen oplossing wordt  Dit vereist wel persoonlijk commitment

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Meer zekerheid over de uitkomst  Bij RvA krijgt slechts 60% van de eisers gelijk  Men blijkt dus zijn eigen positie te overschatten  Bouwmediation leidt in 90% van de gevallen tot een oplossing

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Geschil komt in volle omvang op tafel  Bij RvA gaat het om wat juridisch bewijsbaar is (motivering, jurisprudentie)  Alle aspecten van de zaak, die partijen relevant vinden, spelen een rol

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Business oplossingen zijn mogelijk  Bij RvA gaat het om gelijk – ongelijk: nakoming, ontbinding, schadevergoeding, boete, bouwtijdverlenging e.d.  Elke uitkomst tussen partijen kan in een vaststellingsovereenkomst worden vastgelegd

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Behoud van de relatie  Bij RvA gaat het om gelijk – ongelijk: dus winnaar of verliezer  Door derde opgelegde uitspraak leidt vaak tot frustratie en relatieverlies  Een in overleg tussen partijen bereikte oplossing houdt de (werk)relatie in stand

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VOORDELEN T.O.V. ARBITRAGE: Juridische positie wordt niet aangetast  Partijen behouden altijd de mogelijkheid naar de RvA of rechter te stappen  Geheimhouding wordt altijd schriftelijk vastgelegd in de overeenkomst  Fatale termijnen in procedures worden bewaakt, bijv. bij een hoger beroep

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed NADELEN T.O.V. ARBITRAGE: Geen antwoord op een principieel geschil  Over principes kun je niet onderhandelen  Iets wordt al snel “principieel” genoemd, om de geringe onderhandelingsruimte aan te geven  Het gaat echter bijna altijd over tijd en geld, daar is toch weinig principieels aan

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed NADELEN T.O.V. ARBITRAGE: Niet geschikt voor “JA-NEE” kwesties  Bijv. aanbestedingsgeschillen

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed NADELEN T.O.V. ARBITRAGE: It takes Two to Tango  Mediation/bemiddeling is altijd vrijwillig  Verzoek tot mediation/bemiddeling kan door andere partij uitgelegd worden als zwaktebod  Na pre-bemiddeling accepteert 2 op de 3 partijen voorstel tot mediation/bemiddeling

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed BOUWMEDIATION OF BOUWBEMIDDELING DUS…..

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed BOUWMEDIATION OF BOUWBEMIDDELING DUS…..  De echte wil om er uit te komen is aanwezig  Vertrouwelijkheid gewaarborgd  Communicatie herstellen  Parkeren van tegenstellingen  Kaders verruimen (“taart vergroten”)  Nieuwe benaderingen zoeken  Creativiteit stimuleren

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed EN HOE WERKT HET DAN?  Gezamenlijke opdracht: mediation- of bemiddelings- overeenkomst  Volstrekte vertrouwelijkheid  Onthullen standpunten  Verkennen speelruimte  Caucus / bilateraal overleg  Analyse van alle belangen (toekomst)  Alles is bespreekbaar

Standpunten …. Bouwmediators.nl BELANGEN Partij A Standpunt !! Partij B Standpunt !! Standpunten ‘onthullen’ Speelruimte verkennen Belangen benoemen

….en Belangen BELANGEN

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed WAT DOET DE BOUWMEDIATOR?  Geeft uitgangspunten voor het overleg  Maakt afspraken over de werkwijze  Begeleidt / regisseert het proces  Grijpt in wanneer “spelregels” worden overtreden  Laat partijen zelf beslissen welke oplossing aanvaardbaar is  Blijft in beginsel neutraal  Stelt evt. vaststellingsovereenkomst op

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed WAT DOET DE BOUWBEMIDDELAAR?  Gaat in zijn rol verder dan bouwmediator  Denkt als deskundige met partijen mee over de ‘inhoud’  Ontnuchtert zonodig partijen door voorspiegelen succesfactor alternatieven  Geeft desgevraagd zelf advies (bindend/niet bindend) of partijen zorgen voor extern adviseur  Is dus niet per se neutraal

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed EISEN AAN DE BOUWMEDIATOR/-BEMIDDELAAR  Opleiding, registratie/certificatie (NMI/Federatie)  Beroeps(uitoefenings)eisen PE-punten  Gedragsregels:geen belang bij resultaat geen belangen bij partijen geen uitspraak/oordeel*) geen adviseur*)  Onafhankelijk en neutraal*)  Geheimhouding *) geldt niet voor de bouwbemiddelaar

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed POSITIE VAN PARTIJEN  Bereidheid te onderhandelen  Mandaat c.q. rugdekking aanwezig  Persoonlijke inzet / commitment  Actieve inbreng  Vertrouwelijkheid / geheimhouding  Respect wederpartij  Belang andere kant (h)erkennen  Kosten delen (in het algemeen 50/50)

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed AANWEZIGHEID ADVOCAAT/JURIST Niet noodzakelijk, kan wel  Voordeel:  Mogelijkheid voor de partij om het mediationresultaat steeds te toetsen  Advocaat/jurist kan meedenken  Reality check van de eigen positie  Nadeel:  Advocaat/jurist kan “stoorzender” zijn  Extra kosten

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed WANNEER MEDIATION/BEMIDDELING VOORSTELLEN?  In toenemende mate wordt gekozen voor het opnemen van een mediationclausule in contract; vgl. Stabu-bestek?  Ook zonder clausule kan iedere partij op elk moment mediation voorstellen  Nadeel: Kan door de wederpartij worden uitgelegd als zwaktebod De wederpartij kan gemakkelijk weigeren  Voordeel: Geeft de vrijheid om zelf niet voor mediation te kiezen

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed WANNEER MEDIATION/BEMIDDELING VOORSTELLEN?

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed MEDIATION/BEMIDDELING IN LANGLOPENDE PROJECTEN  Mediator/bemiddelaar in de overeenkomst al aanstellen  Voordeel: Bewuste investering in relatie Mediator volgt het project en is steeds ingevoerd  Nadeel: Kosten

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed PILOT BOUWBEMIDDELING BOUWEND NEDERLAND  Gestart medio 2013  Looptijd 2 jaar  Aanmelden bij afdeling Advies BNL of direct bij (T.H.W. van Splunder of E.W. Lopes Cardozo)  De tegenpartij overtuigen mee te doen  Bemiddelaar kiezen uit 3 aanbevolen bemiddelaars  De eerste 4 uren zijn gratis

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed BOEK BOUWMEDIATION

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed BROCHURE BOUWMEDIATORS “BOUWCONFLICT …….?”

Conflictoplossers bouw, infra & vastgoed VRAGEN?