Observatiemethodes Kijk! en Puk & Ko

Kijk! observatiemethode 1. Wat is het doel van de observatiemethode? 2. Op welke doelgroep richt de observatiemethode zich? 3. Binnen welk werkveld wordt de observatiemethode gebruikt? 4. Op welke ontwikkelingsgebieden richt de observatiemethode zich? 5. Uit welke materialen/ hulpmiddelen bestaat de observatiemethode? 6. Wat is de werkwijze van de observatiemethode? 7. Wat is er nodig om goed met deze observatiemethode te kunnen werken? Welke vaardigheden moet je beheersen om met deze observatiemethode te kunnen werken? 8. Wat zijn de kosten voor de aanschaf van de observatiemethode? 9. Is er onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid en validiteit van de observatiemethode? Zo ja, wat zijn de uitkomsten van dit onderzoek?

Het doel van de Kijk! observatiemethode Door middel van observatie en registratie kun je de ontwikkeling van kinderen in kaart brengen. Je kunt de behoefte/noden van kinderen signaleren op verschillende ontwikkelingsgebieden. Hierdoor kun je voor elk kind individueel en in groepsverband een daarop afgestemd ontwikkelingsgericht activiteitenaanbod aanbieden.

De doelgroep Kijk! Baby-Dreumes (0 tot 1,5 jaar); Kijk! is bestemd voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Voor de verschillende leeftijdsgroepen zijn er aparte versies beschikbaar namelijk: Kijk! Baby-Dreumes (0 tot 1,5 jaar); Kijk! Peuters ( 1,5 tot 4,5 jaar); Kijk! Groep 1 en 2 ( 3 tot 6,5 jaar); Kijk! Groep 3 en 4 ( 6 tot en met 8 jaar); Kijk! Groep 5 t/m 8, module rekenen;

Het werkveld Kijk! wordt gebruikt door kindercentra (kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, 0-groep) en (speciaal) basisonderwijs.

Ontwikkelingsgebieden Allereerst worden de basiskenmerken geobserveerd: vrij zijn van emotionele belemmeringen; nieuwsgierig ondernemend en onderzoekend zijn; zelfvertrouwen hebben; over een stabiel en gezond zelfbeeld beschikken. Deze basiskenmerken worden gemeten in een aantal kenmerken. Dit worden de risicofactoren genoemd (impulsiviteit, passiviteit, slechte selectieve aandacht en grote vermoeidheid).

sociaal-emotionele ontwikkeling; spelontwikkeling; Alle ontwikkelingsaspecten die in een bepaalde leeftijdsperiode belangrijk zijn, zijn onderverdeeld in ontwikkelingslijnen. Die zijn opgedeeld in fases van een half jaar. Bij de versie van de peuters (1,5-4,5 jaar) wordt er onder andere geobserveerd naar de volgende ontwikkelingsgebieden: sociaal-emotionele ontwikkeling; spelontwikkeling; spraak-taalontwikkeling; grote motoriek; kleine motoriek; tekenontwikkeling; cognitieve ontwikkeling; ontluikende geletterdheid; ontluikende gecijferdheid.

Materialen en hulpmiddelen Het totale Kijk! pakket bestaat uit de volgende onderdelen: Kijk! Baby-Dreumes Kijk! Peuters; Kijk! Groep 1 en 2; Kijk! Groep 3 en 4; Kijk! Groep 5 t/m 8, module rekenen; Kijk! voor de BSO; Kijk! Ouders voor communicatie en rapportage tussen ouders en leerkracht; Kijk! Dagboek Baby-dreumes, peuters, 1-2, 3-4, 5-8; Kijk! Kies Doe voor kinderen van 0 tot 4 jaar; Kijk! Kies Doe voor kleuters, voor het samenstellen van een doelgericht activiteitenaanbod passend bij het ontwikkelingspotentieel van leerlingen; Kijk! webbased.  

De werkwijze Observeren Je observeert de ontwikkeling van de kinderen. Dit doe je dagelijks als je bezig bent met het kind. Je praat, luistert, kijkt en speelt met de kinderen. Deze observaties kun je gebruiken voor het kindvolgsysteem Kijk! Ontwikkeling inschatten Dit zijn alle indrukken die je opdoet en geven je een beeld van de ontwikkeling van het kind. In welke ontwikkelingsfase het kind zich bevindt en of het kind al toe is aan een volgende fase. Handelen: het stimuleren van de ontwikkeling (handelingsgericht werken). Je speelt met het kind en probeert uit of de nieuwe stap in de ontwikkelingsfase aanslaat. Het gaat er bij deze stap om wat het kind bijna kan maar nog niet zonder hulp van jou (zone van de naaste ontwikkeling). Als blijkt dat het kind toe is aan de volgende fase dan geef je het kind bevestiging en aanmoediging en kies je activiteiten die bij deze stap in de ontwikkeling passen.

Vaardigheden om te werken met Kijk! Om met Kijk! te kunnen werken zijn er trainingen beschikbaar. Deze trainingen bestaan uit gemiddeld vier bijeenkomsten. Behalve de training is er ook coaching op de werkvloer.

Kosten aanschaf Kijk! Kijk! is vrij verkrijgbaar. Om met Kijk! te kunnen werken zijn er trainingen beschikbaar. Bestaan uit gemiddeld vier bijeenkomsten. Behalve de training is er ook coaching op de werkvloer. De kosten van de aanschaf Kijk! voor kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen bedraagt: Kijk! 0-4 jaar €267 per jaar voor 3 locaties (die vallen onder hetzelfde bestuur) Kijk! 0-7 jaar €318 per jaar voor 3 locaties (die vallen onder hetzelfde bestuur) Voor scholen: Kijk! groep 1-2 €194 per jaar per Brinnummer Kijk! 0-7 jaar €267 per jaar per Brinnummer Voor KIJK! Webbased: Kijk! 0-4 jarigen (Baby-Dreumes/Peuters) €267 euro per kalenderjaar Kijk! groep 1-2 €194 euro per kalenderjaar

Uitkomst onderzoek betrouwbaarheid en validiteit Naar Kijk! Groep 1 en 2 is een validerings-en normonderzoek gedaan. Het onderzoek vond plaats op 33 basisscholen in Zeeland West- Brabant. Kleuters uit groep 1 en 2 namen deel aan dit onderzoek ( Den Bosch& De Jaeger, 2000). Resultaten wijzen uit dat er een zeer sterk verband is tussen chronologische en ontwikkelingsleeftijd. Geconcludeerd kan worden dat deze methode geschikt is voor kinderen in de groepen 1 en 2. Bij jongere kinderen dient er rekening gehouden te worden met een marge van 6 maanden (Den Bosch& De Jaeger, 2000).

Puk & Ko observatiemethode 1. Wat is het doel van de observatiemethode? 2. Op welke doelgroep richt de observatiemethode zich? 3. Binnen welk werkveld wordt de observatiemethode gebruikt? 4. Op welke ontwikkelingsgebieden richt de observatiemethode zich? 5. Uit welke materialen/ hulpmiddelen bestaat de observatiemethode? 6. Wat is de werkwijze van de observatiemethode? 7. Wat is er nodig om goed met deze observatiemethode te kunnen werken? Welke vaardigheden moet je beheersen om met deze observatiemethode te kunnen werken? 8. Wat zijn de kosten voor de aanschaf van de observatiemethode? 9. Is er onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid en validiteit van de observatiemethode? Zo ja, wat zijn de uitkomsten van dit onderzoek?

Het doel van de Puk & Ko observatiemethode Doel van de observatielijst is om te helpen bepalen of een kind voldoet aan (een groot deel van) de voorwaarden om moeiteloos te kunnen instromen in groep 1 van het basisonderwijs. Op deze manier krijg je inzicht op het aanbod dat je moet geven om aan te sluiten bij het niveau van het kind en het kind ook voldoende uitdaging te bieden. Het in kaart brengen van de ontwikkeling van een kind.

De doelgroep (Meertalige) peuters op peuterspeelzalen (2,5 tot 4 jaar).

Het werkveld Peuterspeelzalen

Ontwikkelingsgebieden De observatielijst bestaat uit drie delen: Taalvaardigheid (er worden vijf deelvaardigheden onderscheiden): -Gespreksvaardigheid -Begrijpend luisteren -Informatie geven -Institutionele interacties -Taalbeschouwing Sociaal-communicatieve vaardigheden Ontluikend rekenen

Materialen en hulpmiddelen De observatielijst is een onderdeel van het totaalprogramma Puk & Ko. Dit programma bestaat uit de volgende onderdelen: activiteitenboek met gebruikswijzer; observatielijst en tien activiteitenkaternen (één per thema); vier prentenboeken; twee knieboeken; twee audio-cd's; handpop Puk.

De werkwijze De observatielijst kan gebruikt worden voor alle observaties van het kind gedurende de tijd die deze doorbrengt op de peuterspeelzaal. Per kind wordt de lijst minimaal twee keer per jaar ingevuld, steeds met een andere kleur. Op deze manier kan de ontwikkeling worden gevolgd. Van elk aspect wordt aangekruist of een kind in het wen-stadium (startfase waarin nog geen actieve deelname aan de activiteiten wordt verwacht) zit, de voorwaarde (voor een soepele overgang naar groep 1) 'lukt' of de moeilijkere variant lukt. Na enkele maanden wordt de lijst opnieuw ingevuld. De leidster gaat vooral de items na waar nog geen kruisje staat. Voor de aanvang van groep 1 dienen zoveel mogelijk kruisjes te staan bij 'Lukt dat?‘. Op een groepsoverzicht kunnen van alle kinderen in de groep worden aangegeven in welk stadium van ontwikkeling ze zich bevinden voor de verschillende (deel)vaardigheden.

Vaardigheden om te werken met de Puk & Ko observatiemethode Het volledige VVE-programma behelst een intensieve tweejarige praktijkgerichte training; verkorte versies zijn ook mogelijk (maatwerk). Het gebruik van het kindvolgsysteem zit in de training bij VVE- programma (er is geen aparte training voor het kindvolgsysteem).

Kosten aanschaf Puk & Ko observatiemethode Bij Puk & Ko is de observatielijst onderdeel van het activiteitenboek en niet los verkrijgbaar. De prijs is €132,40.

Uitkomst onderzoek betrouwbaarheid en validiteit Er is geen onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid en validiteit van de Puk en Ko observatiemethode.

Kijk! observatiemethode Puk & Ko observatiemethode Doel: de behoefte/noden van kinderen signaleren op verschillende ontwikkelingsgebieden. Hierdoor kun je voor elk kind individueel een goed activiteitenplan aanbieden. Doel: te helpen bepalen of een kind voldoet aan ( een groot deel van) de voorwaarden moeiteloos te kunnen instromen in groep 1 van het basisonderwijs. Doelgroep: 0 tot 12 jaar. Doelgroep: (meertalige) peuters van 2,5 tot 4 jaar. Werkveld: kinderdagverblijf, peuterspeelzaal en (speciaal) basisonderwijs (ongeacht de visie en werkwijze van pedagogisch medewerkers). Werkveld: peuterspeelzalen/peutergroepen. Voor elke doelgroep is er een aparte versie beschikbaar. Enkel voor één doelgroep beschikbaar (peuters). Richt zich op sociaal emotionele ontwikkeling, de spelontwikkeling, de spraak-taalontwikkeling, grote/kleine motoriek, tekenontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, ontluikende geletterdheid en ontluikende gecijferdheid. Richt zich op de taalvaardigheid, beginnend rekenen en sociaal communicatieve vaardigheden. Je kunt precies zien in welk ontwikkelingsgebied een kind zit en hierdoor help je het kind een stapje verder door aan het volgende ontwikkelingsgebied te gaan werken. Van elk aspect wordt ingevuld of een kind in een wen-stadium zit of dat het kind de moeilijkere variant doet. De observatiemethode kan alleen op een peuterspeelzaal/peutergroep gebruikt worden. Kan bij ieder VVE-programma toegepast worden of wanneer je niet met een VVE-programma werkt kan je de observatiemethode ook gebruiken. De observatiemethode is gekoppeld aan het VVE-programma Puk & Ko. Voor ‘optimaal’ resultaat gebruiken met het VVE-programma Puk en Ko. Om hiermee te kunnen werken zijn er trainingen beschikbaar. Geen aparte training ervoor te volgen. Doorgaande lijn van voorschool naar basisschool indien de basisschool ook met de Kijk! observatiemethode werken. Er is geen sprake van een doorgaande lijn van de voorschool naar de basisschool.